بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
درس خارج فقه آیت الله حسینی قزوینی (دام عزه) – سال نوزدهم
(جلسه پنجاه و چهارم - 01 11 1401)
موضوع: نصوص خاصّه در اثبات امامت امام کاظم علیه السلام (2)
اللهم صل علی محمدٍ وآل محمد وعجل فرجهم اعوذ بالله من الشیطان الرجیم بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین و هو خیر ناصر و معین الحمدلله والصلاة علی رسول الله وعلی آله آل الله لاسیما علی مولانا بقیة الله واللعن الدائم علی اعدائهم اعداء الله إلی یوم لقاء الله، الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذی هَدانا لِهذا وَ ما کُنَّا لِنَهْتَدِیَ لَوْ لا أَنْ هَدانَا اللَّه، وَ أُفَوِّضُ أَمْری إِلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ بَصیرٌ بِالْعِباد حَسْبُنَا اللَّهُ وَ نِعْمَ الْوَکیل نِعْمَ الْمَوْلى وَ نِعْمَ النَّصیر
بحث ما در رابطه با این شبهه بود که اقا امام صادق (سلام الله علیه) تصور می کرد که امام بعد از او اسماعیل است نمی دانست، روایاتش را خواندیم همه را رد کردیم.
این که ما یک روایت صحیحی داشته باشیم که حضرت صادق (سلام الله علیه) از خدای عالم خواسته باشد اسماعیل را به جای اقا موسی ابن جعفر انتخاب کند این ها را بعضی از افراد مثل زیدی ها درست کردند و بعد هم حکومت ها برای این که مردم را از اهل بیت برگردانند این مطالب را گسترش دادند.
بخش بعدی روایات ما، روایاتی است که در مذمّت خود اسماعیل از زبان امام صادق است که نشان می دهد اصلا امام صادق (سلام الله علیه) اسماعیل را صالح برای این نمی دانست.
راوی فیض مختار است، فیض ابن مختار خودش ثقه است مرحوم کلینی در کافی دارد:
«مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى وَ أَحْمَدُ بْنُ إِدْرِیسَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ الْحُسَیْنِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ الْحَسَنِ الْمِیثَمِیِّ عَنْ فَیْضِ بْنِ الْمُخْتَارِ فِی حَدِیثٍ طَوِیلٍ فِی أَمْرِ أَبِی الْحَسَنِ (علیه السلام) حَتَّى قَالَ لَهُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) هُوَ صَاحِبُکَ الَّذِی سَأَلْتَ عَنْهُ فَقُمْ إِلَیْهِ فَأَقِرَّ لَهُ بِحَقِّهِ فَقُمْتُ حَتَّى قَبَّلْتُ رَأْسَهُ وَ یَدَهُ وَ دَعَوْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) أَمَا إِنَّهُ لَمْ یُؤْذَنْ لَنَا فِی أَوَّلَ مِنْکَ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ فَأُخْبِرُ بِهِ أَحَداً فَقَالَ نَعَمْ أَهْلَکَ وَ وُلْدَکَ وَ کَانَ مَعِی أَهْلِی وَ وُلْدِی وَ رُفَقَائِی وَ کَانَ یُونُسُ بْنُ ظَبْیَانَ مِنْ رُفَقَائِی فَلَمَّا أَخْبَرْتُهُمْ حَمِدُوا اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ قَالَ یُونُسُ لَا وَ اللَّهِ حَتَّى أَسْمَعَ ذَلِکَ مِنْهُ وَ کَانَتْ بِهِ عَجَلَةٌ فَخَرَجَ فَاتَّبَعْتُهُ فَلَمَّا انْتَهَیْتُ إِلَى الْبَابِ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) یَقُولُ لَهُ وَ قَدْ سَبَقَنِی إِلَیْهِ یَا یُونُسُ الْأَمْرُ کَمَا قَالَ لَکَ فَیْضٌ قَالَ فَقَالَ سَمِعْتُ وَ أَطَعْتُ فَقَالَ لِی أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) خُذْهُ إِلَیْکَ یَا فَیْضُ.»
