2024 March 29 - جمعه 10 فروردين 1403
امام کاظم (عليه السلام) در بينش اهل سنت
کد مطلب: ٥٩٤٠ تاریخ انتشار: ٢٦ بهمن ١٤٠٠ - ١٧:٥٥ تعداد بازدید: 15868
مقالات » امامت ائمه
امام کاظم (عليه السلام) در بينش اهل سنت

ديدگاه علماي اهل سنت، توسل علماي اهل سنت به ايشان، معجزات و برخورد امام با مخالفين

مقدمه:

وجود مقدس امام هفتم، حضرت موسي بن جعفر سلام الله عليهما در سال 128 هجري قمري در منطقه ابواء بدنيا آمدند. پدر گرامي ايشان وجود مقدس امام صادق سلام الله عليه و مادر بزرگوار ايشان حميده خاتون سلام الله عليها نام داشت. شهادت آن حضرت نيز 25 رجب المرجب سال 183 هجری قمری در بغداد واقع گرديد. در اين نوشتار بر آنيم تا به صورت مختصر در ضمن چهار بخش زير به شخصيت با کرامت آن حضرت را از منظر کتاب­ها و نظرات علماي اهل سنت بپردازيم.

1ـ نظرات علماي اهل سنت پيرامون شخصيت امام کاظم سلام الله عليه

2ـ توسل علماي اهل سنت به موسي بن جعفر عليهماالسلام

3ـ معجزات امام عليه السلام

4ـ‌ برخورد امام كاظم عليه السلام با دشمنان

اميد است مورد قبول آن حضرت واقع گردد.

بخش اول: نظرات علماي اهل سنت پيرامون شخصيت امام کاظم عليه السلام

امام کاظم عليه السلام در بين علماي اهل سنت جايگاه ويژه‌اي دارد و از حضرت به بزرگي ياد کرده‌اند. در اين خصوص به نظرات علماي اهل سنت اشاره مي‌کنيم:

ابن سمعون (متوفاي 387 هـ.ق):

وي پيرامون امام هفتم مي‌نويسد :

وتوفي موسى الكاظم في رجب سنة ثلاث وقيل سنة سبع وثمانين ومائة ببغداد مسموماً، وقيل إنه توفي في الحبس وكان الشافعي يقول قبر موسى الكاظم الترياق المجرب .

[حضرت] موسى كاظم در رجب سال صد و هفتاد و سه و يا صد و هفتاد و هشت هجري در بغداد مسموم شد و از دنيا رفت ؛ و گفته شده است که او در حبس از دنيا رفت .

شافعي مي گفت : قبر موسي كاظم نوشداروي مجرب است.

ابن سمعون ، أبو الحسن محمد بن أحمد بن إسماعيل بن عنبس البغدادي ، أمالي ابن سمعون ، ج 1 ، ص125 .

خطيب بغدادي (متوفاي 463 هـ.ق):

خطيب بغداي، ابن خلکان، مزي و ديگر علماي اهل سنت پيرامون آن حضرت نوشته اند:

وكان سخيا كريما وكان يبلغه عن الرجل أنه يؤذيه فيبعث إليه بصرة فيها ألف دينار وكان يصر الصرر ثلاثمائة دينار وأربعمائة دينار ومائتي دينار ثم يقسمها بالمدينة وكان مثل صرر موسى بن جعفر إذا جاءت الإنسان الصرة فقد استغنى.

او سخاوتمند و بزرگوار بود و کسي که به او بدي مي کرد، کسيه اي هزار ديناري براي او مي فرستاد و کيسه­هاي پول را به 300 دينار و 400 دينار و 200 دينار بسته بندي مي نمود و ميان فقراي مدينه تقسيم مي كرد؛ كيسه هاي پول ايشان بين مردم ضرب المثل بود و اگر کيسه اي از موسي بن جعفر عليهماالسلام به فردي مي رسيد، بي نياز مي شد.

البغدادي، ابوبكر أحمد بن علي بن ثابت الخطيب (متوفاى463هـ)، تاريخ بغداد، ج 13 ص 28 ، ناشر: دار الكتب العلمية – بيروت.

المزي، ابوالحجاج يوسف بن الزكي عبدالرحمن (متوفاى742هـ)، تهذيب الكمال، ج 29 ص 44 ، تحقيق: د. بشار عواد معروف، ناشر: مؤسسة الرسالة - بيروت، الطبعة: الأولى، 1400هـ – 1980م.

إبن خلكان، ابوالعباس شمس الدين أحمد بن محمد بن أبي بكر (متوفاى681هـ)، وفيات الأعيان و انباء أبناء الزمان، ج 5 ص 308 ، تحقيق احسان عباس، ناشر: دار الثقافة - لبنان.

ابن جوزي حنبلي (متوفاى 597 هـ ق):

عبد الرحمن بن علي بن محمد أبو الفرج ابن الجوزي الحنبلي چنين مي نويسد:

موسى بن جعفر بن محمد بن علي إبن الحسين بن علي أبو الحسن الهاشمي عليهم السلام. كان يدعى العبد الصالح لأجل عبادته واجتهاده وقيامه بالليل وكان كريما حليما إذا بلغه عن رجل أنه يؤذيه بعث إليه بمال.

موسى بن جعفر بن محمد بن علي إبن الحسين بن علي أبو الحسن الهاشمي عليهم السلام به خاطر عبادت و کوشش و شب زنده داري به عبد صالح ناميده شد. او فردي کريم و حليمي بود و هنگامي که با خبر مي شد که فردي ايشان را اذيت کرده است، براي وي مالي را مي فرستاد.

ابن الجوزي الحنبلي، جمال الدين ابوالفرج عبد الرحمن بن علي بن محمد (متوفاى 597 هـ)، صفة الصفوة، ج 2 ص 184 ، تحقيق: محمود فاخوري - د.محمد رواس قلعه جي، ناشر: دار المعرفة - بيروت، الطبعة: الثانية، 1399هـ – 1979م.

فخر رازي (متوفاي 604 هـ.ق):

وي در تفسير به اقوال مختلف پيرامون معناي کوثر در سوره كوثر، اشاره مي کند که امام کاظم عليه السلام يکي از مصاديق کوثر است چنان چه مي‌گويد :

والقول الثالث: الكوثر أولاده.... الأكابر من العلماء كالباقر والصادق والكاظم والرضا (عليهم السلام) ).

نظر سوم آن است که مراد از کوثر ، فرزندان رسول خدا هستند ؛ بزرگاني از علما ؛ مانند باقر و صادق و کاظم و رضا عليهم السلام از آنان هستند.

الرازي الشافعي، فخر الدين محمد بن عمر التميمي، التفسير الكبير ج 32، ص 117، ناشر : دار الكتب العلمية - بيروت - 1421هـ - 2000م ، چاپ اول.

محمد بن طلحه شافعي (متوفاى652 هـ ق):

محمد بن طلحه از علماي شافعي مذهب پيرامون آن حضرت مي نويسد:

أبي الحسن موسى بن جعفر الكاظم ( عليهما السلام ) الإمام موسى الكاظم ( عليه السلام ) . . . هو الإمام الكبير القدر ، العظيم الشأن ، الكبير المجتهد ، الجاد في الاجتهاد ، المشهور بالعبادة ، المواظب على الطاعات ، المشهود له بالكرامات ، يبيت الليل ساجدا وقائما ، ويقطع النهار متصدقا وصائما ، ولفرط حلمه وتجاوزه عن المعتدين عليه دعى كاظما، كان يجازى المسئ بإحسانه إليه ويقابل الجاني بعفوه عنه ، ولكثرة عبادته كان يسمى بالعبد الصالح، ويعرف بالعراق باب الحوائج إلى الله لنجح مطالب المتوسلين إلى الله تعالى به ، كرامته تحار منها العقول.

ابي الحسن، موسي بن جعفر الکاظم، امام کاظم سلام الله عليهما... او امامي بزرگ قدر ، عظيم الشأن ، بسيار متهجّد ، اهل جديت در كوشش، كسي كه كرامات او آشكار و به عبادت مشهور، و به طاعت مواظب بود. شبها را در حال سجود و قيام سپري مي كرد و روزها را با صدقه وروزه مي گذرانيد وبه خاطر شدت حلم و گذشتي كه نسبت به جسارت كنندگان به خود داشت، كاظم خوانده مي شد. كسي را كه به او بدي مي كرد با نيكي و احسان پاداش مي داد. با جنايت كننده نسبت به خويش، با عفو وبخشش مقابله مي كرد . و به خاطر كثرت عباداتش عبد صالح نام گرفت، و در عراق به باب الحوائج إلي الله مشهور است . چرا كه كساني كه بوسيله او به خداي توانا متوسل مي شوند ، از توسل خويش نتيجه مي گيرند . كراماتش عقلها را حيران مي كند.

الشيخ كمال الدين محمد بن طلحة الشافعي (متوفاى652هـ)، مطالب السؤول في مناقب آل الرسول (ع)، ص 447 ، تحقيق ماجد ابن أحمد العطية.

