بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

عنوان برنامه: آینه تاریخ

تاريخ: 30/ 06/ 1403

استاد: حجت الاسلام والمسلمین جباری

مجری: آقای قضبانی

قسمت:133

بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین اللهم صل علی محمد و علی آله الطیبین الطاهرین

مجری:

 سلام عزیزان بیننده وقت شما بخیر در هر کجا که هستید و بیننده برنامه خودتان آینه تاریخ هستید از شبکه جهانی حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) برایتان آرزوی توفیق روز افزون را داریم امیدوار هستم که وقتتان بخیر باشد و اوقات خوبی را پیش رو گذاشته باشید و همچنین اوقات خوبی را پشت سر گذاشته باشید در شامگاه جمعه یکی دیگر از جمعه‌هایی که میعادگاه ما و شما است در این برنامه در شبکه حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) خدمت شما می‌رسیم و استاد گرانقدر ما و راهنمای ما در این برنامه جناب آقای دکتر جباری هستند که تلاش ما در این برنامه این است که سوالات تاریخی شما عزیزان بیننده را پاسخ بدهیم و استاد این تفضل را بر ما دارند و این زحمت را می‌کشند استاد عزیز سلام وقت شما بخیر در خدمت شما.

استاد: جباری

 علیکم سلام و رحمت الله بسم الله الرحمن الرحیم عرض سلام و ادب دارم حضور حضرت عالی جناب آقای قزوانی و همه بینندگان عزیز این برنامه هرجایی که شرف حضور دارند از خداوند متعال بهترین‌ها را طلب می‌کنم برای شما عزیزان و تبریک عرض می‌کنم این مناسبت بزرگ را امشب شب هفده ربیع الاول میلاد مسعود مولا و سرور و مولا الکونین رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) و امام جعفر صادق (سلام الله علیه) هم رئیس مکتب و مذهب رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) و هم گسترش دهنده مذهب تشیع امام صادق (سلام الله علیه) امشب شب بسیار مبارکی است و تبریک عرض می‌کنم خدمت شما عزیزان و پیشتر خدمت مولا و سرور و ولی نعمتمان امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) ان شاء الله که بتوانیم از نعمت امشب و فردا به خصوص این لحظات بسیار نورانی حداکثر بهره را ببریم در خدمتتان هستم.

مجری

 خدمت از ما است استاد منم خدمت شما عرض تبریک و شادباش می گویم شب میلاد آقا رسول اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) و حضرت آقا امام جعفر صادق (سلام الله علیه) ششمین امام آسمان ولایت ان شاء الله در خدمت شما باشیم و همچنین بینندگان من هم خدمت شما عزیزان بیننده تبریک عرض می‌کنم این دو مناسبت را که در هفده ربیع الاول با هم هستیم به قول استاد هم فرمودند که پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) رئیس دین اسلام و حضرت امام صادق (سلام الله علیه) رئیس مذهب شیعه و اینکه خیلی از مباحث در زمان حضرت امام صادق (سلام الله علیه) به خاطر آن فضایی که بود امکانش شد که بیان شود استاد در محضر شما باشیم اشاره هم فرمودید و عرض کردیم خدمتتان بینندگان که در شب میلاد هستیم یک اشاره‌ای هم کردید به اینکه چنین شبی خیلی ارزشمند است و این ها حالا یک نکاتی در این خصوص برایمان اگر دارید بفرمایید و دوم اینکه بالاخره خوب پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله و سلم) برای همه مسلمان‌ها باید ارزشمند باشد یک چنین شبی یک چنین روزی که میلاد این آقا است این باید خیلی ارزشمند باشد برای مسلمان‌ها ما داریم می بینیم دیگر میلاد همه انبیا برای پیروانشان خیلی اهمیت دارد حالا بزرگترش الان رسانه‌ها در جهان کشورها خیلی اصلا مسیحی هستند مسیح (سلام الله علیه).

 یک سری مراسم های می گیرند حالا هرچقدر درست باشد غلط باشد که میلاد مسیح (سلام الله علیه) نیست در تاریخ خودشان در اسلام چگونه است و مسلمان چگونه است وهابی‌ها چی می گویند این وسط در خدمت شما.

استاد: جباری

 خواهش می‌کنم چند نکته را عرض کنم راجع به عظمت امشب و فردا روز فردا در واقع روز هفده ربیع الاول تذکرا به خودم و عزیزان بیننده اولاً مفاتیح مرحوم شیخ عباس قمی را وقتی مراجعه کنیم ایشان نکات خوبی را مطرح کردند درباره عظمت امشب جا زده است امشب بالاخره یاد پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) به یاد امام صادق (سلام الله علیه) باشیم فردا همینطور زیارت کنیم این دو بزرگوار را بالاخره ما از نزدیک موفق نیستیم در مدینه باشیم قبور مطهرشان زیارت کنیم از دور بالاخره زیارت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در مفاتیح موجود هم زیارت از دور بالاخره حداقلش آن زیارتی که روزهای شنبه است درباره پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) که باز روز شنبه دو زیارت است یعنی یک زیارت یک صفحه تقریباً یکی هم کوتاه یک پاراگرافی تقریباً حداقلش این است که فردا این حضرت (صلی الله علیه و آله و سلم) را با آن زیارت، زیارت کنید و امام صادق (سلام الله علیه) هم به همین ترتیب حداقلش زیارت امین الله توانستیم زیارت جامعه کبیره را بخوانیم.

 و خیلی اثر دارد زیارت کردن آن‌ها با این به هر حال مضامینی که خودشان فرمودند خیلی اثر دارد و توضیح ما عرض کنم نکته‌ای که شما فرمودید و عرض کردم عرض کردم که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) چون گاهی گفته می شود پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) رئیس مکتب امام صادق (سلام الله علیه) رئیس مذهب ممکن است.

 مورد سوء استفاده برخی از مغرضین و بیماردلان قرار بگیرد لذا من تاکیداً عرض کردم رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) هم رئیس مکتب و هم رئیس مذهب مذهب تشیع برگرفته از خود پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) است در زمان خود آن حضرت (صلی الله علیه و آله و سلم) تشیع آغاز شد شاید در این برنامه هم مکرر قبلاً عرض کردم تشیع تعبیر من فکر می‌کنم یک وقتی این تعبیر را از حضرت آیت الله سبحانی شنیدم که می‌فرماید تشیع مکی المولد است نه تا مدنی الملک مکی المولد عزیزان بیننده حتما مستحضر هستید دیگر آن جریان یوم الدار یوم الانذار در واقع که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) موظف شد که عشیره الاقربین را دعوت کند در واقع به اینکه کدام یک از شما معاون من حاضرید شوید باز بحثی در اینجا دعوت به اصل اسلام در مجلس یا اینکه نه چنانکه از خود نقل استفاده می ‌شود پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) وقتی که آن مقدمات فرمود شاه بیت کلام پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در مجلس:

حدثنا ابن حميد قال حدثنا سلمة قال حدثنى محمد بن إسحاق عن عبد الغفار بن القاسم عن المنهال بن عمرو عن عبد الله بن الحارث بن نوفل بن الحارث بن عبد المطلب عن عبد الله ابن عباس عن علي بن أبى طالب قال لما نزلت هذه الآية على رسول الله صلى الله عليه وسلم وأنذر عشيرتك الاقربين دعاني رسول الله صلى الله عليه وسلم فقال لى يا علي إن الله أمرنى أن أنذر عشيرتي الاقربين فضقت بذلك ذرعا وعرفت أنى متى أباديهم بهذا الامر أرى منهم ما أكره فصمت عليه حتى جاءني جبريل فقال يا محمد إنك إلا تفعل ما تؤمر به يعذبك ربك فاصنع لنا صاعا من طعام واجعل عليه رحل شاة واملا لنا عسا من لبن ثم اجمع لي بنى عبد المطلب حتى أكلمهم وأبلغهم ما أمرت به ففعلت ما أمرنى به ثم دعوتهم له وهم يومئذ أربعون رجلا يزيدون رجلا أو ينقصونه فيهم أعمامه أبو طالب وحمزة والعباس وأبو لهب فلما اجتمعوا إليه دعاني بالطعام الذى صنعت لهم فجئت به فلما وضعته تناول ورسول الله صلى الله عليه وسلم حذية من اللحم فشقها باسنانه ثم ألقاها في نواحى الصفحة ثم قال خذوا بسم الله فأكل القوم حتى مالهم بشئ حاجة وما أرى الا موضع أيديهم وايم الله الذى نفس علي بيده وإن كان الرجل الواحد منهم ليأكل ما قدمت لجميعهم ثم قال اسق القوم فجئتهم بذلك العس فشربوا منه حتى رووا منه جميعا وايم الله إن كان الرجل الواحد منهم ليشرب مثله فلما أراد رسول الله صلى الله عليه وسلم أن يكلمهم بدره أبو لهب إلى الكلام فقال لقد ما سحركم صاحبكم فتفرق القوم ولم يكلمهم رسول الله صلى الله عليه وسلم فقال الغد يا علي إن هذا الرجل سبقني إلى ما قد سمعت من القول فتفرق القوم قبل أن أكلمهم فعد لنا من الطعام بمثل ما صنعت ثم اجمعهم إلى * قال ففعلت ثم جمعتهم ثم دعاني بالطعام فقربته لهم ففعل كما فعل بالامس فأكلوا حتى ما لهم بشئ حاجة ثم قال أسقهم فجئتهم بذلك العس فشربوا حتى رووا منه جميعا ثم تكلم رسول الله صلى الله عليه وسلم فقال يا بنى عبد المطلب إنى والله ما أعلم شابا في العرب جاء قومه بأفضل مما قد جئتكم به إنى قد جئتكم بخير الدنيا والآخرة وقد أمرنى الله تعالى أن أدعوكم إليه فأيكم يوازرني على هذا الامر على أن يكون أخى ووصيي وخليفتي فيكم قال فأحجم القوم عنها جميعا وقلت وإنى لاحدثهم سنا وأرمصهم عينا وأعظمهم بطنا وأحمشهم ساقا أنا يا نبى الله أكون وزيرك عليه فاخذ برقبتى ثم قال إن هذا أخى ووصيي وخليفتي فيكم فاسمعوا له وأطيعوا قال فقام القوم يضحكون ويقولون لابي طالب قد أمرك أن تسمع لابنك وتطيع

اي بني عبدالمطلب، به خدا سوگند من جواني از عرب را نمي شناسم كه بهتر از آنچه من براي شما آورده ام براي قومش آورده باشد، من خير دنيا و آخرت را براي شما آورده ام، خداوند مرا مأمور نموده كه شما را به پرستش او دعوت كنم، كدام يك از شما مرا در اين كار مهم ياري خواهيد كرد تا اينكه برادر و وصي و جانشين من در ميان ديگران باشد؟ همه از جواب گفتن امتناع نمودند. اما من با اينكه از همه آنها كم سنتر، چشم فرو افتاده تر، شكم برآمده تر و ساق پا نازكتر بودم گفتم : اي رسول خدا، من در اين امر مهم وزير و ياور تو خواهم بود، در آن هنگام حضرت كتف مرا گرفت و فرمود: بي گمان اين برادر وصي و جانشين من در ميان شماست، از او شنوايي داشته باشيد و او را پيروي كنيد، آنگاه همه خويشان در حالي كه (از روي استهزا) مي‌خنديدند از جاي خويش بلند شده و به ابوطالب مي‌گفتند: محمد تو را مأمور كرد كه از فرزندت شنوايي و اطاعت داشته باشي.

 الأمالي للطوسي : ص 583 ح 1206 عن عبداللّه بن عبّاس عن الإمام عليّ عليه السلام ، بحارالأنوار : ج 18 ص 192 ح 27 . تاريخ طبري، ج 3، ص 1171; كامل ابن اثير، ج 2، ص 62; شرح ابن ابي الحديد، ج 13، ص 210 و 244

 فأيكم يوازرني على هذا الامر على أن يكون أخى ووصيي وخليفتي فيكم ثم قال إن هذا أخى ووصيي وخليفتي فيكم فاسمعوا له وأطيعوا يوازرني با حمزه و رازا از وزر وزر به معنای بار حمل بار و وزیر هم که می گویند یعنی کسی که کمک سلطان می‌کند در برداشتن بار حکومت یعذروننی کدام یکی از شما کمک من بار همراه من برمی‌دارید یا به کمک کار معاون اول می شود به تعبیری در مسئله وصی من می‌خواهد شوید در واقع خلیفه از دنبالش معلوم است دیگر در واقع آن مجلس برای این جهت ترتیب داده شد که کدام یک از شما شریک من در این کار می‌کنید کی حالا پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در دوره مکه که مشرکان شمشیر از رو بستند و این ها و طبق روال امیرالمومنین (سلام الله علیه) دو سه بار برخواست و پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) بعد فرمود ثم قال إن هذا أخى ووصيي وخليفتي فيكم فاسمعوا له وأطيعوا قبلش هم فرمود حاضر مشخص خیلی پس این آذرونی و این جمله دعوت به اصل اسلام نیست.

 که قبلا انجام شده بود این مجلس که بنابر تحلیل برخی از محققین در شعب ابیطالب اتفاق افتاد جریان خارج از بحث منظور اینکه در همان مکه به اتفاق اهل سنت طبری در تاریخش همین عبارات را دارد و شیعه هم که فراوان دارد که پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) در مکه مجلس داد در آن مجلس امیرالمومنین (سلام الله علیه) وقتی برخاسته است اظهار آمادگی کرد ابولهب شروع کرد به تمسخر به ابوطالب (سلام الله علیه) که در مجلس بود برگشت گفت که لقد امر علیک ابنک فرزند تو بر تو امیر کرد امیرالمومنین (سلام الله علیه) خردسال شاید در این مجلس هفده یا هجده سال داشت پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) این را بر تو امیر کرد ابوطالب (سلام الله علیه) برگشت با تشر به ابولهب که برادر منحرفش بود با تشر گفت که والله لنعین ثم لننصر یاری می کنیم همراه خواهیم بود به هر حال امر دینت را پیش ببری خبرم کن با سلاح با تو یاری کند.

 منظور این است که بحث تشیع پیشینه اش به دوره مکه برمی‌گردد و اولین شیعه هم طبق این نقل خود جناب ابوطالب (سلام الله علیه) هستند یعنی پدر امیرالمومنین (سلام الله علیه) شیعه این پسر بزرگوارش است بنابراین یک وقت این وهابیت سوء استفاده نکنند از این تعبیری که رایج است که مثلا شب میلاد رئیس مکتب پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و رئیس مذهب امام صادق (سلام الله علیه) رئیس مذهب هم پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) حضرت (صلی الله علیه و آله و سلم) تشیع جدای از اسلام نیست قرین و ملازم با اسلام اسلام اصیل یعنی تشیع منتها امام صادق (سلام الله علیه) که گاهی گفته می شود رئیس مذهب به اعتبار اینکه آن حضرت (سلام الله علیه) فرصتی پیدا کرد که رشد بدهد منتشر کنند گسترش بدهد مکتب را روایات صادره از حضرت (سلام الله علیه) تعداد شاگردان حضرت (سلام الله علیه) قابل شمار است.

 تاکیداً عرض کنم بر این لذا فکر کنم تعبیر درست‌تر این است که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) رئیس مکتب و مذهب و امام صادق (سلام الله علیه) گسترش دهنده و توسعه دهنده پویا کننده به هر حال نقش تعمیق معارف شیعی و امثال این ها اما اشاره کردید اول برنامه توضیح داد گسترش دهنده این حالا من عرضم از همان لحاظ این بود.

مجری

 که برای حضرت امام صادق (سلام الله علیه) لغزشی هم حالا حضرتعالی دیگر هم این را بارها در جریان نیست که بگوییم تاثیرش فقط در بلکه قبل از اسلام و گزارش‌هایی که داریم از انبیا گذشته تاریخی داریم و این ها بگوییم همان زمان مدینه مکه شاید سال‌ها قبل از انبیای گذشته بله و روایت زیادی هم داریم عهدی است که خداوند از انبیا گرفت در کنار ایشان هم بودند جسارتاً.

