2024 March 28 - پنج شنبه 09 فروردين 1403
احتجاج حضرت زهرا سلام الله علیها به غدیر
کد مطلب: ١٤٩٣٩ تاریخ انتشار: ١٨ دي ١٤٠٠ - ١٦:٢٠ تعداد بازدید: 1869
خارج فقه الحکومه » فقه
احتجاج حضرت زهرا سلام الله علیها به غدیر

جلسه چهل و یکم18/10/1400

بسم الله الرحمن الرحیم

جلسه چهل و یکم18/10/1400

موضوع: احتجاج حضرت زهرا سلام الله علیها به غدیر

اللهم صل علی محمدٍ وآل محمد وعجل فرجهم اعوذ بالله من الشیطان الرجیم بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین و هو خیر ناصر و معین الحمدلله والصلاة علی رسول الله وعلی آله آل الله لاسیما علی مولانا بقیة الله واللعن الدائم علی اعدائهم اعداء الله إلی یوم لقاء الله، وَ أُفَوِّضُ أَمْري إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصيرٌ بِالْعِباد حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَكيل‏ نِعْمَ الْمَوْلى‏ وَ نِعْمَ النَّصير

پرسش:

استاد! با بعضی از افراد حوزوی سکولار که ادعای مرجعیت می کنند و اعتقادی هم به مبانی دینی ندارند چه رفتاری باید کرد؟

پاسخ:

من معتقد هستم که باید با آنها بحث های علمی کرد. مقام معظم رهبری از سال 76 یا 78 فرمودند کرسی آزاد اندیشی برگزار کنید و من نیز از آن حمایت می کنم اما متأسفانه حوزه های ما تا به حال انجام ندادند.

کرسی آزاد اندیشی یعنی مناظره و آقایان بیایند وهردو طرف حرف بزند به این صورت که یک طرف ده دقیقه و طرف مخالف نیز ده دقیقه حرف بزند و یک هئیت منصفه ای هم در آن جا باشند داوری کنند ما این را کرسی آزاد اندیشی می گوییم.

پرسش:

علت اختلافی که در مورد اعتبار کتاب «سلیم ابن قیس» است چیست؟

پاسخ:

در رابطه با کتاب سلیم ابن قیس اولا خیلی از مطالبی که در آن جا هست در کتاب های دیگر نیست. نسبت به قضایای خلفا و نسبت به قضایای صدیقه طاهره مطالبی است که در کتاب ها بوده ولی از بین رفته به دست ما نرسیده است.

اما کتاب سلیم با توجه به آن فرمایش امام باقر (سلام الله علیه) که فرمود شیعیان ما باید حتما یک نسخه ای از کتاب سلیم را در منزلشان داشته باشند و نشانه شیعه بودن این است، باقی ماند.

با توجه به این که کتابخانه ی شیخ مفید را آتش زدند، یک انبوهی از کتاب ها از بین رفت بعد از آن کتابخانه سید مرتضی و کتابخانه ی بزرگ شیخ طوسی که می گویند هفده هزار جلد کتاب در آن بوده در سال 450 - سال وفات نجاشی – در بغداد آتش زدند. همان باعث شد که ایشان آمد حوزه نجف را تأسیس کرد.

خیلی از آثار علمی ما از بین رفته؛ یعنی شاید بتوانیم بگوییم هفتاد و پنج تا هشتاد درصد این آثار از بین رفته است. خداوند متعالی یک عنایتی کرده که مرحوم کلینی یک سری کارهایی کرد و کتاب شریف کافی دست به دست شد طوری که دیگر این کتاب در دست مردم بود فقط منحصر به کتابخانه نبود.

یا مثلا کتاب شیخ طوسی و... این ها به عنوان یک عصاره از اصول اربعه مأة در دست مردم بود کتابخانه هم که آتش گرفت برخی ازکتاب ها که در دست مردم بود حفظ شد این یک حُسنی بود که به دست ما رسید و اگر همین تعداد از کتاب ها دست مردم نبود این ها به دست ما نمی رسید و ما از آثار شیعه چیزی نداشتیم.

روی این جهت بعضی ها نسبت به کتاب سلیم که بعضی از مطالب در آن جا است در دیگر کتاب ها نیست یک مقداری تشکیک دارند؛ ولی به نظر من این تشکیک ها هیچ ارزشی ندارد.