ابن أبي الحديد معتزلي (متوفاى655 هـ ق):

ابن ابي الحديد معتزلي از علماي اهل سنت و شارح کتاب نهج البلاغه پيرامون آن حضرت مي نويسد:

موسى بن جعفر بن محمد - وهو العبد الصالح - جمع من الفقه والدين والنسك والحلم والصبر.

موسى بن جعفر بن محمد او همان عبد صالح است. [او] بين فقه و دين و پرهيزگاري و حل و صبر جمع کرده بود.

إبن أبي‌الحديد المدائني المعتزلي، ابوحامد عز الدين بن هبة الله بن محمد بن محمد (متوفاى655 هـ)، شرح نهج البلاغة، ج 15 ص 172 ، تحقيق محمد عبد الكريم النمري، ناشر: دار الكتب العلمية - بيروت / لبنان، الطبعة: الأولى، 1418هـ - 1998م.

ابن خلكان (متوفاي 681 هـ.ق):

وي در كتاب «وفيات الأعيان» پيرامون شخصيت حضرت چنين مي نويسد:

موسى الكاظم . أبو الحسن موسى الكاظم بن جعفر الصادق بن محمد الباقر بن علي زين العابدين ابن الحسين بن علي بن أبي طالب رضي الله عنهم أحد الأئمة الاثني عشر رضي الله عنهم أجمعين .

أنه يؤذيه فيبعث إليه بصرة فيها ألف دينار وكان يصر الصرر ثلثمائة دينار وأربعمائة دينار ومائتي دينار ثم يقسمها بالمدينة .

ابوالحسن موسي کاظم فرزند جعفر صادق فرزند محمد باقر فرزند علي زين العابدين فرزند حسين فرزند علي بن ابي طالب (خداوند از او راضي باشد) يکي از امامان دوازده گانه [شيعيان] است که خدا از همه ايشان راضي باد .

ايشان بسيار بخشنده و کريم بود و گاهي به او خبر مي رسيد که کسي او را آزار مي دهد ؛ اما به نزد وي کيسه اي که در آن هزار دينار بود مي فرستاد؛ کيسه­هاي پول را به 300 دينار و 400 دينار و 200 دينار بسته بندي مي نمود و ميان فقراي مدينه تقسيم مي كرد.

إبن خلكان، أبو العباس شمس الدين أحمد بن محمد بن أبي بكر، وفيات الأعيان وأنباء أبناء الزمان ، ج 5 ، ص308 ، ناشر : دار الثقافة - لبنان ، تحقيق : احسان عباس .

نظام الدين النيسابوري (متوفاي 728 هـ.ق):

وي نيز همانند فخر رازي در تفسير سوره كوثر، بنابر قول سوم امام کاظم عليه السلام را به عنوان يکي از مصاديق کوثر بيان مي كند :

والقول الثالث أن الكوثر أولاده ... ثم العالم مملوء منهم ... والعلماء الأكابر منهم لا حد ولا حصر لهم . منهم الباقر والصادق والكاظم والرضي والتقي والنقي والزكي وغيرهم.

نظر سوم آن است که مراد از کوثر ، فرزندان رسول خدا هستند ؛ عالم مملو از فرزندان رسول خداست؛ به قدري عالمان بزرگ از اهل بيت هستند كه به شمارش نمي آيند حضرت باقر و صادق و کاظم و رضا و جواد و هادي و حسن عسكري عليهم السلام از آن علما هستند.

تفسير غرائب القرآن ورغائب الفرقان ، اسم المؤلف: نظام الدين الحسن بن محمد بن حسين القمي النيسابوري الوفاة: 728 هـ ، دار النشر : دار الكتب العلمية - بيروت / لبنان - 1416هـ - 1996م ، الطبعة : الأولى ، تحقيق : الشيخ زكريا عميران

تفسير غرائب القرآن ورغائب الفرقان ج 6 ص 576

ابن تيميه حراني (متوفاي 728 هـ.ق):

ابن تيميه حراني نيز پيرامون شخصيت آن حضرت مي نويسد:

وموسى بن جعفر مشهور بالعبادة والنسك.

و موسي بن جعفر عليهماالسلام مشهور به عبادت و پرهيزگاري بود.

ابن تيميه الحراني الحنبلي، ابوالعباس أحمد عبد الحليم (متوفاى 728 هـ)، منهاج السنة النبوية، ج 4 ص 57 ، تحقيق: د. محمد رشاد سالم، ناشر: مؤسسة قرطبة، الطبعة: الأولى، 1406هـ..

ابو الفداء (متوفاى732هـ ق):

ابو الفداء پيرامون شخصيت امام کاظم عليه السلام مي نويسد:

ثم دخلت سنة ثلاث وثمانين ومائة فيها توفي موسى الكاظم بن جعفر الصادق بن محمد الباقر بن علي زين العابدين بن الحسين بن علي بن أبي طالب ببغداد في حبس الرشيد، وحبسه عند السندي بن شاهك، وتولى خدمته في الحبس أخت السندي، وحكت عن موسى المذكور أنه كان إِذا صلى العتمة، حمد الله ومجده ودعاه إِلى أن يزول الليل، ثم يقوم يصلي حتى يطلع الصبح، فيصلي الصلح ثم يذكر الله تعالى حتى تطلع الشمس، ثم يقعد إِلى ارتفاع الضحى، ثم يرقد ويستيقظ قبل الزوال، ثم يتوضأ ويصلي حتى يصلي العصر، ثم يذكر الله تعالى حتى يصلي المغرب، ثم يصلي ما بين المغرب والعتمة، فكان هذا دأبه إِلى أن مات رحمة الله عليه، وكان يلقب الكاظم: لأنه كان يحسن إِلى من يسيء إِليه، ... وقبره مشهور هناك، وعليه مشهد عظيم في الجانب الغربي من بغداد.

در سال 183 موسا الکاظم فرزند جعفر صادق فرزند محمد باقر فرزند علي زين العابدين فرزند حسين بن علي بن ابي طالب در بغداد در زندان هارون از دنيا رفت .

ايشان نزد سندي بن شاهک زندان بود و در زندان خواهر سندي خدمت به حضرت را به عهده گرفت .

در مورد ايشان نقل شده است که وقتي نماز عشاء را مي خواند حمد الهي را به جاي آورده و او را ستايش گفته دعا مي‌کرد تا اينکه صبح مي شد ؛ سپس نماز صبح را مي خواند و خدا را تا طلوع خورشيد ياد مي کرد . سپس تا بالا آمدن روز مي نشست و کمي استراحت مي کرد و قبل از ظهر بيدار مي شد ، سپس وضو گرفته و نماز مي خواند تا اينکه نماز عصر را به جاي آورد . سپس ياد خدا مي گفت تا نماز مغرب را به جا مي آورد . سپس بين نماز مغرب و عشاء نماز مي خواند .

اين روش ايشان بود تا زماني که از دنيا رفت .

و ملقب به کاظم شد بدين سبب که به کساني که به او بدي مي کردند نيکي مي کرد ...و قبر او در آنجا مشهور و معروف است در قسمت غرب بغداد مکاني بزرگ بر روي قبرش قرار دارد.

أبو الفداء عماد الدين إسماعيل بن علي (متوفاى732هـ)، المختصر في أخبار البشر، ج 1 ص 157-158 ، طبق برنامه الجامع الكبير.

شمس الدين ذهبي (متوفاي 748 هـ.ق):

شمس الدين ذهبي يكي از علماي بزرگ اهل سنت پيرامون شخصيت آن حضرت مي نويسد:

وقد كان موسى من أجواد الحكماء ومن العباد الأتقياء وله مشهد معروف ببغداد.

و موسي بن جعفر از سخاوتمند ترين حکماء و از عبادت کنندگان پرهيزگار بود و محل شهادت او در بغداد معروف است.

الذهبي الشافعي، شمس الدين ابوعبد الله محمد بن أحمد بن عثمان (متوفاى 748 هـ)، ميزان الاعتدال في نقد الرجال، ج 6 ، ص 539 ، تحقيق: الشيخ علي محمد معوض والشيخ عادل أحمد عبدالموجود، ناشر: دار الكتب العلمية - بيروت، الطبعة: الأولى، 1995م.

وي همچنين در کتاب ديگرش مي نويسد:

كان موسى بن جعفر يدعى العبد الصالح من عبادته واجتهاده.

موسي بن جعفر به خاطر کثرت عبادت ومجاهدت در راه خدا به «عبد صالح» ملقب شد.

الذهبي الشافعي، شمس الدين ابوعبد الله محمد بن أحمد بن عثمان (متوفاى 748 هـ)، سير أعلام النبلاء، ج 6 ص 271 ، تحقيق : شعيب الأرناؤوط , محمد نعيم العرقسوسي ، ناشر : مؤسسة الرسالة - بيروت ، الطبعة : التاسعة ، 1413هـ .

ذهبي همچنين در تاريخ الاسلام چنين مي نويسد:

موسى الكاظم ... وكان صالحاً ، عالماً ، عابداً ، متألهاً.

موسي کاظم فردي صالح و عالم و عابد و در مسير خدا بود.