استاد: جباری

 یک نکته نکته دیگر عظمت امشب و فردا است خوب مفاتیح مرحوم شیخ عباس قمی آدابی را ذکر کردند خصوصا برای فردا غسل است و به خصوص روزه ما ان شاء الله محروم نشویم از روزه فردا و سحری خوبی به هر حال خورده شود امشب و زمینه فراهم شود برای روزه فردا روز هفده ربیع الاول یکی از چهار روز در سال است که روزه اش تاکید شده است در کنار همان عید مبعث و عید غدیر و غدیر و دحو الارض در ماه ذی‌القعده روز هفده ربیع چهار روز طبق روایات از امام هادی (سلام الله علیه) از روایت دیگری هم است:

روى إسحاق بن عبدالله العلوي العريضي  قال : ركب أبي وعمومتي إلى أبي الحسن علي بن محمد وقد اختلفوا في الاربعة أيام التي تصام في السنة ، وهو مقيم بصريا قبل مصيره إلى سر من رأى ، فقال : جئتم تسألوني عن الايام التي تصام في السنة؟ فقالوا : ما جئنا إلا لهذا ، فقال : اليوم السابع عشر من ربيع الاول ، وهو اليوم الذي ولد فيه رسول الله ، واليوم السابع والعشرون من رجب ، وهو اليوم الذي بعث فيه رسول الله ، واليوم الخامس والعشرون من ذي القعدة ، وهو اليوم الذي دحيت فيه الارض ، واليوم الثامن عشر من ذي الحجة وهو [ يوم ] الغدير.

اسحاق بن عبدالله می‌گوید: پدر و عموهایم درباره روزهای چهارگانه‌ای که روزه‌اش مستحب است، اختلاف پیدا کردند و برای حل اختلاف نزد امام هادی علیه السلام رفتند. همین که وارد شدند، امام فرمود:« آمده‌اید از روزهای چهارگانه‌ای که روزه اش مستحب است بپرسید؟»

همگی گفتند:« دقیقا برای همین پرسش نزد شما آمده‌ایم.»حضرت هادی علیه السلام فرمود:« روزهای چهار گانه عبارتند از:روز هفدهم ربیع الاول که روز ولادت رسول الله صلی الله علیه و آله است.روز بیست و هفتم رجب که روز بعثت رسول الله است.روز بیست و پنجم ذی القعده که روز گسترده شدن زمین است.روز هجدهم ذی الحجه که عید غدیر خم است.

بحارالانوار، ج 50، ص 157، ح 47.

 تاکید بر روزه اش شده است حالا متنش را عرض می‌کنم برابر روزه یک سال شمرده شده است حداقل یک سال که انسان همان تعبیری است که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) می‌فرماید که:

رسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله : إنّ لِرَبِّكُم في أيّامِ دَهرِكُم نَفَحاتٍ، فَتَعَرَّضُوا لَهُ لَعَلَّهُ أن يُصِيبَكُم نَفحَةٌ مِنها فلا تَشقَونَ بَعدَها أبدا .

پيامبر خدا صلى الله عليه و آله : همانا از سوى پروردگار شما در طول عمرتان نسيم هايى مى وزد ، پس خود را در معرض آنها قرار دهيد، باشد كه نسيمى از آن نفحات به شما بوزد و زان پس هرگز به شقاوت نيفتيد .

علامه مجلسي، بحار الانوار، ج‏71، ص‏221.

إنّ لِرَبِّكُم في أيّامِ دَهرِكُم نَفَحاتٍ، فَتَعَرَّضُوا لَهُ نسیم های رحمانی در روزگار شما در عمر شما روزگاران شما می‌ورزد خودتان را در معرض این نسیم ها این است یعنی کسانی که به هر حال یک مجاهدتی می‌کنند ریاضت مشروعی حالا خیلی هم شاید سخت نیست روز دارد کوتاه می شود یک روز و روزه می‌گیرند روز قیامت پرده‌ها می رود کنار برای این ها یک سال روزه حداقل ثبت شده است و آن هایی که غافل بودند و الان می‌بینند که باید حسرت و با حسرتا آن روز برای همینه دیگر انسان می‌توانست از این ایام که مثل انسان اگر در جایی حضور پیدا کند یا کاری کند یک جایزه‌های خوبی می دهند انسان می رود سریع آن جا و حضور پیدا می‌کند اما کسانی که غافل هستند محروم می ‌شوند.

 این مواقف و ایام هم و لیالی هم به همین ترتیب این هم باز یک نکته که تاکید کردم به خودم و امثال خودم که ان شاء الله غافل نشویم از اعمال امشب و فردا نماز هم دارد نماز مستحبی که هر کسی توانست تو مفاتیح است مرحوم شیخ عباس نمازهای مستحبی را که دو رکعت معمولی تعدادی سوره قل هو الله دارد تعداد خوانده شود هم اشکال دارد یا ترتیب باشد تو نمازهای مستحبی نماز مستحبی مثل نماز صبح منتها گاهی به جای یک سوره چند سوره فردا که است اتفاقاً عرض شود که در مفاتیح دارد غسل معمولا قبل از ظهر است دیگر وقتی گفته می شود حالا اگر کسی نتوانست بالاخره می تواند انجام بدهد اما بالاخره در روز روز هفده ربیع الاول غسل مستحب است و روزه به خصوص نکته دیگر بحث تاکید بر پاسداشت و بزرگداشت و تعظیم عرض شود که روز هفده ربیع هستند کلماتی را از مرحوم ابن طاووس می‌خوانم که همین کلمات را هم مرحوم شیخ عباس قمی در مفاتیح اشاره بهش کرده است که مرحوم ابن طاووس در اقبال الاعمال که کتاب دعایی و زیارتی مناجاتی ایشان است اشاره به این نکته کرد عباراتش راعرض می‌کنم و نوعی به تعبیر اعتراض افسوس تاسف است از جانب ابن طاووس در این باره که چرا مسلمین آن چنان که باید پاس نمی‌دارند روز میلاد پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) را توضیح هم عرض می‌کنم که این کجا بزرگداشت علمای شیعه کجا.

 عرض می‌کنم و این چهار وهابی نادان جاهل که متاسفانه آن جا که بدعت است مبتلا به بدعت هستند اینجاهایی که جشن گرفتن برای میلاد پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) موهوم و باطل و این کجا که متاسفانه این ها ادعا می‌کنند که احترام پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) را دارند اما عملاً این چنین نیست مشخص است دیگر این ها فکرشان اصلاً کلاً مخالف با اسلام پناه بر خدا جهالت از نوع تفسیر باطل از دین منجر به چیزهایی می شود اما کلام ابن طاووس راجع به اینکه نزد علمای شیعه عمده قریب به اتفاق علمای شیعه هفده ربیع الاول روز میلاد پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) می دانند و حالا خوب عرض کنم که معروف است در جلد اول کتاب شریف اصول کافی مرحوم کلینی که می‌رسد به بحث میلاد پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) ایشان ذکر می‌کند که به اصطلاح لاثنتي عشرة ليلة مضت من شهر ربيع الأول في عام الفيل يوم الجمعة مع الزوال پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) دوازده شب گذشته از ربیع الاول متولد شد برخی از محققین ما گفتند نه این مرحوم کلینی هم نظرشان هفده ربیع الاول بوده است چون تعبیر بقیه بوده است و شبیه هم بودند این ها جز تصویب شده است به نحوی عشرات بقیه الاول همان حدوداً هفدهم می شود.