الکافی (ط - الإسلامیة)، کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، محقق/مصحح: غفارى على اکبر و آخوندى، محمد، ج1، ص 309، بَابُ الْإِشَارَةِ وَ النَّصِّ عَلَى أَبِی الْحَسَنِ مُوسَى (علیه السلام) ح 9
«عَنْ فَیْضِ بْنِ الْمُخْتَارِ فِی حَدِیثٍ طَوِیلٍ» هرکس آمده گفته فی حدیث طویل، غیبت نعمانی دارد فی حدیث طویل، غیبت شیخ طوسی فی حدیث طویل همه گفته اند: فی حدیث طویل.
ما خیلی گشتیم تا ببینیم این طویلش کجاست؟ تا رفتیم در کتاب الامامة والتبصرة طویلش را پیدا کردیم.
«فِی حَدِیثٍ طَوِیلٍ فِی أَمْرِ أَبِی الْحَسَنِ (علیه السلام) حَتَّى قَالَ لَهُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) هُوَ صَاحِبُکَ الَّذِی سَأَلْتَ عَنْهُ فَقُمْ إِلَیْهِ فَأَقِرَّ لَهُ بِحَقِّهِ فَقُمْتُ حَتَّى قَبَّلْتُ رَأْسَهُ وَ یَدَهُ وَ دَعَوْتُ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُ فَقَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) أَمَا إِنَّهُ لَمْ یُؤْذَنْ لَنَا فِی أَوَّلَ مِنْکَ قَالَ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ فَأُخْبِرُ بِهِ أَحَداً فَقَالَ نَعَمْ أَهْلَکَ وَ وُلْدَکَ وَ کَانَ مَعِی أَهْلِی وَ وُلْدِی وَ رُفَقَائِی وَ کَانَ یُونُسُ بْنُ ظَبْیَانَ مِنْ رُفَقَائِی»
یونس ابن ظبیان هم از رفقای من بوده است و یک کسی هم هست در روایات بعدی می خوانیم فلان و فلان. یکی از فلان ها این یونس ابن ظبیان است.
_ درباره یونس ابن ظبیان هم روایاتی هست، آقا امام رضا (سلام الله علیه) در طواف است یک کسی می آید از یونس یک روایتی نقل می کند که من شنیدم یک صدایی آمد «إِنِّی أَنَا اللَّه» دیدم شما هستید حضرت می فرماید:
«لَعَنَکَ اللَّهُ وَ لَعَنَ مَنْ حَدَّثَکَ وَ لَعَنَ یُونُسَ بْنَ ظَبْیَانَ أَلْفَ لَعْنَةٍ تَتْبَعُهَا أَلْفُ لَعْنَةٍ کُلُّ لَعْنَةٍ مِنْهَا تُبْلِغُکَ قَعْرَ جَهَنَّمَ»
بحار الأنوارالجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار (ط - بیروت)؛ نویسنده: مجلسى، محمد باقر بن محمد تقى، ناشر: دار إحیاء التراث العربی، محقق/ مصحح: جمعی از محققان، ج25، ص264 _
«فَلَمَّا أَخْبَرْتُهُمْ حَمِدُوا اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ وَ قَالَ یُونُسُ لَا وَ اللَّهِ»
یونس ابن ظبیان گفت نه من قبول ندارم
«حَتَّى أَسْمَعَ ذَلِکَ مِنْهُ»
تا از زبان امام صادق بشنوم
«وَ کَانَتْ بِهِ عَجَلَةٌ فَخَرَجَ فَاتَّبَعْتُهُ فَلَمَّا انْتَهَیْتُ إِلَى الْبَابِ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) یَقُولُ لَهُ وَ قَدْ سَبَقَنِی إِلَیْهِ یَا یُونُسُ الْأَمْرُ کَمَا قَالَ لَکَ فَیْضٌ»
با عجله بلند شد من دنبالش رفتم تا در خانه امام صادق آمد، امام صادق فرمود یونس قبل از شما فرد دیگری آمد من مسئله را برایش گفتم. بعد برای یونس هم گفت فیض هم که برای شما گفت.
«قَالَ فَقَالَ سَمِعْتُ وَ أَطَعْتُ فَقَالَ لِی أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) خُذْهُ إِلَیْکَ یَا فَیْضُ.»
فیض بگیر این را (یک مقدار نصیحت کن) با او باش.