الذهبي الشافعي، شمس الدين ابوعبد الله محمد بن أحمد بن عثمان (متوفاى 748 هـ)، تاريخ الإسلام ووفيات المشاهير والأعلام، ج 12 ص 417 ، تحقيق د. عمر عبد السلام تدمرى، ناشر: دار الكتاب العربي - لبنان/ بيروت، الطبعة: الأولى، 1407هـ - 1987م.

ابن الوردي (متوفاى749هـ ق):

ابن الوردي از علماي اهل سنت پيرامون آن حضرت مي نويسد:

سمي الكاظم : لإحسانه إلى من يسيء إليه ... وقبره عليه مشهد عظيم بالجانب الغربي من بغداد .

کاظم ناميده شد چرا کسي که به او بدي مي کرد، به او احسان مي کرد و روي قبرش مکاني بزرگ در قسمت غربي بغداد قرار دارد.

ابن الوردي ، زين الدين عمر بن مظفر (متوفاى749هـ) ، تاريخ ابن الوردي ، ج 1 ص 198 ، ناشر : دار الكتب العلمية - لبنان / بيروت ، الطبعة : الأولى، 1417هـ - 1996م.

أبو محمد يافعي (متوفاي 768 هـ.ق):

يافعي نيز پيرامون آن حضرت مي نويسد:

وفيها توفى السيد أبو الحسن موسى الكاظم ولد جعفر الصادق كان صالحا عابدا جوادا حليما كبير القدر وهو أحد الائمة الاثنى عشر المعصومين في اعتقاد الامامية وكان يدعى بالعبد الصالح من عبادته واجتهاده وكان سخيا كريما .

در اين سال ابوالحسن موسي کاظم فرزند جعفر صادق از دنيا رفت ؛ او فردي صالح و عابد و بخشنده و صبور و داراي جايگاهي بزرگ بود ؛ ايشان يکي از امامان دوازده گانه است که به اعتقاد شيعيان معصوم هستند ؛ ايشان را به خاطر عبادت و تلاشش در راه خدا، عبد صالح مي خواندند ، و بسيار بخشنده و کريم بود .

اليافعي ، أبو محمد عبد الله بن أسعد بن علي بن سليمان ، مرآة الجنان وعبرة اليقظان ، ج 1 ، ص394 ، ناشر : دار الكتاب الإسلامي - القاهرة - 1413هـ - 1993م .

ابن صباغ مالکي(متوفاى855 هـ ق):

ابن صباغ در کتاب الفصول المهمة مي نويسد:

وهو المعروف عند أهل العراق بباب الحوائج إلى اللَّه ، وذلك لنجح قضاء حوائج المسلمين ونيل مطالبهم وبلوغ مآربهم وحصول مقاصدهم.

و او [موسي بن جعفر عليهاالسلام] نزد اهالي عراق به باب حوائج الي الله معروف بود چرا که در بر آورده شدن حاجات مسلمانان و رسيدن به مطلوب آنان و بر آورده شدن نيازمندي آنان و رسيدن به مقاصد آنان نتيجه حاصل مي شد.

ابن صباغ المالكي المكي، علي بن محمد بن أحمد (متوفاى855 هـ)، الفصول المهمة في معرفة الأئمة، ج 2 ص 932 ، تحقيق: سامي الغريري، ناشر : دار الحديث للطباعة والنشر ـ قم ، الطبعة : الأولى، 1422هـ .

ابن حجر هيثمي (متوفاي 973 هـ.ق):

ابن حجر هيثمي نيز در کتاب الصواعق المحرقه خود که رد بر مذهب و مکتب شيعه مي باشد، پيرامون شخصيت موسي بن جعفر سلام الله عليهما مي نويسد:

موسى الكاظم وهو وارثه علما ومعرفة وكمالا وفضلا سمي الكاظم لكثرة تجاوزه وحلمه وكان معروفا عند أهل العراق بباب قضاء الحوائج عند الله وكان أعبد أهل زمانه وأعلمهم وأسخاهم.

موسي کاظم علم و معرفت و فضل و کمال را از پدرش به ارث برد و در اثر عفو و گذشت و بردباري که از خود نشان مي داد، ملقب به «کاظم» شد؛ نزد عراقي­ها به «باب الحوائج نزد خدا» معروف بود و در زمان خودش عابدترين، عالم­ترين و بخشنده­ترين فرد بود.

الهيتمي، ابوالعباس أحمد بن محمد بن علي ابن حجر (متوفاى973هـ)، الصواعق المحرقة علي أهل الرفض والضلال والزندقة، ج 2 ص 590 ، تحقيق عبد الرحمن بن عبد الله التركي - كامل محمد الخراط، ناشر: مؤسسة الرسالة - لبنان، الطبعة: الأولى، 1417هـ - 1997م.

قرماني (متوفى 1019هـ ق):

احمد بن يوسف قرماني نيز مي نويسد:

هو الامام الكبير القدر، الأوحد، الحجة، الساهر ليله قائما، القاطع نهاره صائما، المسمي لفرط حلمه وتجاوزه عن المعتدين کاظما. هوالمعروف عند أهل العراق بباب الحوائج، لأنه ما خاب المتوسل به في قضاء حجاة قط.

او امامي بلند مرتبه و يگانه و حجت بود. در شبهايش ايستاده بود (کنايه از عبادت) و در روز ها قاطع و روزه دار بود . به خاطر کثرت حلمش و گذشت از کساني که به او تعدي کرده اند کاظم ناميده شد. و او نزد مردم عراق به باب الحوائج مشهور بود چرا که هر کسي در بر آورده شدن حاجاتش به او متوسل مي شد به دست مي آورد.

القرماني، أحمد بن يوسف، أخبار الدول و آثار الأول في التاريخ، ج 1 ص 337 ، (المتوفى: 1019هـ)، المحقق، الدکتور فهمي سعد، الدکتور أحمد حطيط، عالم الکتاب.

نبهاني ( متوفاي 1350 ه ق) :

يوسف بن اسماعيل نبهاني از علماي اهل سنت پيرامون آن حضرت مي نويسد:

موسي الكاظم أحد أعيان اکابر الائمة من ساداتنا آل البيت الکرام هداة الاسلام رضي الله عنهم أجمعين ونفعنا ببرکاتهم و أماتنا علي حبهم وحب جدهم الأعظم صلي الله عليه وسلم.

موساى کاظم يکى از اعيان بزرگان امامان از سادات ما آل بيت کرام و هاديان اسلام ـ رضى الله عنهم ـ بود. خداوند ما را به برکات آنان نفع دهد و ما را بر محبّت آنان و محبّت جدّ بزرگشان بميراند.

النبهاني، يوسف بن اسماعيل، جامع کرامات الأولياء، ج 2 ص 495 ، مرکز أهلسنة برکات رضا فور بندر غجرات، هند، الطبعة الأولي، 2001 م.

خيرالدين زرکلي (متوفاي 1410هـ):

وي پيرامون شخصيت حضرت چنين مي نويسد:

موسى بن جعفر الصادق بن محمد الباقر، أبو الحسن: سابع الأئمة الاثني عشر، عند الإمامية.كان من سادات بني هاشم، ومن أعبد أهل زمانه، وأحد كبار العلماء الأجواد.

موسى بن جعفر الصادق بن محمد الباقر، أبو الحسن: هفتمين امام از ائمه دوزاده گانه نزد شيعه. وي از سادات بني هاشم و عابد ترين مردم زمان خويش بود و يکي از بزرگان علماي بخشنده بود.

الزركلي ، خير الدين (متوفاي 1410هـ)، الأعلام قاموس تراجم لأشهر الرجال والنساء من العرب والمستعربين والمستشرقين ، ج 7 ص 321 ، ناشر: دار العلم للملايين ـ بيروت، الطبعة: الخامسة، 1980م.

محمد دياب الإتليدي(متوفاي 1425هـ ق):

وي نيز پيرامون آن حضرت مي نويسد:

وكان يتزيا بزي أعرابي زهداً في الدنيا وتباعداً عنها

و او [موسي بن جعفر عليهماالسلام] از لحاظ زهد در دنيا و دوري گزيدن از آن، به سبک عرب هاي ساده، بيابان نشين لباس مي پوشيد.

الإتليدي، محمد دياب، إعلام الناس بما وقع للبرامكة مع بني العباس، ص 118 ، المحقق: محمد أحمد عبد العزيز سالم ، دار الكتب العلمية - بيروت / لبنان - 1425هـ - 2004 م.

بخش دوم: توسل علماي اهل سنت به موسي بن جعفر عليهماالسلام

بزرگان اهل سنت معتقد بودند که امام موسي بن جعفر عليه السلام داراي مقام باب الحوائج بوده و هر کس به ايشان متوسل بشود حاجتش برآورده مي‌شود. برخي از علماي اهل سنت نيز هنگام گرفتاري به حضرت متوسل مي‌شدند و حاجت مي‌گرفتند که در اينجا به چند مورد اشاره مي‌کنيم:

ابن سمعون (متوفاي 387 هـ.ق):

وي پيرامون امام هفتم به نقل از شافعي مي‌نويسد :

كان الشافعي يقول قبر موسى الكاظم الترياق المجرب .

شافعي هميشه مي­گفت : قبر موسي كاظم نوشداروي مجرب است.