 اگر بیست و نه روز باشد اولی که پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در آن متولد شده است بالاخره در میان شیعه مرحوم کلینی و مرحوم مسعودی مرحوم مسعودی یعنی اثبات الوسیله که غیر از صاحب مروج الذهب است در حال اما متفق میان شیعه غیر از این مورد که عرض کردم هفده ربیع الاول مرحوم ابن طاووس در اقبال الاعمال جلد سه صفحه صد و بیست و یک عبارتشان این است که:

إن الذين أدركناهم من العلماء كان عملهم (/ علمهم) على أن ولادته المقدّسة6 و على الحافظين لأمره أشرقت أنوارها يوم الجمعة السابع عشر من شهر ربيع الأوّل فى عام الفيل عند طلوع فجره.

 بحار الأنوار، ج15، ص250.

إن الذين أدركناهم من العلماء آنچه که ما درک کردیم از علما كان عملهم (/ علمهم) على أن ولادته المقدّسة و على الحافظين ولادت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) لأمره أشرقت أنوارها يوم الجمعة روز جمعه السابع عشر من شهر ربيع الأوّل پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در روز جمعه به حساب صبحگاه جمعه فجر صبح جمعه هفده ربیع الاول فی عام الفیل در آن سالی که ابرهه هجوم آورد عند الطلوع فجره هنگام طلوع فجر متولد شد و ان الصومه یعدل عند الله جل جلاله صیام سنه روزه برابر روزه یک ساله خوب عرض کنم فقط در پرانتز که گفته شده است پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در عام الفیل متولد شد جریان ابرهه و حمله ابرهه به مکه حدود شصت روز قبل از میلاد پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) اتفاق افتاد یعنی در هفدهم محرم آن سال و ورودشان به حوالی مکه و پنج روز هم آن جا بودند و بعد از پنج روز این ها به هلاکت رسیدند.

 و آن جریان معروف و پنجاه و پنج روز بعد از هلاکت اصحاب فیل عرض کنم که پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) متولد شده است در هفده ربیع الاول و لذا این هایی که همه قائل هستند به هفده ربیع یکی از مویدات هم همین می‌گیرند که بین به هر حال ورود ابرهه که هفده محرم بوده است و پنج روز هم بعدش هم به هلاکت رسیدند هلاکت پنجاه و پنج روز بعد که هم نتیجه هفده ربیع می شود نه دوازده ربیع این یک نکته پنجاه و پنج روز و بعضی هم شصت روز شصت روز بنابر ورودشان به مکه پنجاه و پنج روز بنابر آن روز هلاکتشون جزء ارهاسات شمردند دیگر ارهاسات یعنی حوادث خارق‌العاده‌ای که قبل از میلاد پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) رخ می دهد برای زمینه‌سازی آمادگی مردم برای درک مثلاً میلاد پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) یا بعثت آن پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم).

 روز عظیمی است بالاخره عادت قبل از میلاد ذکر کردند این یک نکته از مرحوم ابن طاووس بعد ایشان کلام مرحوم شیخ مفید را نقل می‌کنند.

 از کتاب حدائق الریاض شیخ مفید که باز ایشان شیخ مفید فرموده السابع عشر منهم هفدهم ربیع الاول مولد سیدنا رسول الله صلی الله علیه و آله همان عبارت که روز جمعه هنگام طلوع فجر در فیلم پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) متولد شد و هو یوم شریف عظیم البرکه روز پربرکتی است شریف است ولم تزل شیعه علی قدیم الاوقات از دیرباز تعظیم می‌داشت امروز و تعرف حقه حقش را پاس می‌داشت و ترعی حرمته و رعایت حرمتش می کرد و تتتبع بصیامن یعنی مقید به روز است این روز بود و قد روی عن ائمه از ائمه (سلام الله علیهم) روایت است عرض می‌کنم که کلام شیخ مفید انهم قالو من صام یوم السابع عشر من ربیع الاول کسی اگر روزه این روز را بگیرد و هو یوم مولد سیدنا رسول الله صلی الله علیه و آله کتب الله له صیام سنه خداوند روزه یک سال برایش می‌نویسد و یستحب فیه الصدقه صدقه در این روز تاکید شده است مستحب است والعلمان بمشاهد الائمه علیهم السلام توجه به مشاهد ائمه (سلام الله علیهم) زیارتشان رفتن حالا ما در قم هستیم اینکه به زیارت حضرت معصومه (سلام الله علیها) کسانی که مشهد هستند آن هایی هم که جاهای دیگر هستند همینطور آن ها هم که دور هستند از دور زیارت انجام شود در مثل فردایی و تتبع بالخیرات از خیرات که شود انجام داد و ادخال سرور علی اهل ایمان به نحو ادخال سرور شود روز شادی روز جشن مثل فردایی و عبارات مشابه هم باز مرحوم شیخ مفید در این باره دارد من اینجا در ادامه کلام مرحوم ابن طاووس را عرض می‌کنم که ایشان در همین کتاب اقبال الاعمال در همین جلد سه صفحه صد و چهل و دو مجدداً می آیند درباره تعظیم مثل فردای بزرگداشتش عباراتی دارند و اینکه:

اعلم انّني وجدت ان تعظيم كلّ زمان ينبغي ان يكون على قدر ما جعل فيه من الفوائد والإحسان ، والمسلمون مطبقون ومتّفقون انّ محمداً أعظم مولود ، بل أعظم موجود من البشر في الدنيا ، وارفع وأنفع من كلّ من انتفع من الخلائق بفعاله ومقالة ، فينبغي ان يكون تعظيم يوم ولادته على قدر شرف نبوّته ومنفعته وفائدته وقد وجدت النّصارى وجماعة من المسلمين يعظّمون مولد عيسى تعظيماً لا يعظمون فيه أحداً من العالمين ، وتعجّبت كيف قنع من يعظّم ذلك المولد من أهل الإسلام ، كيف يقنعون ان يكون مولد نبيّهم الّذي هو أعظم من كلّ نبيّ دون مولد واحد من الأنبياء ، انّ هذا خلاف صواب الآراء ، ولعلّه لو حصل لواحد من العباد مولود بعد ان كان فاقداً للأولاد لوجد من السرور وتعظيم المولد المذكور أضعاف مولد سيّد النبيّين وأعظم الخلائق عند ربّ العالمين ، وهذا خلاف صفات العارفين وبعيد من قواعد المسعودين وأهل اليقين.

الإقبال بالأعمال الحسنة فيما يعمل مرّة في السنة مؤلفالسيّد رضي الدين أبو القاسم علي بن موسى بن جعفر بن طاووس الحسني الحلّي [ السيّد بن طاووس ]المحقق: جواد القيّومي الاصفهاني الناشر: مركز النشر التابع لمكتب الاعلام الاسلامي المطبعة: مكتب الإعلام الإسلامي ج3 ص 142.

والمسلمون مطبقون ومتّفقون انّ محمداً أعظم مولود همه متفق هستند بعد اینکه پیامبر اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) ، بل أعظم موجود من البشر في الدنيا ، و برترین بشر است و برترین مولود است وارفع وأنفع من كلّ من انتفع من الخلائق بفعاله ومقالة ، از همه خلایق پر نورتر پرسودتر برای بشریت بوده است فينبغي ان يكون تعظيم يوم ولادته على قدر شرف نبوّته جا دارد که بزرگداشت روز ولادت ایشان به اندازه بزرگی مولود در این روز باشد ومنفعته وفائدته.

بعد این عبارت دارد و قد وجدت النّصارى من یافتم نصارا را که نشان بدهد در زمان ابن طاووس که قرن هفتم است مسیحیان برای میلاد حضرت مسیح (سلام الله علیه) خیلی مثل الان که کریسمس دارند و امثال این ها پاس می داشتند و قد وجدت النّصارى وجماعة من المسلمين يعظّمون مولد عيسى و گروهی از مسلمان‌ها تعظيما بًزرگ می دارند مولود عیسی (علیه السلام) مورد حضرت عیسی (سلام الله علیه لا يعظمون فيه أحداً من العالمين ، تعظیم بی‌نظیری که هیچ کسی را مثل روزی بزرگ نمی‌دانند و بزرگداشت برگزار نمی‌کنند.

مجری

البته طبیعی است که کسی که دینش مذهبش به همان پیامبر است و ولادت او یعنی آغاز دینش دیگر حالا هر کس هر دینی که داشته باشد فکر می‌کندآن دین خودش دین درستی است آخرت در آن یک امر کاملا عقلی طبیعی شما بفرمایید چگونه.