مرحوم نعمانی (رضوان الله تعالی علیه) که از متقدمین بوده و در زمان غیبت صغری هم بوده در کتاب «الغیبة» می گوید: کتاب سلیم ابن قیس از کتاب های مورد اعتماد شیعه است و در طول تاریخ جزء کتاب های مرجع شیعه بوده است.

«و يعول عليها»

همیشه شیعیان به آن مراجعه می کردند.

الغيبة( للنعماني)؛ ابن أبي زينب، محمد بن ابراهيم، محقق- مصحح: غفارى، على اكبر، ناشر: نشر صدوق، ص102

بعد از آن بعضی از اقوال در رد و نقدش آمده. آقای خویی (رضوان الله تعالی علیه) درکتاب «معجم الرجال» درباره کتاب سلیم مفصل بحث کرده و تمام شبهاتی که نسبت به اعتبار کتاب سلیم است همه را یکی پس از دیگری رد کرده است.

یعنی جدیدترین مطلبی که ما در رابطه با کتاب سلیم ابن قیس داریم، عبارت اقای خویی (رضوان الله تعالی علیه) در کتاب «معجم الرجال» شان در جلد 9 صفحه 238 است.

پرسش:

بعضی ها ابان ابن ابی عیاش را غیر قابل اعتماد می دانند!

پاسخ:

در مورد ابان ما مفصل کار کردیم، چیزی نیست که روی ابان بخواهند خدشه کنند. ملا محمد صالح مازندرانی مطالبی را نقل می کند. ابو علی حائری توثیق کرده، مرحوم خواجوی توثیق کرده، بزرگان ما آمدند بعد از اثبات وثاقت سلیم وثاقت ابان را مورد توجه قرار دادند و تصریح به به وثاقت ایشان کرده اند.

اگر ابان ابن عیاش مورد وثوق نبود سلیم کتابش را در اختیار او قرار نمی داد. از این طریق جلو آمده و تنها راهش هم این است.

مرحوم شیخ حر عاملی هم می گوید تضعیفش از ناحیه مخالفین به خاطر تشیع ایشان بوده است. مرحوم زنجانی هم می گوید:

«الاقرب عندی قبول روایته»

حتی بعضی از اهل سنت مانند «مبسوط سرخسی» به روایات ابان ابی عیاش عمل کرده است. ضعف ابان عمدتا از ناحیه ی اهل سنت وارد شده است.

آغاز بحث...

بحث ما در رابطه با حکومت اسلامی بود، عرض کردیم اگر ما بخواهیم فقه الحکومه و حکومت اسلامی را امروز در دنیای معاصر کار بکنیم مجبور هستیم اول حکومت انبیاء را تثبیت کنیم که آیا انبیاء از طرف خدای عالم حق حکومت بر مردم داشتند یا نداشتند؟ چون مبنای همه مخالفین حکومت فقیه، به این برمی گردد که ائمه علیهم السلام حق حکومت نداشتند. چرا ائمه علیهم السلام حق حکومت نداشتند؟ چون پیامبران حق حکومت نداشتند و حکومت رسول اکرم صلّی الله علیه وآله هم با بیعت مردم صورت گرفت؛ لذا حکومت در اسلام حتی انبیاء گذشته انتخابی بوده است نه انتصاب از طرف خدای عالم!

روی این مبنی مفصل بحث کرده اند و عرض شد اولین کتابی که در این صد سال اخیر خیلی مفصل بحث کرد و تعدادی از علما را بیدار کرد که در این زمینه تالیفاتی داشته باشند ، کتاب «الاسلام واصول الحکم - علی عبدالرزاق» بود.

بعضی ها از ایشان طرفداری کردند اما بعضی ها نقد کردند و در این صد سال اخیر این مسئله حساسیت پیدا کرد.

اگر قبل از ایشان را نگاه بکنیم مسئله ای تحت عنوان این که _آیا انبیاء یا ائمه علیهم السلام حکومت سیاسی داشتند؟ یا خیر_ جز تعداد اندکی نبوده بلکه غالبا در صد سال اخیر این مسئله مورد بررسی قرار گرفت.

در ایران کسروی بود بعد از آن شریعت سنگلجی بود که این بحث ها را کرد بعد ابوالفضل برقعی و الان هم طباطبایی و ... هستند. این ها هم برای صد سال اخیر است. قبل از صد سال بنده ندیدم که از بزرگان و علمایی که در جامعه مطرح هستند حکومت انبیاء را به این شکل زیر سوال ببرند.