ابن سمعون ، أبو الحسن محمد بن أحمد بن إسماعيل بن عنبس البغدادي ، أمالي ابن سمعون ، ج 1 ، ص125 .

الدميري (متوفاي 808 هـ.ق):

ايشان نيز همانند ابن سمعون نقل مي كند كه امام شافعي قبر آن حضرت را نوشدارويي مجرب مي دانست.

كان الشافعي يقول قبر موسى الكاظم الترياق المجرب .

شافعي هميشه مي­گفت : قبر موسي كاظم نوشداروي مجرب است.

الدميري، كمال الدين محمد بن موسى بن عيسى، الوفاة: 808 هـ ، حياة الحيوان الكبرى ج1، ص 189، ناشر : دار الكتب العلمية - بيروت / لبنان - 1424 هـ - 2003م ، الطبعة : الثانية ، تحقيق : أحمد حسن بسج.

ابن صباغ مالکي (متوفاى855 هـ):

ابن صباغ در کتاب الفصول المهمة مي نويسد:

وهو المعروف عند أهل العراق بباب الحوائج إلى اللَّه ، وذلك لنجح قضاء حوائج المسلمين ونيل مطالبهم وبلوغ مآربهم وحصول مقاصدهم.

و او [موسي بن جعفر عليهاالسلام] نزد اهالي عراق به باب حوائج الي الله معروف بود چرا که در بر آورده شدن حاجات مسلمانان و رسيدن به مطلوب آنان و بر آورده شدن نيازمندي آنان و رسيدن به مقاصد آنان نتيجه حاصل مي شد.

ابن صباغ المالكي المكي، علي بن محمد بن أحمد (متوفاى855 هـ)، الفصول المهمة في معرفة الأئمة، ج 2 ص 932 ، تحقيق: سامي الغريري، ناشر : دار الحديث للطباعة والنشر ـ قم ، الطبعة : الأولى، 1422هـ .

ابن حجر هيثمي (متوفاي 973 هـ.ق):

ابن حجر هيثمي نيز در کتاب الصواعق المحرقه خود که رد بر مذهب و مکتب شيعه مي باشد، پيرامون شخصيت موسي بن جعفر سلام الله عليهما مي نويسد:

وكان معروفا عند أهل العراق بباب قضاء الحوائج عند الله.

موسي کاظم علم و معرفت و فضل و کمال را از پدرش به ارث برد و در اثر عفو و گذشت و بردباري که از خود نشان مي داد، ملقب به «کاظم» شد؛ نزد عراقي­ها به «باب الحوائج نزد خدا» معروف بود و در زمان خودش عابدترين، عالم­ترين و بخشنده­ترين فرد بود.

الهيتمي، ابوالعباس أحمد بن محمد بن علي ابن حجر (متوفاى973هـ)، الصواعق المحرقة علي أهل الرفض والضلال والزندقة، ج 2 ص 590 ، تحقيق عبد الرحمن بن عبد الله التركي - كامل محمد الخراط، ناشر: مؤسسة الرسالة - لبنان، الطبعة: الأولى، 1417هـ - 1997م.

توسل ابا علي خلال:

ابا علي خلال، از علماي بزرگ اهل سنت از جمله کساني است که به قبر موسي بن جعفر عليهماالسلام توسل جسته است چنانچه خطيب بغدادي و ابن جوزي با سند صحيح مي نويسند:

اخبرنا احمد بن جعفر بن حمدان القطيعي قال :سمعت الحسن بن ابراهيم الخلاّل يقول : ما اهمّني امر، فقصدت قبر موسي بن جعفر (عليه السلام) . فتوسلت به إلا سهل الله لي ما احب .

احمد بن جعفر بن حمدان القطيعي خبر داد که شنيدم حسن بن ابراهيم خلال مي گفت : هيچ مشکلي پيش نيامد مگر اين که به موسي بن جعفر (عليه السلام) توسل کردم وخداوند هماني را که دوست داشتم به من داد .

البغدادي، ابوبكر أحمد بن علي بن ثابت الخطيب (متوفاى463هـ)، تاريخ بغداد، ج 1 ص 120 ، ناشر: دار الكتب العلمية – بيروت.

ابن الجوزي الحنبلي، جمال الدين ابوالفرج عبد الرحمن بن علي بن محمد (متوفاى 597 هـ)، المنتظم في تاريخ الملوك والأمم، ج 9 ص 89 ، ناشر: دار صادر - بيروت، الطبعة: الأولى، 1358.

عبدالباقي العمري الفاروقي( متوفاي 1279 هـ ق):

عبدالباقي العمري الفاروقي صاحب کتاب «الترياق الفاروقي في منشأت الفاروقي» که از نوادگان خليفه دوم نيز مي باشد، در قضيه توسل و گره گشايي با توسل به موسي بن جعفر عليهماالسلام مي نويسد:

لذو استجر متوسلا ان ضاق امرک او تعسر

بأبي الرضا جدالجواد محمد موسي بن جعفر.

اگر کارت تنگ يا مشکل شد، به پدر امام رضا و جد محمد جواد، موسي بن جعفر عليه‌السلام توسل کن.

و در جايي ديگر نوشته است:

أيا ابن النبي المصطفي و ابن صفوه

علي و يا ابن الطهر سيدة النساء

لا کان موسي قد تقدس في طوي

فأنت الذي و اديه في تقدسا

خلعنا نفوسا قبل خلع نعالنا

غداة حللنا مرقدا منک مأنوسا

و ليس علينا من جناح بخلعها

لانک بالوادي المقدس يا موسي

نحن إذا عم خطب او دحي

کرب و خفنا نکتة من حاسد

لذنا بموسي الکاظم بن جعفر

الصادق بن الباقر بن الساجد

ابن الحسين بن علي بن ابي

طالب بن شيبة المحامد

هان اي فرزند رسول برگزيده خدا و اي فرزند برادر رسول خدا علي و ابن فرزند سرور زنان عالم فاطمه طاهره. اگر موساي پيامبر به جهت رفتنش به طور سينا تقدس پيدا کرد، توئي که طور سينا به جهت تو لباس قداست به خود پوشيد. صبحگاهان هنگامي که پا به مرقد شما مي‌گذاريم پيش از آن که کفشهاي خود از پا درآوريم روحهاي‌مان به دليل کثرت انسي که با تو داريم، نزديک است از بدنها خارج است. اگر روحمان در هواي تو از بدنها خارج شود، باکي نيست براي اين که تو اي موسي يکه‌تاز وادي مقدس هستي. هنگامي که حادثه‌اي ما را دامنگير مي‌شود يا اندوهي روزگار را بر ما تاريک مي‌کند و يا از نکبت حاسدي در خوف و هراس افتاديم. به موسي الکاظم فرزند جعفر الصادق فرزند باقر بن سجاد فرزند حسين بن علي بن ابي‌طالب فرزند شيبة الحمد پناه مي‌بريم.

الترياق الفاروقي في منشأت الفاروقي، ص 98-99.

قرماني (المتوفى: 1019هـ ق):

احمد بن يوسف قرماني نيز مي نويسد:

هوالمعروف عند أهل العراق بباب الحوائج، لأنه ما خاب المتوسل به في قضاء حجاة قط.

او نزد مردم عراق به باب الحوائج مشهور بود چرا که هر کسي در بر آورده شدن حاجاتش به او متوسل مي شد به دست مي آورد.

القرماني، أحمد بن يوسف، أخبار الدول و آثار الأول في التاريخ، ج 1 ص 337 ، (المتوفى: 1019هـ)، المحقق، الدکتور فهمي سعد، الدکتور أحمد حطيط، عالم الکتاب.

بخش سوم: معجزات امام كاظم عليه السلام در كتب اهل سنت

در منابع اهل سنت روايات و حکايات فراواني نقل شده است که ثابت مي‌کند غير انبياء يعني اولياء الهي نيز داراي معجزه و کرامات هستند تا آنجا که ابن حبان در ذيل «باب المعجزات» عناويني را ذکر کرده و در ذيل آن رواياتي را نقل مي‌کند که ثابت مي‌کند غير از انبياء نيز داراي معجزه‌ هستند، وي به اين مسئله چنين اعتراف مي‌کند:

ذكر الخبر الدال على إثبات كون المعجزات في الأولياء دون الأنبياء

ذکر خبري که دلالت دارد بر اثبات معجزات در اولياء نه پيامبران

التميمي البستي، محمد بن حبان بن أحمد ابوحاتم (متوفاى354 هـ)، صحيح ابن حبان بترتيب ابن بلبان، ج 14 ص 408 ،تحقيق: شعيب الأرنؤوط، ناشر:مؤسسة الرسالة - بيروت، الطبعة: الثانية، 1414هـ ـ 1993م.

وي همچنين مي‌نويسد:

ذكر خبر ثان يصرح بأن غير الأنبياء قد يوجد لهم أحوال تؤدي إلى المعجزات

خبر دوم نيز صراحت دارد که غير انبياء براي آنها حالاتي رخ مي‌دهد که به معجزه منجر مي‌شود

التميمي البستي، محمد بن حبان بن أحمد ابوحاتم (متوفاى354 هـ)، صحيح ابن حبان بترتيب ابن بلبان، ج 14 ص 41 ،تحقيق: شعيب الأرنؤوط، ناشر:مؤسسة الرسالة - بيروت، الطبعة: الثانية، 1414هـ ـ 1993م.