استاد: جباری

 جالب است هم مسلمان ها پاس میداشتند و طبیعتاً همینطور است می گوید

وتعجّبت كيف قنع من يعظّم ذلك المولد من أهل الإسلام ، تعجب کردم چگونه مسلمان‌هایی که روز میلاد حضرت مسیح (سلام الله علیه) را به تبع مسیحیان بزرگ می‌دارند درستش هم همین است که همینه كيف يقنعون ان يكون مولد نبيّهم الّذي هو أعظم خودشان قانع می کنند که روز میلاد پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) که برتر از هر پیامبری است به اصطلاح من كلّ نبيّ دون مولد واحد من الأنبياء کمتر باشد از جهت بزرگداشت و تکریم و به هر حال ، انّ هذا خلاف صواب الآراء ، ولعلّه لو حصل لواحد من العباد مولود بعد ان كان فاقداً للأولاد لوجد من السرور وتعظيم.

آرا و خوب جا دارد واقعا مثل امشبی چیزی مثل نیمه شعبان مثلاً باید چراغانی شود شهر آذین بندی شود مجالس برگزار شود این هم به هر حال که انتظار می رود مسلمان ‌ها در این زمینه داشته باشند این درباره جایگاه میلاد پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نزد بزرگان شیعه از مرحوم شیخ مفید و مرحوم ابن طاووس و اینکه عبارات نشان می دهد که از سنت میان همه شیعیان بوده است عبارات یادمان می آید شیعه تعظیمی داشتند این روز را.

مجری

 یک زمانی من یادم می آید با از همین شبکه شبکه ولایت بودیم رفتیم برای کنفرانس وحدت و با علمای اهل سنت صحبت کردیم خدا شاهد است یعنی ما یکی از سوالاتمان بحث میلاد پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) چگونه جشن می‌گیرید همه تاسف می‌خوردند بر اینکه ما از قدیم چنان جشن‌هایی می‌گرفتیم دسته جات در خیابان‌ها در همین اردن یکی از علمایشان می‌گفت در اردن انقدر خیابان ها پر می شد در جشن میلاد دسته جات می رفت گفت در این سال‌های اخیر که وهابیت آمده است بر آن جا فکر آن ها سیطره پیدا کرده است مانع می شوند یعنی علمای اهل سنت خودشان به این قضیه.

استاد: جباری

این دوستی با پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) است یا دشمنی در واقع با پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) است حالا ببینید فرمودید علمای اهل سنت بله ببینید قسطلانی از علمای بزرگ اهل سنت صاحب المواهب اللدنیه از علمای قرن اوایل دهم است فکر کنم نهصد و بیست و سه وفاتش است در المواهب المدنیه جلد یک صفحه بیست و هفت عبارتی دارد که عرض می‌کنم و شبیه عبارت را سیره حلبی دارد بعد از جلد اول صفحه هشتاد و سه و هشتاد و چهار عبارت جالب است و لا زال اهل الاسلام همواره اهل الاسلام نه فقط سنی نه فقط شیعه همه اهل اسلام همه مسلمانها یختفرون به شهر مولده جشن می‌گرفتند همواره ماه مولدش را نمی گوید بیوم مولده یک ماه کامل یک ماه کامل فرمودید در اردن و فلان چنین بوده است عجیب است می گوید یحتفلون لا زال اهل الاسلام ماه ربیع الاول را چون در ماه که متفق هستند یعنی شیعه و سنی ربیع الاول ماه را میلاد می‌گرفتند جشن می‌گرفتند و یعملون الولائم ولیمه می‌دادند اطعام می‌کردند و یتصددقون فی لیالیه بانواع الصدقات شب‌ها انواع صدقات را می‌دادند و و یظهرون السرور و یزیدون فی المبرات اظهار سرور می‌کردند جشن شادی می‌کردند و خیرات انجام می‌دادند یزیدون یعنی ماه را بیشتر خیرات انجام می‌دادند به خاطر مسئله و یعتبر بمولد الکریم و احترام می کردند به تاریخ چگونگی میلاد حضرت (صلی الله علیه و آله و سلم) بازگو می‌کردند و این ها و یظهر علیهم من برکاته کل فضل امیم از برکات این میلاد فضل زیاد شامل این مسلمان شد الا عن قال تا میاید به اینجا که فرحم الله امراء و می گوید خداوند رحمت کند آن کسی را که اتخذ لیالی لیالی شهر مولده شب‌های این ماه میلاد پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) را المبارک اعیاد شب‌های ماه را عید قرار بدهد این عبارت جالب آقای قسطلانی است و عرض کنم که شبیه این عبارت را دیگرانی دارند مثل سحابی مثل ابن عباس ابن حجر این را به هر حال همه گواه هستند.

 بر اینکه رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) ماه میلاد پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و این روز میلاد رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) مورد توجه بوده است و باید باشد مورد توجه باشد.

مجری

 برای برادران اهل سنت که بیننده برنامه هستند حواسشان باشد تحت تاثیر افکار گمراه کننده و بسیار پست وهابیت قرار نگیرند و این بزرگترین علمای اهل سنت هستند.

استاد: جباری

این در جای خودش مفصل صحبت دارد بدعت و از نگاه این ها الان فرصت نیست حالا وارد آن بحث شویم اما خیلی عجیب و مضحک است واقعاً دیدم در یکی از این شبکه‌های وهابی مطرح می‌کرد که هیچ فرقی ندارد روز میلاد پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) با دیگر بعضی می آیند جشن می‌گیرند چرا به جهت اینکه هیچ روایتی نداریم صحابه این روز را جشن گرفته باشند و این ها و این را بدعت تلقی می‌کرد در پاسخ باید گفت که شما آن جایی که بدعت است با خود تصریح دارید به بدعت مثل صلاة تراویح صلاة تراویح را که آقای خلیفه دوم ابداع کرد بعدش هم فرادی مسجد مردم جماعت دارند نماز مستحبی ماه رمضان گفت:

وَعَنْ بن شِهَابٍ عن عُرْوَةَ بن الزُّبَیْرِ عن عبدالرحمن بن عبدالقاریء اَنَّهُ قال خَرَجْتُ مع عُمَرَ بن الْخَطَّابِ رضی الله عنه لَیْلَةً فی رَمَضَانَ الی الْمَسْجِدِ فاذا الناس اَوْزَاعٌ مُتَفَرِّقُونَ یُصَلِّی الرَّجُلُ لِنَفْسِهِ وَیُصَلِّی الرَّجُلُ فَیُصَلِّی بِصَلَاتِهِ الرَّهْطُفقال عُمَرُ انی اَرَی لو جَمَعْتُ هَؤُلَاءِ علی قَارِئٍ وَاحِدٍ لَکَانَ اَمْثَلَ ثُمَّ عَزَمَ فَجَمَعَهُمْ علی ابی‌بن کَعْبٍثُمَّ خَرَجْتُ معه لَیْلَةً اُخْرَی وَالنَّاسُ یُصَلُّونَ بِصَلَاةِ قَارِئِهِمْقال عُمَرُ نِعْمَ الْبِدْعَةُ هذهوالَّتِی یَنَامُونَ عنها اَفْضَلُ من التی یَقُومُونَ یُرِیدُ آخِرَ اللَّیْلِ وکان الناس یَقُومُونَ اَوَّلَهُ.
عبدالرحمن بن عبدالقاری می‌گوید: با عمر بن خطاب در شب ماه رمضان به مسجد رفتیم، دیدیم که برخی به صورت انفراد و برخی هم گروه نماز می‌خوانند. عمر گفت:
نظر من این است که اگر اینها - نمازگزارها - را بر یک امام جماعت قرار دهم بهتر است پس بر این معنی تصمیم گرفت: و ابی بن کعب را مامور اقامه جماعت کرد.
راوی می‌گوید: سپس در شب دیگری به همراه عمر بیرون آمدم مردم را دیدم که به همراه یک شخص - امام جماعت - نماز می‌خوانند.عمر گفت: این کار، عجب بدعت خوبی است.