پرسش:

حضرت امام کتاب کشف الاسرار را هم در رد همین ها نوشته است.

پاسخ:

بله خود حضرت امام کشف الاسرار را که نوشته در جواب اسرار هزار ساله حکمی زاده است.

در هر صورت ...

بحث های حکومت اسلامی یکی از بحث های مهمی است که الان مطرح است، عرض کردیم معیارهای حکومت سه خلیفه اول اهل سنت باهیچ یک از معیارهای خودشان نیز سازگاری ندارد. شما کتاب هایی را که از طرف اهل سنت نوشته است را ملاحظه کنید می بینید که هیچ جواب منطقی ندارند . دقیق ترین و پر آوازه ترین آنها کتاب «الخلافة» رشید رضا است.

اگر شما به این کتاب مراجعه بفرمایید وقتی به خلافت ابوبکر، عمر و عثمان می رسند می بینند این ها با هیچ یک از موازینی که خودشان دارند تطبیق نمی کند.

یا مجبور هستند همه این ها را تخطه کنند وبگویند ما این قضایا را قبول نداریم؛ چون خلافت ابوبکر با بیعت دو نفر تأسیس شد اجماعی در کار نبود این همه صحابه مخالف بودند، امیر المؤمنین و بنی هاشم حداقل تا شش ماه که حضرت زهرا (سلام الله علیها)‌ که در حال حیات بود بیعت نکردند.

بعضی از صحابه مانند سعد ابن عباده رئیس بخشی از انصار تا آخر عمر بیعت نکرد؛ پس این ها که بیعت نکردند آیا شامل حدیث:

«من مَاتَ بِغَيْرِ إِمَامٍ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً»

مسند الإمام أحمد بن حنبل؛ اسم المؤلف: أحمد بن حنبل أبو عبدالله الشيباني الوفاة:241، دار النشر: مؤسسة قرطبة – مصر، ج4، ص96، ح16922

می شوند؟ اگر این حدیث را در حق این ها سوال کنید. معطل می مانند که چه کار کنند؟ ازآن طرف وقتی نوبت عمر می رسد انتخابات نیست به تعبیر حضرت امیرالمومنین علیه السلام :

«فَيَا عَجَباً بَيْنَا هُوَ يَسْتَقِيلُهَا فِي حَيَاتِهِ إِذْ عَقَدَهَا لِآخَرَ بَعْدَ وَفَاتِهِ لَشَدَّ مَا تَشَطَّرَا ضَرْعَيْهَا فَصَيَّرَهَا فِي حَوْزَةٍ خَشْنَاءَ يَغْلُظُ كَلْمُهَا وَ يَخْشُنُ مَسُّهَا وَ يَكْثُرُ الْعِثَارُ فِيهَا وَ الِاعْتِذَارُ مِنْهَا فَصَاحِبُهَا كَرَاكِبِ الصَّعْبَةِ إِنْ أَشْنَقَ لَهَا خَرَمَ وَ إِنْ أَسْلَسَ‏ لَهَا تَقَحَّمَ ...»

نهج البلاغة (للصبحي صالح)؛ نویسنده: شريف الرضى، محمد بن حسين، ناشر: هجرت، محقق/ مصحح: فیض الاسلام، ص 48 و 49

‏تعجب از آن کسی که خودش اقاله می کرد:

«أقيلوني فلست بخيركم»

شرح المقاصد في علم الكلام؛ اسم المؤلف: سعد الدين مسعود بن عمر بن عبد الله التفتازاني الوفاة: 791هـ، دار النشر: دار المعارف النعمانية - باكستان - 1401هـ - 1981م ، الطبعة : الأولى، ج2، ص 287

ولی موقع مرگش خلافت را به خلیفه دوم واگذار کرد. از آن طرف هم خلافت عثمان هم با شورای منتخب خلیفه قبل برگزار شد نه شورای مردم! لذا این ها در این قضایا گیر کردند یعنی این ده - پانزده نفری که در این قضیه از بزرگان شان و مفتیانشان جواب دادند قانع کننده نبوده است.

ان شاء الله عبارت هایشان را در جلسات بعدی می آوریم تا ببینند مسئله اصلی همان سرچشمه است اگر ما سرچشمه را خوب دقت کنیم دیگر همه قضایا حل است.