از جمله اشخاصي که از وي در منابع اهل سنت، معجزات و کرامات فراواني نقل شده است، امام موسي بن جعفر عليهما السلام مي‌باشد

ابن صباغ در اين‌باره مي‌نويسد:

أمّا مناقبه وكراماته الظاهرة وفضائله وصفاته الباهرة تشهد له بأنه افترع منه الشرف

اما مناقب و کرامات و فضائل و صفات آشکار امام کاظم عليه السلام شهادت مي‌دهد که شرافت از وي نشات گرفته است

ابن صباغ المالكي المكي، علي بن محمد بن أحمد (متوفاى855 هـ)، الفصول المهمة في معرفة الأئمة، ص 937، تحقيق: سامي الغريري، ناشر : دار الحديث للطباعة والنشر ـ قم ، الطبعة : الأولى، 1422هـ

در اينجا به چند مورد از معجزات و کرامات امام اشاره مي‌کنيم

قضيه شقيق بلخي و موسي بن جعفر عليهماالسلام:

شقيق بلخي قضيه برخورد موسي بن جعفر عليهمالسلام با خود را چنين نقل مي کند:

وعن شقيق بن إبراهيم البلخي قال خرجت حاجا في سنة تسع وأربعين ومائتين فنزلت القادسية فبينا أنا أنظر إلى الناس في زينتهم وكثرتهم فنظرت إلى فتى حسن الوجه شديد السمرة يعلو فوق ثيابه ثوب من صوف مشتمل بشملة في رجليه نعلان وقد جلس منفردا فقلت في نفسي هذاالفتى من الصوفية يريد أن يكون كلا على الناس في طريقهم والله لأمضين إليه ولأوبخنه فدنوت منه فلما رآني مقبلا قال يا شقيق ) اجتنبوا كثيرا من الظن إن بعض الظن إثم ( ثم تركني ومضى فقلت في نفسي إن هذا لأمر عظيم قد تكلم على ما في نفسي ونطق بإسمي وما هذا إلا عبد صالح لألحقنه ولأسألنه أن يحالني فأسرعت في أثره فلم ألحقه وغاب عن عيني فلما نزلنا واقصة إذا به يصلي وأعضاؤه تضطرب ودموعه تجري فقلت هذا صاحبي أمضي إليه وأستحله فصبرت حتى جلس وأقبلت نحوه فلما رآني مقبلا قال يا شقيق إتل ) وإني لغفار لمن تاب وآمن وعمل صالحا ثم اهتدى ( ثم تركني ومضى فقلت إن هذا الفتى لمن الأبدال وقد تكلم على سري مرتين فلما نزلنا رمالا إذا بالفتى قائم على البئر وبيده ركوة يريد أن يستقي ماء فسقطت الركوة من يده في البئر وأنا أنظر إليه فرئيت قد رمق السماء وسمعته يقول:

أنت ريي إذا ظمئت من الماء وقوتي إذا أردت الطعاما

اللهم سيدي مالي سواها فلا تعدمنيها قال شقيق فوالله لقد رأيت البئر قد إرتفع ماؤها فمد يده فأخذ الركوة وملأها ماء وتوضأ وصلى أربع ركعات ثم مال إلى كثيب رمل فجعل يقبض بيده ويطرحه في الركوة ويحركه ويشرب فأقبلت إليه وسلمت عليه فرد علي السلام فقلت أطعمني من فضل ما أنعم الله به عليك فقال يا شقيق لم تزل نعمة الله علينا ظاهرة وباطنة فأحسن ظنك بربك ثم ناولني الركوة فشربت منها فإذا سويق وسكر فوالله ما شربت قط ألذ منه ولا أطيب ريحا منه فشبعت ورويت فأقمت أياما لاأشتهي طعاما ولا شرابا ثم لم أره حتى دخلنا مكة فرأيته ليلة إلى جنب قبة الشراب في نصف الليل يصلي بخشوع وأنين وبكاء فلم يزل كذلك حتى ذهب الليل فلما رأى الفجر جلس في مصلاه يسبح الله ثم قام فصلى الغداة وطاف بالبيت أسبوعا وخرج فتبعته فإذا له حاشية وموال وهو على خلاف ما رأيته في الطريق ودار به الناس من حوله يسلمون عليه فقلت لبعض من رأيته يقرب منه من هذا الفتى فقال هذا موسى بن جعفر بن محمد بن علي بن الحسين بن علي بن أبي طالب عليهم السلام.

در سال 149 به حج رفتم و در قادسيه منزل کرديم . روزي جواني نيکو صورت را ديدم که رنگ چهره اش بسيار زرد شده بود و لباسي پشمين داشت و پارچه اي بر روي خود انداخته بود و در پاي او نعلين بود و به تنهايي جداي از مردم نشسته بود .

با خود گفتم : اين جوان از صوفيان است و مي خواهد باري بر دوش مردم باشد ؛ قسم به خدا به نزد وي رفته و او را توبيخ مي کنم .

وقتي به او نزديک شدم گفت : اي شقيق ، از بسياري از گمان ها بپرهيزيد . به درستي که بسياري از گمان ها ، گناه است .

پس با خود گفتم : اين شخص بنده صالح است ؛ زيرا از آنچه من در ذهن داشتم به من خبر داد ! با او همراه شده و از او مي خواهم که من را حلال نمايد ، اما از ديدگان من پنهان شد .

وقتي که در واقصه منزل کرديم او را ديدم که نماز مي خواند و اعضاي بدن او مي لرزد و اشک او روان است . با خود گفتم به نزد او مي رود و از او عذر خواهي مي کنم .

پس نماز خود را خلاصه کرده و به من گفت : اي شقيق : بدرستيکه من براي کساني که توبه کنند و ايمان آورند و کار نيک انجام دهند و سپس راه هدايت را در پيش گيرند ، بخشنده هستم .

با خود گفتم : اين شخص از ابدال است ؛ دوبار از راز درون من سخن گفن .

وقتي در منطقه زباله منزل کرديم او را ديدم که در کنار چاهي ايستاده و ظرفي در دست دارد و مي خواهد آب بردارد . ظرف از دستش به چاه افتاد ، پس روي خويش را به آسمان کرده و گفت

تو پروردگار من هستي در آن هنگام که تشنه آب باشم

و تو نيروي من هستي آن زمان که غذا بخواهم .

اي پرودگار من ، غير از ظرف چيز ديگري نداشتم .

شقيق مي گويد : قسم به خدا آب چاه را ديدم که بالا آمد و ايشان ظرف را گرفته و پر کرد و وضو گرفت و چهار رکعت نماز گذارد و سپس رو به پشته خاکي که در آنجا بود کرده ، مشتي از آن را برداشته و در ظرف ريخت و از آن مي نوشيد .

به ايشان گفتم : از زيادي آنچه خداوند به شما روزي داده است من را نيز اطعام کنيد .

فرمودند : اي شقيق نعمت هاي خداوند هميشه در ظاهر و باطن بر ما جاري است . به پروردگارت گمان نيک داشته باش ؛ سپس ظرف را به من دادند و من از آن نوشيدم ؛ در آن ظرف شربت و شکر بود و به خدا قسم من شربتي گواراتر و خوشبو تر از آن ننوشيده ام ؛ هم سير شدم و هم سيراب و تا چند روز نه اشتهاي به غذا داشتم و نه آب .

پس از آن ديگر ايشان را نديدم تا وارد مکه شدم .

شبي او را ديدم که در کنار گنبد سمت ناودان نيمه شب با خشوع و ناله و گريه نماز مي خواند و تا آخر شب چنين بود . وقتي که فجر طالع شد در محل نماز خويش نشست و تسبيح گفت و سپس ايستاده نماز صبح را به جا آورد .

سپس هفت بار دور خانه طواف کرد و بيرون رفت . من نيز به دنبال ايشان روانه شدم . ديدم که همراهان و اموال و غلاماني دارد و حالت وي مخالف با آنچه است که در راه ديدم . و ديدم که مردم گرد او جمع شده و به او سلام مي کنند و از او تبرک مي­جويند.

به آنها گفتم اين شخص کيست؟ پاسخ دادند موسي بن جعفر بن جعفر بن محمد بن علي بن الحسين بن علي بن أبي طالب عليهم السلام است .

ابن الجوزي الحنبلي، جمال الدين ابوالفرج عبد الرحمن بن علي بن محمد (متوفاى 597 هـ)، صفة الصفوة، ج 2 ص 185-187 ، تحقيق: محمود فاخوري - د.محمد رواس قلعه جي، ناشر: دار المعرفة - بيروت، الطبعة: الثانية، 1399هـ – 1979م.

ابن تيميه الحراني الحنبلي، ابوالعباس أحمد عبد الحليم (متوفاى 728 هـ)، منهاج السنة النبوية، ج 4 ص 13-14 تحقيق: د. محمد رشاد سالم، ناشر: مؤسسة قرطبة، الطبعة: الأولى، 1406هـ..