مرحوم مجلسی در مرآة العقول در جلد سوم می گوید:
«الحدیث التاسع موثق»
همین روایت است. راویانش هم مشخص است محمد ابن یحیی ابو جعفر عطار قمی است «ثقة عین کثیر الحدیث»، معجم الرجال، جلد 19 صفحه 33. محمد ابن عبدالجبار قمیٌ ثقه.
درباره حسن ابن حسین لؤلؤیی هم نجاشی می گوید کوفیٌ ثقه.
«احمد ابن حسن میثمی کان واقفا و علی کل حال ثقة صحیح الحدیث معتمد علیه»
در مورد فیض مختار هم نجاشی می گوید «ثقة عین». روایت به هیچ وجه اشکال ندارد. علامه مجلسی هم می گوید موثق به خاطر محمد ابن حسن میثمی است که واقفی مذهب است ولی علی کل حال ثقة صحیح الحدیث و معتمد علیه است.
روایت دوم در کتاب بصائر الدرجات است. در بصائر الدرجات هم باز روایت به فیض مختار می آید باز هم:
«فِی حَدِیثٍ لَهُ طَوِیلٍ»
این کلمه طویل همه جا تکرار شده است.
«فَقُمْتُ حَتَّى قَبَّلْتُ رَأْسَهُ وَ یَدَهُ وَ دَعَوْتُ اللَّهَ لَهُ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ (علیه السلام) أَمَا إِنَّهُ لَمْ یُؤْذَنْ لَهُ فِی ذَلِکَ فَقُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاکَ فَأُخْبِرُ بِهِ أَحَداً فَقَالَ نَعَمْ»
به همین شکل گفت چه کار کنم آیا به رفقایم بگویم؟ حضرت فرمودند: بله
«أَهْلَکَ وَ وُلْدَکَ وَ رُفَقَاءَکَ وَ کَانَ مَعِی أَهْلِی وَ وُلْدِی وَ کَانَ یُونُسُ بْنُ ظَبْیَانَ مِنْ رُفَقَائِی»
یونس ابن ظبیان از رفقای من بود
«فَلَمَّا أَخْبَرْتُهُمْ حَمِدَوَا اللَّهِ عَلَى ذَلِکَ»
همه حمد خدا کردند
«وَ قَالَ یُونُسُ لَا وَ اللَّهِ حَتَّى نَسْمَعَ ذَلِکَ مِنْهُ»
ولی یونس گفت من باید از زبان حضرت صادق بشنوم
«وَ کَانَتْ بِهِ عَجَلَةٌ فَخَرَجَ فَاتَّبَعْتُهُ فَلَمَّا انْتَهَیْتُ»
و برگشت از زبان حضرت شنید. باز این جا:
«مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ الْجَبَّارِ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ الْحُسَیْنِ اللُّؤْلُؤِیِّ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ الْحَسَنِ عَنِ الْفَیْضِ بْنِ الْمُخْتَار»
همه این ثقه هستند.
بصائر الدرجات فی فضائل آل محمّد صلّى الله علیهم؛ نویسنده: صفار، محمد بن حسن، مصحح: کوچه باغى، محسن بن عباسعلى، ناشر: مکتبة آیة الله المرعشی النجفی، ج1، ص336
روایت بعدی در کافی است ولی خیلی مختصر است فیض مختار می گوید به امام صادق عرض کردم:
«خُذْ بِیَدِی مِنَ النَّارِ»
من را از آتش نجات بده
«مَنْ لَنَا بَعْدَکَ»
بعد از شما سراغ چه کسی برویم
«فَدَخَلَ عَلَیْهِ أَبُو إِبْرَاهِیمَ (علیه السلام) وَ هُوَ یَوْمَئِذٍ غُلَامٌ»
در این هنگام امام کاظم وارد شد در حالی که یک غلام نوجوان بود
«فَقَالَ هَذَا صَاحِبُکُمْ فَتَمَسَّکْ بِهِ»
الکافی (ط - الإسلامیة)، کلینى، محمد بن یعقوب بن اسحاق، محقق/مصحح: غفارى على اکبر و آخوندى، محمد، ج1، ص 307، بَابُ الْإِشَارَةِ وَ النَّصِّ عَلَى أَبِی الْحَسَنِ مُوسَى (علیه السلام) ح 1
در روایت دیگر در الامامة و التبصرة این مسئله آمده است. این جا را یک مقدار دقت کنید این ها که می گویند فی حدیث طویل چرا آن بخش طویل را نیاورده اند؟ رمزش این است ببینید این ادب بزرگان ما است یک جایی که اسماعیل به پدرش جسارت می کند حاضر نیستند همین را هم حتی نقل کنند.