همان تعبیری که حضرت صدیقه طاهره (سلام الله علیها) داشتند . راوی می گوید خدمت حضرت زهراسلام الله علیها رسیدم گفتم:

«هَلْ نَصَّ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه واله وسلم)‏ قَبْلَ وَفَاتِهِ عَلَى عَلِيٍّ بِالْإِمَامَةِ قَالَتْ وَا عَجَبَاهْ أَنَسِيتُمْ يَوْمَ غَدِيرِ خُمٍّ ؟ قُلْتُ قَدْ كَانَ ذَلِكِ وَ لَكِنْ أَخْبِرِينِي بِمَا أَسَرَّ إِلَيْكِ»

كفاية الأثر في النصّ على الأئمة الإثني عشر؛ نویسنده: خزاز رازى، على بن محمد، محقق / مصحح: حسينى كوهكمرى، عبد اللطيف‏، ناشر: بيدار، ص199، باب ما جاء عن فاطمة (سلام الله علیها) عن النبي (صلی الله علیه واله وسلم) في النصوص على الأئمة الاثني عشر (علیهم السلام)

عزیزان این را خوب دقت کنند این توصیه ای که ما برادرانه داریم ما در تاریخ اسلام دو تا پایگاه تاریخی داریم این دو تا پایگاه تاریخی باید حفظ بشود. یکی قضیه ی غدیر و دیگری قضیه ی عاشورا است. یعنی در حقیقت تاریخ ما دو تا رکن دارد، یکی غدیر و یکی عاشورا.

صدیقه طاهره سلام الله علیها در غالب سخنرانی هایش هم در مسجد و هم برای زنان مهاجر و هم برای خود مهاجرین صحبت می کند ومی فرماید.

«أنسيتم قول رسول الله صلى الله عليه وسلم يوم غدير خم من كنت مولاه فعلي مولاه»

نزهة الحفاظ؛ اسم المؤلف: محمد بن عمر الأصبهاني المديني أبو موسى الوفاة: 581، دار النشر: مؤسسة الكتب الثقافية - بيروت - 1406، الطبعة : الأولى، تحقيق: عبد الرضى محمد عبد المحسن، ج 1 ص 102

«هل ترك أبي يوم غدير خم لاحد عذرا»

كتاب: الخصال؛ نويسنده : الشيخ الصدوق (وفات : 381)، تحقيق: تصحيح وتعليق: علي أكبر الغفاري، ناشر: مؤسسة النشر الإسلامي التابعة لجماعة المدرسين بقم المشرفة، 1403 – 1362 ش، ص173

یعنی تکیه حضرت زهرا (سلام الله علیها) به مسئله غدیر است. حضرت امیرالمومنین علیه السلام بعد از این که حضرت رسول اکرم صلّی الله علیه وآله را دفن کردند به مسجد می آید صحبت می کند بحث غدیر را مطرح می کند.

هنگامی که مشغول غسل پیغمبر است سلمان می آید قضیه ی سقیفه را خبر می دهد همان جا مشغول غسل است مسئله غدیر را حضرت مطرح می کند.

روز هفتم می آید برای مهاجرین و انصار سخنرانی دارد، بحث غدیر را مطرح می کند. در زمان عثمان در جمع دویست نفر سخنرانی می کند و بحث غدیر را مطرح می کند.

من روی این مسئله خیلی تحقیق کردم و تعداد زیادی از صحابه را بررسی کردم که از غدیر دفاع کردند و به آن احتجاج کردند.

احتجاج و مناشده صحابه به غدیر خیلی زیاد است ازجمله احتجاجات مالک ابن نویره ، بریده ،ابی ابن کعب ، عمار ،اصبغ ابن نباته ودیگران.

یک جوانی با ابی هریرة در مورد غدیر احتجاج می کند. مناشده زید ابن ارقم:

این احتجاج ها در همان ده – پانزده سال اول بعد از رحلت نبی مکرم و یا عمدتا در حدود سه سال خلافت ابوبکر است که به غدیر احتجاج کرده اند.

این فایل یکی از فایل های اساسی من است و خیلی برایش زحمت کشیده ام. و ندیدم کسی به این شکل احتجاج و مناشده ی صحابه را کار کرده باشد من هرچه گشتم پیدا نکردم. نه در سایت ها دیدم و نه در کتاب ها.