ابن صباغ المالكي المكي، علي بن محمد بن أحمد (متوفاى855 هـ)، الفصول المهمة في معرفة الأئمة، 940 – 943 ، تحقيق: سامي الغريري، ناشر : دار الحديث للطباعة والنشر ـ قم ، الطبعة : الأولى، 1422هـ

ابن حجر نيز همين جريان را نقل کرده و در ابتداء گويد:

ومن بديع كراماته ما حكاه ابن الجوزي والرامهرمزي وغيرهما عن شقيق البلخي أنه خرج حاجا سنة تسع وأربعين ومائة فرآه بالقادسية

از کرامات بديعي است که ابن جوزي و رامهرمزي و ديگران نقل کرده‌اند اين است...

الهيثمي، ابوالعباس أحمد بن محمد بن علي ابن حجر (متوفاى973هـ)، الصواعق المحرقة علي أهل الرفض والضلال والزندقة، ج 2 ص 591 ، تحقيق عبد الرحمن بن عبد الله التركي - كامل محمد الخراط، ناشر: مؤسسة الرسالة - لبنان، الطبعة: الأولى، 1417هـ - 1997م.

آزاد شدن امام از زندان

ابن حجر هيثمي به نقل از مسعودي چنين نقل مي­كند:

وذكره المسعودي أن الرشيد رأى عليا في النوم معه حربة وهو يقول إن لم تخل عن الكاظم وإلا نحرتك بهذه فاستيقظ فزعا وأرسل في الحال والي شرطته إليه بإطلاقه وأن يدفع له ثلاثين ألف درهم وأنه يخيره بين المقام فيكرمه أو الذهاب إلى المدينة ولما ذهب إليه قال له رأيت منك عجبا وأخبره أنه رأى النبي صلى الله عليه وسلم وعلمه كلمات قالها فما فرغ منها إلا وأطلق.

قيل وكان موسى الهادي حبسه أولا ثم أطلقه لأنه رأى عليا رضي الله عنه يقول ( فهل عسيتم إن توليتم أن تفسدوا في الأرض وتقطعوا أرحامكم ) «محمد/ 22» فانتبه وعرف أنه المراد فأطلقه ليلا

مسعودي نقل كرده است كه هارون الرشيد [اميرالمؤمنين] علي [عليه السلام] را در خواب ديد كه خنجري به همراه داشت و مي­فرمود: اگر كاظم [عليه السلام] را ازاد نكني با اين خنجر سرت را از تنت جدا مي­كنم. هارون الرشيد با ترس از خواب بيدار شد و همان وقت به دنبال رئيس پليس­هايش فرستاد كه ايشان را آزاد كند و سي هزار درهم به آن حضرت بدهد و ايشان را مخير كند كه اگر خواستند در بغداد بمانند و اكرامش كند و يا به مدينه بروند. زماني كه هارون نزد [حضرت] موسي بن جعفر [عليه السلام] رفت ، عرضه داشت: خواب عجيبي پيرامون شما ديدم. حضرت فرمودند : پيامبر صلي الله عليه و آله را در خواب ديدم ، دعاهايي به من آموختند كه [براي آزاد شدن] بگويم هنوز اين دعاها تمام نشده بود كه آزاد شدم. ابن حجر در ادامه مي­افزايد: گفته شده كه ابتدا موسي الهادي ايشان را زنداني كرد سپس آن حضرت را آزاد كرد زيرا [حضرت] علي [عليه السلام] را در خواب ديد كه خطاب به وي اين آيه را تلاوت مي­كند : «اگر (از اين دستورها) روى گردان شويد، جز اين انتظار مى‏رود كه در زمين فساد و قطع پيوند خويشاوندى كنيد؟!» موسي الهادي از خواب بيدار شد فهميد مقصود آن حضرت آزادي [حضرت] موسي بن جعفر [عليهم السلام] است، از اين رو شبانه ايشان را آزاد نمود.

أبو العباس أحمد بن محمد بن علي ابن حجر الهيثمي الوفاة: 973هـ ، الصواعق المحرقة على أهل الرفض والضلال والزندقة ج 2، ص 592 ، دار النشر : مؤسسة الرسالة - لبنان - 1417هـ - 1997م ، الطبعة : الأولى ، تحقيق : عبد الرحمن بن عبد الله التركي - كامل محمد الخراط

آزاد شدن شخصي از زندان

ابن خلكان حکايتي را نقل مي‌کند که مهدي عباسي شخصي را براي مدت طولاني به زندان انداخت که در اين مدت امام کاظم عليه السلام به خواب او مي‌آمد و به وي بشارت آزادي از زندان مي‌داد وي چنين نقل مي‌کند:

وقال عبد الله بن يعقوب بن داود أخبرني أبي أن المهدي حبسه في بئر وبنى عليها قبة قال فمكثت فيها خمس عشرة سنة وكان يدلى لي فيها كل يوم رغيف خبز وكوز ماء وأوذن بأوقات الصلوات فلما كان في رأس ثلاث عشرة سنة أتاني آت في منامي فقال

حنا على يوسف رب فأخرجه من قعر جب وبيت حوله غمم

قال فحمدت الله تعالى وقلت أتاني الفرج ثم مكثت حولا لا أرى شيئا فلما كان رأس الحول الثاني أتاني ذلك الآتي فأنشدني

عسى فرج يأتي به الله إنه له كل يوم في خليقته أمر

قال ثم أقمت حولا آخر لا أرى شيئا ثم أتاني ذلك الآتي بعد الحول فقال

عسى الكرب الذي أمسيت فيه يكون وراءه فرج قريب

فيأمن خائف ويفك عان ويأتي أهله النائي الغريب

فلما أصبحت نوديت فطننت أني أوذن بالصلاة فدلي لي حبل أسود وقيل لي اشدد به وسطك ففعلت وأخرجت فلما قابلت الضوء عشي بصري فانطلقوا بي فأدخلت على الرشيد فقيل لي سلم على أمير المؤمنين فقلت السلام عليك يا أمير المؤمنين ورحمة الله وبركاته المهدي فقال الرشيد لست به فقلت السلام على أمير المؤمنين ورحمة الله وبركاته الهادي فقال لست به فقلت السلام على أمير المؤمنين ورحمة الله فقال: الرشيد، فقلت الرشيد. فقال: يا يعقوب، ما شفع فيه إلى أحد غير أني حملت الليلة صبية لي على عنقي فذكرت حملك إياي على عنقك، فرثيت لك وأخرجتك. وكان يعقوب يحمل الرشيد على عنقه وهو صغير يلاعبه ثم أمر له بجائزة وصرفه.

يعقوب بن داود گويد پدرم براي من نقل مي‌کرد که مهدی عباسي من را در چاهی زندانی نموده و بالای آن سقفي (گنبدي) زد و من مدت پانزده سال در آن ماندم و هر روز یک قرص نان و یک کوزه آب در میان چاه برایم سرازیر می کردند، و اوقات نماز را به من خبر می دادند، تا این که در رأس سال سیزدهم کسی به خوابم آمد و گفت یوسف را پروردگاری مهربان از ته چاه و اتاقی که اطرافش را غم و اندوه فرا گرفته بود، بیرون آورد پس حمد خدا را به جا آوردم و گفتم: هنگام گشایش فرا رسید، و یک سال گذشت و خبري نشد و سپس بعد از یک سال همان شخص به خوابم آمد و گفت:امید است اندوهی که در آن مدتی سپری کرده‌ای به زودی گشایش در پی آن باشد پس بیمناک ایمن گردد و گرفتار آزاد شود و غریب دور از وطن به آغوش خانواده اش باز گردد.امید است اندوهی که در آن مدت سپری کرده‌ای به زودی گشایش قریبی در پی آن باشد پس بیمناک ایمن گردد و گرفتار آزاد شود و غریب دور از وطن به آغوش خانواده اش باز گردد.پس صبح گاهان مرا صدا زدند که گمان کردم وقت نماز است پس دیدم ریسمان سیاهی در میان چاه انداختند و به من گفتند: کمرت را با آن ببند، و من چنین کردم و مرا بیرون آوردند و وقتی در برابر نور قرار گرفتم چشمانم تار شد، پس مرا پیش رشید بردند - تا این که گوید – گفته شد بر امير مومنان سلام بده گفتم سلام و رحمت خدا بر تو اي اميرمومنان مهدي. رشيد گفت من نيستم گفتم سلام بر اميرمومنان هادي گفت من نيستم گفتم سلام بر امير مومنان گفت رشيد گفتم رشيد يعقوب گويد رشید به من گفت: به خدا سوگند هیچ کس برای تو شفاعت نکرده فقط من دیشب دختر بچه ام را سوار بر گردنم نموم در این موقع یادم آمد که تو مرا در کودکی بر گردن خود سوار می نمودی، پس دلم به حال تو سوخت رشيد امر کرد که به او جايزه بدهند

إبن خلكان، ابوالعباس شمس الدين أحمد بن محمد بن أبي بكر (متوفاى681هـ)، وفيات الأعيان و انباء أبناء الزمان، ج 7، ص 25- 26.، تحقيق احسان عباس، ناشر: دار الثقافة - لبنان.