صاحب الامامه و التبصره، متوفای 329 است. یعنی 39 سال بعد از صفاّر. می گوید:
«کُنْتُ عِنْدَ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ وَ عِنْدَهُ إِسْمَاعِیلُ ابْنُهُ، فَسَأَلْتُهُ عَنْ قَبَالَةِ الْأَرْضِ، فَأَجَابَنِی فِیهَا»
معامله ملکی کرده بودیم با مالک به مشکل برخورده بودیم حضرت سوال کردند جواب داد
«فَقَالَ لَهُ إِسْمَاعِیلُ»
-نستجیر بالله، نستجیر بالله خاک بر دهان ما- به امام علیه السلام، گفت:
«یَا أَبَتِ، إِنَّکَ لَمْ تَفْهَمْ مَا قَالَ لَکَ!»
تو نمی فهمی که به تو چه گفت
راوی می گوید:
«فَشَقَّ ذَلِکَ عَلَیَّ»
خیلی این برایم درد آور بود.
«لِأَنَّا کُنَّا یَوْمَئِذٍ نَأْتَمُّ بِهِ بَعْدَ أَبِیهِ»
ما او را بعد از پدرش امام می دانستیم
«فَقَالَ»
باز امام صادق به اسماعیل گفت
«إِنِّی کَثِیراً مَا أَقُولُ لَکَ: (الْزَمْنِی، وَ خُذْ مِنِّی) فَلَا تَفْعَلُ.»
من بارها به تو گفته ام ملازم من باش و مطالب و احکام را از من بگیر! ولی به حرف من گوش نمی کنی.
«فَطَفِقَ إِسْمَاعِیلُ وَ خَرَجَ»
اسماعیل بلند شد
«وَ دَارَتْ بِیَ الْأَرْضُ»
زمین به دور من چرخید
«فَقُلْتُ: إِمَامٌ یَقُولُ لِأَبِیهِ: (إِنَّکَ لَمْ تَفْهَمْ)»
خیلی عجیب است، این بچه امام است
«وَ یَقُولُ لَهُ أَبُوهُ: (إِنِّی کَثِیراً مَا أَقُولُ لَکَ أَنْ تَقْعُدَ عِنْدِی، وَ تَأْخُذَ مِنِّی، فَلَا تَفْعَلُ!)»
پدرش می گوید بنشین با من نمی شیند
«فَقُلْتُ: بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی، وَ مَا عَلَى إِسْمَاعِیلَ»
اسماعیل چرا چنین است؟
«أَنْ لَا یَلْزَمَکَ وَ لَا یَأْخُذَ عَنْکَ، إِذَا کَانَ ذَلِکَ وَ أَفْضَتِ الْأُمُورُ إِلَیْهِ، عَلِمَ مِنْهَا مِثْلَ الَّذِی عَلِمْتَهُ مِنْ أَبِیکَ حِینَ کُنْتَ مِثْلَهُ؟!»
برخورد شما با پدرتان این طوری نیست که اسماعیل با شما برخورد می کند
حضرت فرمود:
«فَقَالَ: إِنَّ إِسْمَاعِیلَ لَیْسَ مِنِّی کَأَنَا مِنْ أَبِی.»
این تعبیر خیلی جاها است. شاید ده – دوازده تا روایت داریم.
«إِسْمَاعِیلَ لَیْسَ مِنِّی کَأَنَا مِنْ أَبِی. قَالَ: قُلْتُ: إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ، ثُمَّ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ راجِعُونَ، فَمَن بَعْدَکَ؟»
بعد از شما چه کسی است؟
«بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی- فَقَدْ کَانَتْ فِی یَدِی بَقِیَّةٌ مِنْ نَفْسِی»
جان من کف من است امروز و فردا است که می خواهم این جان را به عزرائیل تحویل بدهم. تعبیر قشنگی است. می گوید: «فِی یَدِی بَقِیَّةٌ مِنْ نَفْسِی» جانم آمده در مشتم قرار گرفته است.
«وَ قَدْ کَبِرَتْ سِنِّی، وَ دَقَّ عَظْمِی وَ جَاءَ أَجَلِی، وَ أَنَا أَخَافُ أَنْ أَبْقَى بَعْدَکَ.»