البته قسمت هایی را مرحوم علامه امینی در کتاب «الغدیر» دارد ولی نه به صورت استیعاب . لذا یک مقداری عزیزان دقت بکنند که در این جا هم صدیقه طاهره سلام الله علیها بحث غدیر را مطرح می کند و می فرماید:

«وَا عَجَبَاهْ أَ نَسِيتُمْ يَوْمَ غَدِيرِ خُمٍّ»

بعد به نقل از رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرماید:

«عَلِيٌّ خَيْرُ مَنْ أُخَلِّفُهُ فِيكُمْ وَ هُوَ الْإِمَامُ وَ الْخَلِيفَةُ بَعْدِي وَ سِبْطَايَ وَ تِسْعَةٌ مِنْ صُلْبِ الْحُسَيْنِ أَئِمَّةٌ أَبْرَارٌ لَئِنِ اتَّبَعْتُمُوهُمْ وَجَدْتُمُوهُمْ هَادِينَ مَهْدِيِّينَ وَ لَئِنْ خَالَفْتُمُوهُمْ لَيَكُونُ الِاخْتِلَافُ فِيكُمْ إِلَى يَوْمِ الْقِيَامَة»

اگر با علی مخالفت کردید این اختلاف تا قیامِ قیامت میان امت اسلامی است.

«أَمَا وَ اللَّهِ لَوْ تَرَكُوا الْحَقَّ عَلَى أَهْلِهِ وَ اتَّبَعُوا عِتْرَةَ نَبِيِّهِ لَمَا اخْتَلَفَ فِي اللَّهِ تَعَالَى اثْنَان‏»

بدانید به خدا قسم اگر حق را به اهلش واگذار می کردند و از اهل بیت پیامبر خدا اطاعت می کردند، حتی دو نفر با هم گرفتار اختلاف نخواهند شد.

كفاية الأثر في النصّ على الأئمة الإثني عشر؛ نویسنده: خزاز رازى، على بن محمد، محقق / مصحح: حسينى كوهكمرى، عبد اللطيف‏، ناشر: بيدار، ص199، باب ما جاء عن فاطمة (سلام الله علیها) عن النبي (صلی الله علیه واله وسلم) في النصوص على الأئمة الاثني عشر (علیهم السلام)

صدیقه طاهره قبل از هر کسی این مطالب را مطرح کرده است.

مرکز مدیریت حوزه‌ های علمیه دفتر تدوین متون درسی، این طرف پژوهشگاه حوزه و دانشگاه آمدند توصیه کردند 3 جلد کتاب بنویسند، هفته پژوهش تقریباً 300- 400 نفر از اساتید سطوح عالی، مسئولین مؤسسات در ساختمان حوزه و دانشگاه روبروی مدرسه معصومیه جمع بودند.

حاج آقای اعرافی بالا نشسته بود سوالات را جواب می داد معاون پژوهش حوزه ایشان گزارش داد که ما چه کارهایی کردیم به بعضی از مراکز مثل حوزه و دانشگاه کتاب های درسی توصیه کردیم قرار داد بستیم و از این حرف ها.

من هم گفتم حاج آقا این کتابی که الان معاونت پژوهش داده و پژوهشگاه حوزه و دانشگاه نوشته مطالب انحرافی دارد.

گفتم وقتی من بعضی از قسمت ها را خواندم قلبم به درد آمد این کتاب را وقتی به معاونت آموزش آقای رستم نژاد تحویل دادند، ایشان مطالعه کرد گفت یک صفحه این را حق ندارند در هیچ حوزه علمیه در سطح کشور تدریس کنند گفتم این چه کاری است؟

مثلاً در رابطه با کل حوادث ولادت رسول اکرم گفته اند "هنگام ولادت رسول خدا، اتفاق های عجیب و حوادث شگفت آور فراوانی نوشتند که اسناد بسیاری از آن مرسل و صحت برخی محل تردید است، بویژه اهل حدیث در کتاب های خود برای ولادت پیامبر معجزات فراوانی ذکر کرده‌ اند که سند آن ها ..." این برای طلبه های سطح 2 است نه سطح 3 و 4

"دست کم نیمی از آن ها چون کعب الأحبار، ابو هریره،‌ وهب ابن مُنَبه یا از طریق افراد مجهول نقل شدند و ناقلان آن ها به هیچ وجه زمان ولادت آن حضرت را درک نکردند، مهم ترین آن ها در کتاب تاریخ یعقوبی آمده است" یعنی تمام این اتفاقاتی که در شب ولادت رسول اکرم افتاده همه را به باد داده است!