البخاری الجعفی، ابوعبدالله محمد بن اسماعیل (متوفای۲۵۶ه)، صحیح البخاری، ج۳، ص۴۴، تحقیق:د. مصطفی دیب البغا، ناشر:دار طوق النجاة، الطبعة:الأولی، ۱۴۲۲ه. بخاری، محمد؛ صحیح البخاری. ج ۲، ص ۲۵۲؛ عسقلانی، ابن حجر؛ فتح الباری، ج ۴، ص ۲۱۸؛ ابن حیان، محمد؛ صحیح ابن حیان، ج ۶، ص ۲۸۵.

 نعم البدعه نعمت خوب بده بدعتم را خوب بدعتی در حالی که خودتان نقل کردید کل بدعة ضلالة، وکل ضلالة فی النار اما اینجا چطور صحیح بخاری هم است بدعت خوب بدعتی است اینجا که تصویب بدعت شده است مقید هستید به انجامش بحث جشن که اصلا ما اگر بنا شد بدعت بنامیم خیلی چیزها را باید بدعت بنامیم کجا در تاریخ الان فرض کنید کسی قرائت قرآن کند قرائت قرآن امر دینی است یا خیر؟ یک عبادت است دیگر:

 إِنَّ رَبَّكَ يَعْلَمُ أَنَّكَ تَقُومُ أَدْنَىٰ مِنْ ثُلُثَيِ اللَّيْلِ وَنِصْفَهُ وَثُلُثَهُ وَطَائِفَةٌ مِنَ الَّذِينَ مَعَكَ ۚ وَاللَّهُ يُقَدِّرُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ ۚ عَلِمَ أَنْ لَنْ تُحْصُوهُ فَتَابَ عَلَيْكُمْ ۖ فَاقْرَءُوا مَا تَيَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ

پروردگارت می‌داند که تو و گروهی از آنها که با تو هستند نزدیک دو سوم از شب یا نصف یا ثلث آن را به پا می‌خیزند؛ خداوند شب و روز را اندازه‌گیری می‌کند؛ او می‌داند که شما نمی‌توانید مقدار آن را (به دقّت) اندازه‌گیری کنید (برای عبادت کردن)، پس شما را بخشید؛ اکنون آنچه برای شما میسّر است قرآن بخوانید.

مزمل (73):20

 موبایلم را باز کنم قرآنی که در موبایلم است من از آن قرائت کنم این بدعت می شود دیگر طبق این تعریف روایتی ندارد صحابه در موبایل موبایل قرائت قرآن کرده باشد تعلیم و تعلم امر دینی است یا خیر چقدر در قرآن بحث علم و این ها را چه کرده است قدیم تعلیم و تعلم با این قلم‌های قلم و دوات بود و نمی‌دانم پر پرنده و امثال این ها امروز با این نرم افزارها و کامپیوتر کجا صحابه چنین چیز هایی داشتند پس این می شود بدعت اصلاً نمی‌فهمند واقعاً به لوازم حرفشان ملتزم باشند واقعا می توان منتظر باشند که هر امر دینی اگر صحابه انجام نداده باشد می شود بدعت در حالی که این نیست کلیات وقتی که باشد دیگر مصادیق در زمان‌های مختلف متفاوت می شود کلیت تعلیم و تعلم یک زمان ممکن است با کامپیوتر باشد یک زمان قلم و دوات باشد قرائت قرآن مثلاً صحابه بعد زمان صحابه که علائم تشدید و رام و اشمام و فلان این ها که نبود نقد اعراب نبود بعدا آوردند.

 این می شود بدعت چون صحابه در قرآن‌های دارای علامت قرائت نمی‌کردند :

وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ وَآخَرِينَ مِنْ دُونِهِمْ لَا تَعْلَمُونَهُمُ اللَّهُ يَعْلَمُهُمْ ۚ وَمَا تُنْفِقُوا مِنْ شَيْءٍ فِي سَبِيلِ اللَّهِ يُوَفَّ إِلَيْكُمْ وَأَنْتُمْ لَا تُظْلَمُونَ

هر نیرویی در قدرت دارید، برای مقابله با آنها [= دشمنان‌]، آماده سازید! و (همچنین) اسبهای ورزیده (برای میدان نبرد)، تا به وسیله آن، دشمن خدا و دشمن خویش را بترسانید! و (همچنین) گروه دیگری غیر از اینها را، که شما نمی‌شناسید و خدا آنها را می‌شناسد! و هر چه در راه خدا (و تقویت بنیه دفاعی اسلام) انفاق کنید، بطور کامل به شما بازگردانده می‌شود، و به شما ستم نخواهد شد!

 انفال (8):60

امر الهی است در عمل به این آن زمان باید زره درست می‌کردند و شمشیر و نمی‌دانم تیر و کمان امروزه موشک درست کنند آیا درست کردن موشک بدعت است چون صحابه انجام نمی‌دادند امر قرآنی است دیگر امر قرآنی و همینطور و خیلی باید افسوس خورد بر این بلیه‌ای که به نام وهابیت متاسفانه متوجه عالم اسلام شده است.

مجری

 همین خود حالا یک زمانی به قول حضرتعالی فرق می کرده است جشن گرفتند روزه می‌گرفتند نماز می‌خواندند و روزه بگیر نماز قرن اول چنین خبر خوب نباشد.

استاد: جباری

 فرض کنید از قرن چهارم به بعد مسلمین آمدند شکل‌های جشن را عوض کردند چه اشکالی دارد آن زمان به شادی و این ها بود شکل شادی عوض شده است می گویم خود همین روزه گرفتن ما همیشه این فرهنگ همین الان بله شکل شادی الان مگر یکی است در شرق عالم اسلامی اصل قطعی است دیگر درست است.

مجری

 خیلی ممنونم جناب آقای دکتر از این مباحثی که ارائه فرمودید ان شاء الله که حق را بشنویم بپذیریم عزیزان بیننده سه هزار پانزده پانزده پانزده همچنان در اختیار شما است تلفن‌های شبکه هم است یک فاصله‌ای می‌گیریم و برمی‌گردیم شما اگر می‌خواهید نکته‌ای دارید سوالی دارید از این طریق می توانید با ما در ارتباط باشید تا بعد از این میان برنامه منتظر ما باشید.

صلی الله علیک یا مولا یا رسول الله صلی الله علیه و آله الطاهرین همچنان که مطلع هستید و در خدمت شما بودیم برنامه در شب میلاد آقا رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) هستیم و یک چنین شبی را خدمت شما تبریک عرض می‌کنیم و همه با هم جشن خواهیم گرفت هدایا و تحفه‌های خودمان را به دیگران بدهیم استاد اشاره فرمودند یک چنین شبی خیلی عظیم است و بزرگ که ان شاء الله بتوانیم با همین کارهای کوچک خودمان یک چنین شبی را تعظیم کنیم همراه با ملائکه در آسمان به جشن نشستند خوب استاد عزیز در خدمت شما باشیم دیگر بهتر از این فرصت دیگری شاید نباشد بحث سیره پیامبر که شما سال گذشته در یک چنین روزهایی هم آغاز کردید بحث سیره را که حالا چون سوال هایم مربوط به خود پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) است در یک چنین شبی خوب است که الان بنشینید سیره پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) از حضرتعالی بشنوید.

استاد: جباری

 خواهش می‌کنم بله ما شاید همین پارسال بود این ایام بود یک بهانه‌ای قرار دادیم برای ورود به مباحث سیره پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) چون خیلی گسترده است بحث سیره آن حضرت (صلی الله علیه و آله و سلم) و همینطور مناسبت ها و این ها پیش می‌آمد و لذا دیگر نتوانستیم در همه برنامه‌ها به این بحث بپردازیم سوالات بینندگان هم است بله و رسیدیم به حالا بخشی که پرداخته شد سیره رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در عرصه بحث خواب و استراحت و عرض شود که نظافت و تغذیه اشاره شد در بهداشت چند نکته را عرض کردیم در برنامه قبل.