می ترسم بعد از شما زنده بمانم چه کار کنم؟
«فَرَدَدْتُ عَلَیْهِ هَذَا الْکَلَامَ ثَلَاثَ مَرَّاتٍ»
ببینید چقدر امام مقید بودند
«وَ هُوَ سَاکِتٌ لَا یُجِیبُنِی، ثُمَّ نَهَضَ فِی الثَّالِثَةِ، وَ قَالَ: لَا تَبْرَحْ»
...بلند نشو همین جا بمان
«فَدَخَلَ بَیْتاً کَانَ یَخْلُو فِیهِ، فَصَلَّى رَکْعَتَیْنِ، یُطِیلُ فِیهِمَا، وَ دَعَا فَأَطَالَ الدُّعَاءَ.»
در اطاق دیگری رفت دو رکعت نماز خواند و خیلی هم نماز و دعای طولانی خواند
«ثُمَّ دَعَانِی، فَدَخَلْتُ عَلَیْهِ»
سپس من را به اطاق دعوت کرد وارد شدم
«فَبَیْنَا أَنَا عِنْدَهُ، إِذْ دَخَلَ عَلَیْهِ الْعَبْدُ الصَّالِحُ، وَ هُوَ غُلَامٌ حَدَثٌ وَ بِیَدِهِ دِرَّةٌ، وَ هُوَ یَبْتَسِمُ ضَاحِکاً.»
یک بچه ای سه ساله و چهار ساله
«قَالَ: قُمْ، فَخُذْ بِیَدِهِ فَسَلِّمْ عَلَیْهِ»
دستش را بگیر و سلام بده
«فَهُوَ مَوْلَاکَ وَ إِمَامُکَ مِنْ بَعْدِی، لَا یَدَّعِیهَا فِیمَا بَیْنِی وَ بَیْنَهُ- أَحَدٌ إِلَّا کَانَ مُفْتَرِیاً.»
هرکس همچنین ادعایی بکند افترا بسته است.
«إِنْ أَخَذَ النَّاسُ یَمِیناً وَ شِمَالًا، فَخُذْ مَعَهُ»
مردم این طرف و آن طرف رفتند بر تو باد بر امام کاظم
«فَإِنَّهُ مَوْلَاکَ وَ صَاحِبُکَ، أَمَا إِنَّهُ لَمْ یُؤْذَنْ لِی فِی أَوَّلِ مَا کَانَ مِنْکَ. قَالَ: فَقُمْتُ إِلَیْهِ، فَأَخَذْتُ بِیَدِهِ، فَقَبَّلْتُهَا وَ قَبَّلْتُ رَأْسَهُ، وَ سَلَّمْتُ عَلَیْهِ، وَ قُلْتُ: أَشْهَدُ أَنَّکَ مَوْلَایَ وَ إِمَامِی. قَالَ: فَقَالَ لِی: أَجَلْ، صَدَقْتَ، وَ أَصَبْتَ، وَ قَدْ وُفِّقْتَ»
... تو راست می گویی و خدا توفیق داد
«أَمَا إِنَّهُ لَمْ یُؤْذَنْ لِی فِی أَوَّلِ مَا کَانَ مِنْکَ.»
اول اجازه داده نشده بود که من خودم را به شما معرفی کنم.
گفتم:
«بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی، أُخْبِرُ بِهَذَا؟»
به دوستانم خبر بدهم؟
«قَالَ: نَعَمْ، فَأَخْبِرْ بِهِ مَنْ تَثِقُ بِهِ، وَ أَخْبِرْ بِهِ فُلَاناً وَ فُلَاناً- رَجُلَیْنِ مِنْ أَهْلِ الْکُوفَةِ»
یکی از فلان ها یونس ابن ظبیان است
«وَ ارْفُقْ بِالنَّاسِ، وَ لَا تُلْقِیَنَّ بَیْنَهُمْ أَذًى.»
اگر دیدی قبول نمی کنند خیلی زیاد این ها را ناراحت نکن
«قَالَ: فَقُمْتُ فَأَتَیْتُ فُلَاناً وَ فُلَاناً، وَ هُمَا فِی الرَّحْلِ، فَأَخْبَرْتُهُمَا الْخَبَرَ.»