شما کتاب امالی شیخ صدوق را ببینید ایشان می گوید از تاریخ یعقوبی آورده، در امالی شیخ صدوق :

« وَ أَصْبَحَتِ الْأَصْنَامُ كُلُّهَا صَبِيحَةَ وُلِدَ النَّبِيُّ ص لَيْسَ مِنْهَا صَنَمٌ إِلَّا وَ هُوَ مُنْكَبٌّ عَلَى وَجْهِهِ وَ ارْتَجَسَ فِي تِلْكَ اللَّيْلَةِ إِيوَانُ كِسْرَى وَ سَقَطَتْ مِنْهُ أَرْبَعَ عَشْرَةَ شُرْفَةً وَ غَاضَتْ بُحَيْرَةُ سَاوَةَ وَ فَاضَ وَادِي السَّمَاوَةِ وَ خَمَدَتْ‏ نِيرَانُ فَارِس‏...»

الأمالي (للصدوق)؛ ابن بابويه، محمد بن على، محقق/ مصحح: ندارد. ناشر: كتابچى، ص286

تمام این قضایا را مرحوم شیخ صدوق آورده روایت هم صد در صد صحیح است یعنی یک راوی ضعیف هم در آن نیست.

پرسش:

از امام صادق (علیه السلام) است؟

پاسخ:

بله روایت از امام صادق (علیه السلام) است. و بزرگان ما مثل شیخ مفید، شیخ صدوق، علامه حلی، صاحب جواهر، مرحوم مجلسی اول، مجلسی دوم و ... این مباحث را آوردند.

بعد می گوید اگر واقعا در ایران اتفاقاتی افتاده بود، باید مورخین ایرانی هم می نوشتند.

درحالی که طبری اهل مازندران ایران است ایشان آورده، ایشان در عربستان یا عراق زندگی نمی کرده.

این که می گوید مورخین ایرانی ننوشته اند یعنی شاهنامه فردوسی ننوشته! حمزه اصفهانی مفصل این را مطرح کرده است.

بعد هم به حرف های آقای معروف حسنی که یکی از علمای لبنان بود کتابی در رابطه با «الموضوعات فی الأخبار والآثار» نوشته می گوید ایشان هم این را رد کرده است.

در حوزه و دانشگاه چندین مقاله در ردّ نظریه آقای معروف حسنی نوشته اند، حداقل این مقاله هایی که در ردّ این کتاب نوشته اند را بخوانید.

ایشان حوادثی را که به صورت قطعی اتفاق افتاده را زیر سوال برده است.

دیشب قضیه غدیر را در این کتاب مطالعه می کردم، متحیّر ماندم زیرا کل جریان غدیر را در کمتر از یک صفحه آورده اند، آن هم چیزی از غدیر مطرح کرده که نه دردی را دوا می کند نه مرده ای را زنده می کند. آمده از شعر حسّان ابن ثابت این دو مصرع را آورده:

«وَ قَدْ جَاءَ [جَاءَهُ‏] جِبْرِيلُ مِنْ عِنْدِ رَبِّهِ *** بِأَنَّكَ مَعْصُومٌ فَلَا تَكُ وَانِيا»

در غدیر که آن همه شعر گفت فقط این را آورده بله جبرئیل آمد گفت یا پیغمبر تو معصوم هستی. درحالی که بزرگان ما به این عبارتِ حسّان:

«فَقَالَ لَهُ: قُمْ يَا عَلِيُّ فَإِنَّنِي *** رَضِيتُكَ مِنْ بَعْدِي إِمَاماً وَ هَادِياً.»

مرحوم شیخ مفید می گوید اگر حدیث غدیر بر امامت دلالت نداشت حسّان ثابت وقتی گفت:

«رَضِيتُكَ مِنْ بَعْدِي إِمَاماً وَ هَادِياً»

پیغمبر و دیگران اعتراض می کردند این عبارتی که بیت القصیر شعر حسّان است نیاورده دو تا بیت بی ربط آورده است. در صفحه 236 دیشب مطالعه می کردم واقعاً قلبم به درد آمد

پرسش:

استاد شاید بی سواد بودند تعمدی در کار نبوده است.

پاسخ:

نه! این ها وابسته به جایی هستند یا می خواهند یک نوآوری داشته باشند یک تلفیق بین شیعه و سنی درست بکنند، آخوندهای شیعه را به طرف اهل سنت سوق بدهند.



Share
* نام:
* پست الکترونیکی:
* متن نظر :
  

آخرین مطالب
پربحث ترین ها
پربازدیدترین ها