 از جمله نکاتی که درباره بهداشت بدن در پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل شده است اینکه به طور خاص آن حضرت (صلی الله علیه و آله و سلم) به توسعه جبرئیل صبر و سر مبارک با صدر می‌شستند و از این روایت هم برمی آید که افزونم بر آن بعد بهداشتی که شستشوی سر با دارد و بحث نظافت و بهداشت که حضرت (صلی الله علیه و آله و سلم) سر و محاسن شریف خودشان را با سدر می‌شستند ظاهراً یک اثر روانی هم دارد یعنی نوعی آرامش می دهد شستن سر با سدر حالا این را چون در روایت آمده است مرحوم شیخ عاملی هم در عرض شود که مرحوم کلینی در کتاب شریف کافی هم جلد شش صفحه پانصد و پنج نقل کرده است:

عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ عُبَيْدِ بْنِ يَحْيَى الثَّوْرِيِّ الْعَطَّارِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحُسَيْنِ الْعَلَوِيِّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ جَدِّهِ عَنْ عَلِيٍّ ع قَالَ: لَمَّا أَمَرَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ رَسُولَهُ ص بِإِظْهَارِ الْإِسْلَامِ وَ ظَهَرَ الْوَحْيُ رَأَى قِلَّةً مِنَ الْمُسْلِمِينَ وَ كَثْرَةً مِنَ الْمُشْرِكِينَ فَاهْتَمَّ رَسُولُ اللَّهِ ص هَمّاً شَدِيداً فَبَعَثَ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ إِلَيْهِ جَبْرَئِيلَ ع بِسِدْرٍ مِنْ سِدْرَةِ الْمُنْتَهَى فَغَسَلَ بِهِ رَأْسَهُ فَجَلَا بِهِ هَمَّهُ.

امام على عليه السلام: هنگامى كه خداوند عز و جل، پيامبر خويش را به آشكار ساختن اسلام فرمان داد و وحى، هويدا شد، كم بودن شمارِ مسلمانان و فراوان بودن شمارِ كافران را ديد. پس پيامبر خدا صلى الله عليه و آله به سختى اندوهگين شد. در اين هنگام، خداوند عز و جل، جبرئيل عليه السلام را با قدرى سدر از سدرة المنتهى‌ فرستاد. وى، سرش را با آن شست و بدين وسيله، اندوهش را برطرف كرد.

الكافي: ج 6 ص 505 ح 7 عن محمّد بن الحسين العلوي عن أبيه عن جدّه، بحار الأنوار: ج 18 ص 213 ح 44.

 که جبرئیل نازل شد و به نحوی برای این پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نوعی نگرانی داشت نسبت به مخالفت‌هایی که مشرکان می‌کردند و نوع غمناک بود پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) از این مخالفت‌ها و اینکه امر اسلام به سرعت همینطور پیش نمی رود این در این روایت دارد که جبرئیل نازل شد الله علیه جبرئیل به ص بِسِدْرٍ مِنْ سِدْرَةِ الْمُنْتَهَى از آن سدر المنتها در آسمان سدری خداوند نازل کرد فَغَسَلَ بِهِ رَأْسَهُ فَجَلَا بِهِ هَمَّهُ غم و غصه پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) برطرف شد شستشوی سر با سدر این یک گزارش است یکی هم دارد که و کان صلی الله علیه اذا غسل لهما به سدره این نشان می دهد مستمراً پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) هم طبیعی آمده باشد :

وكان صلى‌الله‌عليه‌وآله إذا غسل رأسه ولحيته غسلهما بالسدر.

مكارم الاخلاق الطبرسي، رضي الدين ج 1 ص 32

روایت در مکارم اخلاق مرحوم طبرسی صفحه سی و دو که الان هم به هر حال آن بحث سدر و این ها توصیه می شود شامپویش تهیه می شود امثال این ها خود این نشان می دهد که گویا یک اثر روانی هم دارد آرام بخش اعصاب چرا دیگر ما خیلی متوجه شاید نشویم یک نکته در ادامه آن بحث بهداشت بدن بحث بهداشت مو در سیره پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) یک بحث زدودن موهای زائد است که خیلی تاکید در سیره رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) استفاده از داروی حالا نظافت یا موبر یا نوره این ها به هر حال چیزی است که تاکید مورد تاکید پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) بوده است مشخص است یک امر لازمی برای بدن است و هم از جهت بهداشت و نظافت و تمیزی و این ها که بسیار مورد تاکید پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) است عرض کردم جزو اخلاق انبیا التنظیف شمرده شده است جالب است علم روز هم فوایدی برای این ها عجیب و غریبی که بویی که از بدن ممکن بوی عرق امثال ساطع شود بدن نظافت شده است.

 خوب کمتر دچار بوهای نامطبوع می شود رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) حتی دارد که در هر روز جمعه موهای زائد بدن خودشان می زدودند یک روایت این است روایت باز در من لا یحضره الفقیه شیخ صدوق است جلد شش صفحه پنجاه و هفت روایت حدیث چهاردهم که رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) فی کل جمعه در هر جمعه‌ای توجه به این نکته داشت موهای زائد زدودن آن وقت برای مردان می‌توانند که از چهل روز نگذرد تاکید داشتند مردان تا چهلم و زنان تا بیست روز برای زنان بیشتر حضرت (صلی الله علیه و آله و سلم) تاکید می‌کردند بر این نکته که تاخیر در این کار را روا نمی‌دانستند روایت در کتاب شریف کافی است جلد شش صفحه پنجاه و شش حدیث هشتم که این چنین تاکید داشتند جالب است به هر حال زنان را لازم در این مسئله و یک نکته دوم بحث زدودن موهای زائد زیر بغل و این ها است که یک روایتی داریم که ابن ابی یعفور از امام صادق (سلام الله علیه) سوال می‌کند در این باره بین ابن ابی یعفور و زراره در این نکته که به هر حال این موهای زیر بغل را به چه شکل مثلاً باید از بین برد و زدود بحث این بوده است و ابن ابی یعفور تاکید می‌کرده بر استفاده از داروی و به اصطلاح امروز موبر و رفتن خدمت امام (سلام الله علیه)، امام صادق (سلام الله علیه) را در حمام خدمتشان رسیدند که خود حضرت (سلام الله علیه) از داروی نظافت برای زدودن موهای زائد زیر بغلشان حضرت (سلام الله علیه) استفاده کرده بودند و در واقع به نحوی تایید کردند سخن ابن ابی یعفور و عرض شود که افضل دانستند این را این هم در کتاب شریف کافی جلد شش صفحه پانصد و شش وشرایع مرحوم صدوق جلد یک صفحه دویست و هفتاد و شش آمده است جالب است که این نکات ظریف و ریز و جزئی هم در سیره معصومان (سلام الله علیهم) بر رویش تاکید شده است که از چه به چه گونه اصل مسئله تن تنظیف بدن و چگونگیش هم باز مورد تاکید معصوم (سلام الله علیه) قرار گرفته است.

و این یک نکته نکته دیگر اینکه امام صادق (سلام الله علیه) در روایتی موی بلند شارب یا سبیل را و همینطور زیر بغل را و شرمگاه را به تعبیر آن زمان حضرت (سلام الله علیه) محل مع شیطان محل لانه کردن شیطان که خوب مشخص آن زمان اگر میکروب و این ها میکروب کشف نشده بود درست است یکی از معجزات علمی اسلام است زمانی که هنوز صدها سال مانده تا میکروب کشف کند و خودشان بسیار دور از این مظاهر تمدنی بودند امام صادق (سلام الله علیه) و پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) تاکید بر این نکته داشتند و عرض شود که در آن زمان عرف بر همین بوده است که این چیزهای سو و ناپسند را به شیاطین تعبیر می‌کردند در علل الشرایع مرحوم شیخ صدوق جلد دو صفحه پانصد و نوزده حدیث یک ناظر است به همین نکته که عرض کردم تاکید بر اینکه موی سبیل بلند نشود و زیر بغل واژده شود در ادامه همان سیره رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) اخلاق انبیا من اخلاق الان التنظیف خوشبو بودن تطیب این ها به هر حال جزو اخلاق انبیا شمرده شده است.

