سؤال:

سلام علیکم در کتب شیعه سندی وجود دارد که ثابت شود بعضی از یاران حضرت علی علیه السلام در جنگ صفین و نهروان، پیرو شیخین و عثمان بودند؟

پاسخ:

اگر بخواهیم به این سؤال به صورت کلی جواب دهیم و تک تک اسم افراد را نیاوریم، بهترین دلیل بر وجود چنین افرادی در سپاه امیر المؤمنین علیه السلام نامه‌ای است که حضرت برای معاویه نوشت و در آن نامه امیر المؤمنین علی علیه السلام فرمود:

إنه بايعني القوم الذين بايعوا أبا بكر وعمر وعثمان على ما بايعوهم عليه

نهج البلاغة، خطب الإمام علي ( ع )، ج 3، ص 7

ای معاویه، همان کسانی که با ابوبکر و عمر و عثمان بیعت کردند، همان افراد با من هم بیعت کردند.

پس به طور کلی چنین افرادی در سپاه امیر المؤمنین وجود داشت و این جمله امیر المؤمنین به روشنی این مطلب را ثابت می‌کند.

در این قسمت افرادی که در کتب به خصوص عنوان شده است که چنین اعتقادی داشتند را بیان می‌کنیم.

ابو برده بن عوف الازدی:

از کسانی که در لشکر امیر المؤمنین علی علیه السلام حضور داشت و عثمانی بود، ابو برده بن عوف الأزدی است که همراه امیر المؤمنین در صفین حضور داشت.

فقام إليه أبو بردة بن عوف الأزدي وكان عثمانيا تخلف عنه يوم الجمل وحضر معه صفين على ضعف نية في نصرته فقال يا أمير المؤمنين

الأمالي، الشيخ المفيد، ص 129

هرثمه:

در کتاب مدینة المعاجز آمده است:

ابن شهرآشوب عن الأعمش في حديثه أنه قال هرثمة وكان عثمانيا لو رأيت عليا يتكهن لنا ويقول يكون كذا ويكون كذا ولقد كنت معه في صفين فلما نزلنا كربلاء تناول تربة بيده فشمها ثم قال واها لك من تربة ليقتلن بها كذا وكذا ويدخلون الجنة بغير حساب

مدينة المعاجز، السيد هاشم البحراني، ج 2، ص 171

ابن شهر آشوب از هرثمه حدیثی نقل می‌کند که این شخص عثمانی است و همراه امیر المؤمنین در صفین بوده است.

شیبان بن مخرم:

شیبان بن مخرم هم از کسانی است که در صفین با امیر المؤمنین بوده است و عثمانی مذهب بوده است.

عن شيبان بن مخرم في معجم الطبراني وتاريخ ابن عساكر ومجمع الزوائد وغيرها واللفظ لابن عساكر عن ميمون عن شيبان بن مخرم وكان عثمانيا يبغض عليا قال رجعنا مع علي إلى صفين فانتهينا إلى موضع

معالم المدرستين، السيد مرتضى العسكري، ج 3، ص 42

وائل بن حجر:

در کتاب قاموس الرجال می‌گوید:

وائل بن حجر... وشهد مع أمير المؤمنين عليه السلام  صفّين... مع أنّه عثمانيّ

قاموس الرجال، الشيخ محمد تقي التستري، ج 10، ص 425

وائل بن حجر همراه امیر المؤمنین در صفین بود و این شخص عثمانی بود.

ابو موسی اشعری:

ابو موسی اشعری از کسانی است که در صفین در سپاه امیر المؤمنین بود و عثمانی بود.

أبا موسى الأشعري فرفض الإمام أبا موسى ولم يرض به لأنه كان عثماني الهوى

ثم عقر الجمل، الحاج حسين الشاكري، ص 99