ابن سمعون نيز اين حکايت را بعد از ذکر کلام شافعي درباره مجرب بودن توسل به قبر امام کاظم عليه السلام، نقل کرده و گويد:

وتوفي موسى الكاظم في رجب سنة ثلاث وقيل سنة سبع وثمانين ومائة ببغداد مسموماً، وقيل إنه توفي في الحبس وكان الشافعي يقول قبر موسى الكاظم الترياق المجرب، وقد أذكرتني هذه الحكاية ما حكاه الخطيب أبو بكر في تاريخه وابن خلكان أيضاً في ترجمة يعقوب بن داود أن المهدي حبسه في بئر وبنى عليها قبة فمكث فيها خمس عشرة سنة وكان يدلي له فيها كل يوم رغيف ...

ابن سمعون البغدادي ، أبو الحسين محمد بن أحمد بن إسماعيل بن عنبس (متوفاى387هـ)، أمالي ابن سمعون ، ج 1 ص 126 طبق برنامه الجامع الكبير

همان طور كه ملاحظه فرموديد حضرت امام موسي بن جعفر صلوات الله و سلامه عليه به قدري كرامت داشتند و حاجت مي­دادند كه در بين شيعيان و اهل سنت عراق به باب الحوائج الي الله معروف بودند و مطالب فوق تنها بخشي از كرامات آن حضرت بود كه به عنوان نمونه بيان شد.

بخش چهارم: برخورد امام کاظم عليه السلام با دشمنان:

اخلاق متواضعانه­ي حضرت موسي بن جعفر عليهماالسلام به نحوي بود که دوست و دشمن به مناقب و فضائل و اخلاق ايشان معترف بودند.

مزي در تهذيب الکمال و خطيب بغدادي در تاريخ خود داستاني پيرامون برخورد خوب آن حضرت با يکي از نوادگان خليفه دوم که نسبت به حضرت علي عليه السلام جسارت مي کرد را چنين نقل مي کند:

قال الحسن : قال جدي يحيى بن الحسن : وذكر لي غير واحد من اصحابنا ان رجلا من ولد عُمَر بن الخطاب كان بالمدينة يؤذيه ويشتم عليا.

قال : وكان قد قال له بعض حاشيته : دعنا نقتله ، فنهاهم عن ذلك اشد النهي وزجرهم اشد الزجر ، وسأل عن العُمَري ، فذكر له انه يزدرع بناحية من نواحي المدينة ، فركب إليه في مزرعته ، فوجده فيها فدخل المزرعة بحماره ، فصاح به العُمَري : لا توطئ زرعنا.

فوطأه الحمار ، حتى وصل إليه ، فنزل ، فجلس عنده وضاحكه ، وَقَال له : كم غرمت في زرعك هذا ؟ قال له : مئة دينار.

قال : فكم ترجو ان تصيب ؟ قال : انا لا اعلم الغيب.

قال : انما قلت لك : كم ترجو ان يجيئك فيه ؟ قال : ارجو ان يجيئني مئتا دينار.

قال : فأعطاه ثلاث مئة دينار ، وَقَال هذا زرعك على حاله.

قال : فقام العُمَري فقبل رأسه وانصرف قال : فراح إلى المسجد فوجد العُمَري جالسا ، فلما نظر إليه ، قال : الله اعلم حيث يجعل رسالاته.

قال : فوثب اصحابه ، فقالوا له : ما قصتك ، قد كنت تقول خلاف هذا ؟ قال : فخاصمهم وشاتمهم.

قال : وجعل يدعو لابي الحسن موسى كلما دخل وخرج.

قال : فقال أبو الحسن لحامته الذين ارادوا قتل العُمَري : ايما كان خير ؟ ما اردتم أو ما اردت ان اصلح امره بهذا المقدار.

حسن بن محمد (به سند خود) روايت کرده که مردي بود در مدينه از اولاد عمر بن خطاب که حضرت موسي بن جعفر عليهماالسلام را مي‏آزرد و هرگاه آن حضرت را مي‏ديد به او دشنام مي‏داد و به علي عليه‏السلام ناسزا مي‏گفت. روزي برخي از ياران و همنشينان آن حضرت عرض کردند: اجازه فرماييد ما اين مرد تبهکار بد زبان را بکشيم؟ حضرت به سختي با اين کار مخالفت کرد و آنان را از انجام اين عمل بازداشت، و حال آن مرد را پرسيد؟ به آن جناب عرض کردند: جايي در اطراف مدينه به کشت و زرع مشغول است. حضرت سوار شده به مزرعه آن مرد آمد و هم چنان که سوار الاغش بود وارد کشت و زرع او شد. آن مرد فرياد زد: کشت و زرع ما را پامال نکن! حضرت همچنان سواره پيش رفت تا به نزد او رسيده پياده شد و نزد آن مرد نشست و با خوشرويي به شوخي و خنده با او شروع کرد و به او فرمود: چه مبلغ خرج اين کشت و زرع کرده‏اي؟ گفت: صد دينار. فرمود: چه مبلغ اميد داري که از آن به دستت رسد و عايدت گردد؟ گفت: من علم غيب ندارم (که چه اندازه عايدم شود)! حضرت فرمود: من گفتم: چه مبلغ اميد داري به تو برسد (و نگفتم: چه مبلغ به تو خواهد رسيد) گفت: اميد دارم دويست دينار از اين مزرعه عايد من شود. حضرت کيسه‏اي در آورد که سيصد دينار در آن بود و فرمود: اين را بگير و کشت و زرع تو نيز به همين حال براي تو باشد و خدا آنچه اميد داري از آن عايدت گرداند. راوي گويد: آن مرد برخاست و سر حضرت را بوسه زد و در خواست نمود از بي‏ادبي‏ها و بد زباني‏هاي او درگذرد. موسي بن جعفر عليه‏السلام لبخند زده بازگشت. (اين جريان گذشت تا اينکه روزي) حضرت به مسجد رفت و آن مرد عمري هم نشسته بود، همين که نگاهش به آن حضرت افتاد گفت: «خدا مي‏داند رسالت خويش را در چه خانداني قرار دهد» رفقاي آن مرد به سرش ريخته گفتند: داستان چيست؟ تو که جز اين درباره‏ي اين مرد مي‏گفتي؟ (و هر گاه او را مي‏ديدي دشنام و ناسزا مي‏گفتي چه شد که اکنون يکسره عوض شدي و او را مدح و ستايش مي‏کني؟) گفت: همين است که اکنون گفتم و جز اين چيزي نگويم و شروع کرد به دعا کردن درباره‏ي موسي بن جعفر عليه‏السلام. آنان با او به بحث و گفتگو پرداختند و او به همان گونه پاسخشان مي‏داد، همين که حضرت به خانه بازگشت به آن کساني که از او اجازه‏ي کشتن آن مرد عمري را خواسته بودند فرمود: کدام يک از اين دو راه بهتر بود آنچه شما مي‏خواستيد يا آنچه من انجام دادم؟ من کار او را با آن مقدار اصلاح كردم.

المزي، ابوالحجاج يوسف بن الزكي عبدالرحمن (متوفاى742هـ)، تهذيب الكمال، ج 29 ص 46-45 ، تحقيق: د. بشار عواد معروف، ناشر: مؤسسة الرسالة - بيروت، الطبعة: الأولى، 1400هـ – 1980م.

البغدادي، ابوبكر أحمد بن علي بن ثابت الخطيب (متوفاى463هـ)، تاريخ بغداد، ج 13 ص 30 ، ناشر: دار الكتب العلمية – بيروت.

نتيجه:

وجود مقدس امام کاظم صلوات الله و سلامه عليه از حيث نسب و منزلت و کرامت و مناقب و اخلاق و تواضع و... به نحوي بودند که حتي علماي اهل سنت در کتب خود به نمونه هايي از آن اشاره کرده اند و در اين نوشته علاوه بر نظرات علماي اهل سنت پيرامون شخصيت آن حضرت، به برخي از نکات تاريخي و وقايع اتفاق افتاده در رابطه با آن امام مظلوم اشاره گرديد.

موفق باشيد

گروه پاسخ به شبهات

موسسه تحقيقاتي حضرت ولي عصر عجل الله تعالي فرجه الشريف



Share
1 | سيد رو ح الله جيدي | | ١٢:٠٠ - ٢٦ تير ١٣٨٨ |
از اين تلاش شما كمال تشكر را دارم اميد وارم كه مورد قبول حضرات معصومين عليهم السلام واقع گردد
2 | وهابي | | ١٢:٠٠ - ٢٧ تير ١٣٨٨ |
12
 
0
پاسخ نظر
امام موسي كاظم واقعا خالي بند بوده ؟ ! هارون الرشيد را سركار گذاشته ؟ به خاطر اين داستان: هارون) الرشيد به موسي بن جعفر الکاظم مي گفت : اي ابوالحسن ؛ فدک را بگير (درخواست نما) تا آن را به شما باز گردانم ؛ اما قبول نمي نمود . تا اينکه هارون اصرار کرد ؛ در اين هنگام موسي بن جعفر فرمود : من فدک را جز با تعيين مرزهاي آن نمي گيرم . هارون گفت : مرزهاي آن کجا است ؟ حضرت در پاسخ فرمود : اي امير مومنان !!! اگر مرزهاي آن را تعيين کنم آن را به من باز نمي گرداني . هارون گفت : به حق جدّت قسم که آن را باز مي گردانم . حضرت فرمودند : مرز اول آن عدن است ! در اين هنگام رنگ هارون تغيير کرد و گفت : هان ؟!. حضرت فرمودند : مرز دوم آن سمرقند است ! پس رنگ صورت هارون تيره شد !!! حضرت فرمودند : مرز سوم آن افريقا است ! در اين هنگام رنگ صورت هارون سياه شد !!! و گفت هان ؟! حضرت فرمودند : مرز چهارم آن حدود خزر و ارمنستان است !!!