که امام صادق (سلام الله علیه) در روایتی فرمود این کوتاه کردن شارب و سیبیل از سنت‌های حضرت ابراهیم (سلام الله علیه) است:

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّوْفَلِيِّ عَنِ السَّكُونِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‌ إِنَّ مِنَ السُّنَّةِ أَنْ تَأْخُذَ مِنَ الشَّارِبِ حَتَّى يَبْلُغَ الْإِطَارَ

 سكونى گويد: امام صادق عليه السّلام فرمود: پيامبر خدا صلّى اللّه عليه و اله فرمود:
از سنت است كه سبيل تا سرخى لب و محل رويش پايين سبيل كوتاه شود.

الكافي- ط الاسلامية الشيخ الكليني ج 6 ص 487

 دیگر خیلی مشهور هستند و باز موی سبیل را به روایت دیگری است که در ادامه عرض خواهم کرد درباره کوتاه کردن موی سر و صورت و عرض کنم که این ها که امام صادق (سلام الله علیه) در روایتی می‌فرماید که کوتاه کردن موی سبیل سکونی است در جلد شش کافی باز صفحه چهارصد و هفتاد و شش حدیث ششم سکونی از امام صادق (سلام الله علیه) سوال نقل می‌کند که قال رسول الله امام صادق (سلام الله علیه) از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل می‌کند قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص‌ إِنَّ مِنَ السُّنَّةِ أَنْ تَأْخُذَ مِنَ الشَّارِبِ حَتَّى يَبْلُغَ الْإِطَارَس این است که شارب را و روی سبیل را کوتاه کنید در حدی که لب‌ها خط لب‌ها آشکار شود چنین نیست که عباراتی هم در روایات رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) است که میفرماید مجوس ریس ریش خودشون را می‌تراشیدند و سبیل را بلند می‌کردند و ما عکسش را سبیل را کوتاه می‌کنیم و محاسن را وا می‌گذاریم بلند می‌کنیم تراشیدن که امروز تراشیدن در حالی که به کوتاه کردن.

 در آن روایت امام صادق (سلام الله علیه) نقل می‌کند سیره پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) از زبان امام صادق (سلام الله علیه) شنید و حضرت (سلام الله علیه) کوتاه کردن مو اشاره به گونه‌ای که خط لب‌ها آشکار شود از سنت است و بلند کردن یکی از روایت هم باز است منشا میکروب است یعنی واقعاً وقتی سبیل بلند می شود موقع غذا خوردن طبیعتاً آلوده به غذا می شود و باید حتماً بره مثلاً بشورد چه کند بالاخره بلند کردن سبیل در حدی که میاد روی لبه‌ها را بگیرد این جز سنت نیست خلاف سنت است اما اینطور هم نیست که حالا حتماً از ته زده شود مثل همان که اشاره کرد بعضی وهابی‌ها در جمود و ظاهر برخی روایاتشان این عمل می‌کنند در توضیح این روایت که از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) در مورد نقل شده است راجع به مجوس افزون بر این روایت که حالا آدرسش هم اشاره کردم در من لایحضر الفقیه عرض می‌کنم که فقیه مرحوم شیخ صدوق جلد یک صفحه صد و سی حدیث سیصد و سی و یک آمده است در من لایحضر افزون بر آن نکته تاریخی که آمده است که وقتی در سال هفتم در واقع یعنی بعد از صلح حدیبیه در ذوالقعده سال ششم که صلح انجام گرفت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) پیک‌های دعوت را فرستادند به نقاط مختلف از جمله به ایران و نزد خسرو پرویز آن پیک‌ها دارد.

 که اوایل سال هفت در محرم سال هفتم رفتن به نقاط مختلف خسرو پرویز متکبر و مغرور نامه پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) پاره کرد و بعدش هم ماموریت به بازان حاکم ایرانی یمن داد که برو ببین این ربیع الاول که مدعی نبوت است ببین اول توبه‌اش بده اگر توبه نکردن ادعایش سرش را برای من بفرستد بازان هم افرادی را فرستاد این ها خدمت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) رفتن رسیدند حالتش را اینطور بود ظاهراً سبیل داشتند و ریش نداشتند و پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله و سلم) به نحوی کراهت نشان داده است که من دوست دارم که رها کنم رها این محاسن را و شاربم را کوتاه کنم آن جا هم باز همین آمده دیدم بعضی اشکالی کردند برای مسئله خوب است همه جا ممکن است در ذهن شریف بینندگان عزیز هم آمده باشد که در تصاویری که در تخت جمشید و این ها امثال این ها می‌بینیم درباره ادوار مختلف آن جا در مجسمه ریش دارند چطور می شود در حالی که دیدم که بعضی از محققین به تصاویری به مجسمه‌هایی دست یافتند که در آن جا همین بدون ریش است و این در واقع نقضی است بر آنچه که هر دو حالت ظاهراً بوده است حالا ادوار مختلف ادوار هخامنشی بعد ادوار بر دوره ساسانی این ها ولی بالاخره اینکه در روایت به مجوس نسبت داده شده است.

 پیدا است که یک چنین سنتی در میانشان بوده است و علی ای حال به هر حال بحث محاسن چیز خوبی است اسمش هم بر رویش است دیگر محاسن و زیبایی بله موجب حسن به هر حال بشر است و حالا مقام معظم رهبری شاید در کلماتشان اخیراً که با هیئت جدید دولت دیدار داشتند اشاره به این نکته کردند از جهت ظاهر به هر حال حفظ شود چون بعضی به هر حال شاید این ظاهر اسلامی را چندان حفظ نکرده‌اند هیئت دولت هم حداقل این ظاهر شود.

مجری

خیلی استفاده کردیم حضرت استاد یک نکته من در ذهنم است هم به خودم به بینندگان عزیز که ما انسان ها محدود به زمانی هم دیگر در هر زمانی ما یک بار می توانیم زندگی کنیم استفاده کنیم یک فرصت هایی خدا به ما داده است همین چهار روزی که شما فرمودید که می توانیم ما از زمان آن فراتر بریم اگر فرصت‌های گذشته را از دست دادیم در همین عمری که داریم این چهار روز در سال خودش شانزده ساله ما را جبران می کند می توانیم اینطوری بیشتر به خدا نزدیک شویم و اگر ما محدود باشیم به سنی که بالاخره یک روز مرگ سراغم آمد ما می‌توانیم با عمل به این کارهایی که استاد شما فرمودید می‌توانیم حتی از محدوده خودمان فراتر برویم.

 و عبادت‌هایمان بیش از این ها این فرصت‌های طلایی است که خدا در اختیار ما گذاشته است یکی از آن ها همین امشب و امروز است خیلی ممنون آقای دکتر جباری از حضورتان و نکاتی که فرمودید ان شاء الله بتوانیم بیشتر و بیشتر از محضر حضرتعالی استفاده کنیم خواهش می کنم عزیزان بیننده برنامه آینه تاریخ تقدیم حضور شما شد سامانه پیامکی هم سه هزار پانزده پانزده پانزده در طول هفته در اختیار شما است و نظرات و سوالات شما را از این طریق ما دریافت می‌کنیم و خدمت اساتید ارائه می‌کنیم اپلیکیشن شبکه حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) هم همیشه در اختیار شما است در گوشی‌هایتان نصب کنید وارد آن که بشید یک بخش آرشیو است یک بخش هم پخش زنده و همزمان است برنامه ما را میتوانید هر کدام از برنامه اگر زنده ندیدید می‌توانید هشت ساعت دیگر و هشت ساعت بعد از آن بازپخشش را ببینید خدمت همه شما هم که دارید برنامه را باز پخش عرض سلام و ادب و احترام دارم و اما از شما عزیزان بیننده التماس دعا داریم و آخر برنامه دعای ما تعجیل فرج آقا امام عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف) است و از شما خداحافظی می‌کنیم اللهم عجل لولیک الفرج خداحافظ.