گفت رفتم آن فلانی و فلانی را دیدم و خبر دادم
«وَ أَمَّا فُلَانٌ: فَسَلَّمَ»
تسلیم شد
«قَالَ: سَلَّمْتُ وَ رَضِیتُ، وَ أَمَّا فُلَانٌ»
اما فلان که یونس ابن ظبیان است
«فَشَقَّ جَیْبَهُ»
یقه اش را پاره کرد
«وَ قَالَ: لَا وَ اللَّهِ، لَا أَسْمَعُ وَ لَا أُطِیعُ وَ لَا أُقِرُّ حَتَّى أَسْمَعَ مِنْهُ.»
تا از زبان امام صادق بشنوم
«ثُمَّ نَهَضَ مُسْرِعاً مِنْ فَوْرِهِ»
بلند شد با عجله راه افتاد
«وَ کَانَتْ فِیهِ أَعْرَابِیَّةٌ»
«وَ تَبِعْتُهُ، حَتَّى انْتَهَى إِلَى بَابِ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ.»
من هم دنبالش بودم تا خدمت امام صادق آمد
«قَالَ: فَاسْتَأْذَنَّا، فَأَذِنَ لِی قَبْلَهُ، ثُمَّ أَذِنَ لَهُ، فَدَخَلَ. فَقَالَ لَهُ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ عَلَیْهِ السَّلَامُ: یَا فُلَانُ (أَ یُرِیدُ کُلُّ امْرِئٍ مِنْکُمْ أَنْ یُؤْتى صُحُفاً مُنَشَّرَةً)؟»
هرکدام از شما می خواهد که یک قرآنی به دستش بدهیم به همه شما امام را معرفی کنیم
«إِنَّ الَّذِی أَتَاکَ بِهِ فُلَانٌ الْحَقُّ، فَخُذْ بِهِ. قَالَ: فَقُلْتُ: بِأَبِی أَنْتَ وَ أُمِّی، أَنَا أُحِبُّ أَنْ أَسْمَعَهُ مِنْ فِیکَ.»
...از زبان تو بشنوم
«فَقَالَ: ابْنِی مُوسَى (عَلَیْهِ السَّلَامُ) إِمَامُکَ وَ مَوْلَاکَ (مِنْ- خ) بَعْدِی، لَا یَدَّعِیهَا أَحَدٌ فِیمَا بَیْنِی وَ بَیْنَهُ إِلَّا کَاذِبٌ وَ مُفْتَرٍ.»
الإمامة و التبصرة من الحیرة؛ نویسنده: ابن بابویه، على بن حسین (تاریخ وفات مؤلف: 329 ق)، محقق / مصحح: مدرسه امام مهدى علیه السلام، ناشر: مدرسة الإمام المهدى عجّل الله تعالى فرجه الشریف، قم: 1404ق، ص65 تا 69
روایت طولانی است من باز آخرش را نیاوردم. کل روایت پنج صفحه است. این روایت از نظر سند هیچ مشکلی ندارد
«مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى، عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ أَحْمَدَ، عَنِ الْحَسَنِ بْنِ عَلِیِّ بْنِ مَهْزِیَارَ، عَنْ إِبْرَاهِیمَ بْنِ مَهْزِیَارَ، عَنْ أَخِیهِ عَلِیِّ بْنِ مَهْزِیَارَ، عَنْ فَضَالَةَ بْنِ أَیُّوبَ، عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ الضَّرِیرِ، عَنْ أَبِیهِ...»
فضالة ابن ایوب، ابو جعفر ضریر است، علی ابن مهزیار است ابراهیم مهزیار است، حسن ابن علی ابن مهزیار است همه مهزیارها هستند. ابن عمران است و محمد ابن یحیی ابو جعفر عطار قمی است.
در رابطه با ابو جعفر ضریر هم ظاهر قضیه این است که این پسر فیض مختار است که در این قضایا آمده نقل کرده است راوی اصلی خود فیض مختار است بچه اش هم آن جا بود این قضایا را نقل می کند.
با توجه به روایات متعدد قبلی ما می توانیم بر صحت این روایت یقین کنیم؛ چون ظاهرا همه این روایات ، یک مورد اتفاق افتاده هر راوی آمده با توجه به برداشت خودش این ها را با عبارت خودش نقل کرده است.
«والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته»