پاسخ:
با سلام
همان نام وهابي شايسته شما است ؛ كه نمي‌توانيد حقيقت امر اهل بيت را قبول كنيد ؛ اهل بيتي كه نظر علماي اهل سنت در مورد ايشان ، در همين مقاله آمده است .
گروه پاسخ به شبهات
1 |محمد||٠١:٣١ - ٢٥ ارديبهشت ١٣٩٤ |
0
 
9
سلام
جناب وهابي، پاسخ هايي كه امام موسي كاظم ع دادن و از مرزهاي اون سخن گفتن معنيش اين بوده كه اگه فدك از دست مادرشان غصب نميشد بوسيله ان و پشتوانه مالي كه از طريق فدك بدست مياوردن باعث ميشد امامت و خلاف اهل بيت تا اين مرزهايي كه ذكر شد و حتي بيشتر گسترانيده بشه.
2 |لبیک یا حسین (ع)||١٦:٢٢ - ١٤ ارديبهشت ١٣٩٥ |
0
 
3
هر کجا عقل است وهابی نیست هر کجا وهابی هست عقل نیست. از وهابی جماعت بیش از این انتظار نمیشه داشت. فعلا که علماشون درگیر اینند زمین صاف یا گرد. نباید در مورد مسایل سنگین تر باهاشون وارد بحث شد. انتظار درک کردن اصل مفاهیم از وهابی جماعت مثل انتظار حل معادله چند مجهولی توسط علف هرز می مونه. هر چند بنده خودم به شخصه از علف هرز انتظارم بیشتره
3 | سپهران | | ١٢:٠٠ - ٣٠ تير ١٣٨٨ |
متشکرم واقعااستفاده کردم اجرکم عندالله
4 | داود اسماعيلي | | ١٦:٢٣ - ٣٠ آذر ١٣٩١ |
باسلام ازمطالبي كه زحمت انرا كشيده ايد به سهم خود تشكر ميكنم ولي علماي بسيارديگري از اهل سنت هستند كه ارادتمند ائمه عالي مقام شيعه بوده وهستند اما بنا برمصالحي ازابرازان خودداري ميكردند وكسانيكه دراحاديث پيامبرگرامي اسلام درباره اهل بيت پيامبر گرامي اسلام تحقيق كنند مطالب بسياري از راويان اهل سنت خواهند يافت كه بيانگر فضائل ائمه عالي مقام شيعه ميباشندوازپيروان فرقه ضاله وهابيت كه پيروان جاسوس انگليس بنام همفر ميباشند انتظاري بيش از جهالت وناداني نميرود ان شاء الله اگر به تحقيق خود دراين زمينه ادامه دهيد مطالب بسيارخوبي خواهيد يافت موفق باشيد
5 | خادم امام موسي بن جعفر | | ٠١:٢٠ - ٠٣ خرداد ١٣٩٣ |
بابا اين وهابي ها اهل تسنن رو هم مشکر ميدانند ! ابن تيميه ميگويد : چطور اهل تسن از ائمه اربعه پيروي ميکنند در حالي که مرده هستند ! اين شرک است !
اهاي برادران و عزيران سني مذهب ما شما را از وهابيت جدا ميدانيم ! شما برادران ماهستيد !
6 | رضا | | ٢٢:٥٥ - ٢٣ ارديبهشت ١٣٩٤ |
بسمه تعالی سلام علیکم با تشکر از تلاش و خدمتی که انجام میدهید لطفا برای تمام امامان هم این مطلب را بررسی کنید یعنی هر امامی از دیدگاه اهل تسنن که بسیار عالی و راه گشاست چون اهل بیت همه معصومان محمدی صلوات الله علیهم هستند اما برادران سنی ما بیشتر با خمسه طیبه ارتباط دارند و آگاهی آنها بیشتر در همین حد است خوب است که امامان دیگر خصوص امام جواد و عسگری و هادی صلوات الله علیهم را به همین شکل معرفی کنید با تشکر مجدد یاعلی مدد التماس دعا

پاسخ:
با سلام
دوست گرامي
در اين خصوص به اين آدرسها رجوع کنيد
موفق باشيد
گروه پاسخ به شبهات
7 | مرتضی | | ١٦:٥٠ - ٢٤ ارديبهشت ١٣٩٤ |
درپاسخ به کامنت*وهابی*: واقعا بدبخت و ترحم برانگیزی،اهلبیتی که خدا در قرآنش مزد رسالت را مودت با آنها معرفی میکند،پیامبر اکرم(ص)، آنهارا یادگار خود و ضامن گمراه نشدن تا ابد معرفی میکند، را با بی ادبی یاد میکنی؟؟روز قیامت با چه رویی میخواهی در مقابل پیغمبر ظاهر شوی وقتی نسبت به جگرگوشه اش اینچنین هتاکی میکنی؟خدا تورا با ابن تیمیه و هارون الرشید و یزید محشور کند وهابی، خدا تورا به بلایی گرفتار کند که در دنیا عبرت سایرین شوی بحق موسی بن جعفر(ع)،حیف که ارزش جدال نداری وگرنه به تو میگفتم دروغگو و فریبکار ویا به قول خودت خالی بند،کسانی بودند که وقتی خدا میگویید پیغمبر جز وحی نمیگوید درمقابل گفتند پیامبر هذیان میگوید،خداوند میگوید دین در زمان پیامبر کامل شده، اما احکام دین را تغییر داده و در آن دست بردند،دروغگو و خالی بند کسانی هستند که طبق نص صریح قرآن کریم خداوند آنهارا *فاسق* و دروغگو معرفی میکند،اما طبق مبنای شما وهابی ها صحابه هستند و شما دینتان را از آنها میگیرید،اشتباه کردی وهابی ،اهلبیت و ائمه ما را خدا و رسولش مظهر پاکی ودرستی معرفی کرده اند،و دروغ طبق نص صریح قرآن کریم به همراه هر رجسی از نها دور شده است، اما این قرآن است که منبع دریافت احکام شمارا( صحابه طبق تعزیف شما را) *فاسق* *منافق* و ذروغگو میداند. **ازغصه بمیر که جهان اسلام و حتی خیلی از غیر مسلمان ها ارادتمند و فدائی اهل بیت پاک پیغمبر خاتم(ص) هستند**
8 | فریباخانم | | ١٥:٢٥ - ١١ شهریور ١٣٩٥ |
سلام و ادب
خیلی عالی بود..استفاده کردم.
اما جناب وهابی کامنت۲....شما به فتاوای علمای چلمنگ تون بپردازید.اینکه گوشت جن حلاله؟ یا خانم نباید به موز وخیار دست بزنه...
9 | فریباخانم | | ١٥:٢٥ - ١١ شهریور ١٣٩٥ |
سلام و ادب
خیلی عالی بود..استفاده کردم.
اما جناب وهابی کامنت۲....شما به فتاوای علمای چلمنگ تون بپردازید.اینکه گوشت جن حلاله؟ یا خانم نباید به موز وخیار دست بزنه...
10 | سید مطهر حسین رضوی | | ١٢:٣٣ - ١٥ اسفند ١٤٠١ |
سلام
چیزی که دنبالش بودم رو یافتم.
متشکرم.
فقط لطفا فرمت پی دی اف این مقاله رو هم منتشر کنید.
11 | علی علیزاده | | ٠٢:٠٤ - ٢٠ بهمن ١٤٠٢ |
کان الشافعی یقول قبر موسی الکاظم التریاق المجرب iاین حدیث در کتاب امالی ابن سمعون پیدا نکردم کجا هست چرا من پیدا نکردم

پاسخ:
 با سلام
در آدرسی که داده است نوشته شده است که بر اساس نرم افزار الجامع الکبیر است.
اگر شما این نرم افزار را داشته باشید، با توجه به آدرسی که داده شده است می توانید پیدا کنید.
علت این که در انتهای آدرس نوشته شده است که بر اساس نرم افزار الجامع الکبیر همین است؛ چون نسخ با هم متفاوت هستند؛ لذا برای دسترسی سریع تر نوشته شده است بر اساس نرم افزار الجامع الکبیر تا شما زودتر به مطلب برسید.
نرم افزار الجامع الکبیر هم توسط خود وهابیت ساخته شده است
موفق و موید باشید
گروه پاسخ به شبهات
موسسه تحقیقاتی حضرت ولی عصر (عجل الله تعالی فرجه الشریف)
   
* نام:
* پست الکترونیکی:
* متن نظر :
  

آخرین مطالب
پربحث ترین ها
پربازدیدترین ها