2024 March 29 - جمعه 10 فروردين 1403
آيا اهل بيت امام حسين سلام الله عليه در اولين اربعين به کربلا رسيدند؟
کد مطلب: ١٠٣٦٨ تاریخ انتشار: ٢٣ مهر ١٣٩٨ - ١٠:٤٦ تعداد بازدید: 7284
پرسش و پاسخ » امام حسين (ع)
آيا اهل بيت امام حسين سلام الله عليه در اولين اربعين به کربلا رسيدند؟

طرح بحث

در فرهنگ شيعي، اربعين به چهلمين روز شهادت سيد الشهداء سلام الله عليه اطلاق مي‌شود که با بيستم صفر مصادف است.

با دقت در روايات و منابع حديثي، در ميابيم که زيارت سيد الشهداء سلام الله عليه مورد تاکيد اهل بيت عليهم السلام بوده و از نشانه هاي يک فرد مومن شمرده شده است. براي مثال در روايتي از امام حسن عسکري سلام الله عليه چنين آمده است:

ويستحب زيارته عليه السلام فيه وهي زيارة الأربعين، فرُوِيَ عَنْ أَبِي مُحَمَّدٍ الْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ الْعَسْكَرِيِّ عليه السلام أَنَّهُ قَالَ عَلَامَاتُ الْمُؤْمِنِ خَمْسٌ صَلَاةُ الْإِحْدَى وَالْخَمْسِينَ وَزِيَارَةُ الْأَرْبَعِينَ وَالتَّخَتُّمُ فِي الْيَمِينِ وَتَعْفِيرُ الْجَبِينِ وَالْجَهْرُ بِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ.

الطوسي، الشيخ ابوجعفر، محمد بن الحسن بن علي بن الحسن (متوفاى460هـ)، مصباح المتهجد، ص788 ، ناشر : مؤسسة فقه الشيعة - بيروت – لبنان، چاپ : الأولى، سال چاپ : 1411 - 1991 م.

الطوسي، الشيخ ابوجعفر، محمد بن الحسن بن علي بن الحسن (متوفاى460هـ)، تهذيب الأحكام، ج6، ص52 ، تحقيق: السيد حسن الموسوي الخرسان، ناشر: دار الكتب الإسلامية ـ طهران، الطبعة الرابعة،‌1365 ش .

الشيخ المفيد، محمد بن محمد بن النعمان ابن المعلم أبي عبد الله العكبري البغدادي (متوفاى413 هـ)، كتاب المزار مناسك المزار ، ص53 ، تحقيق آية الله السيد محمد باقر الأبطحي، ناشر : دار المفيد للطباعة والنشر والتوزيع ـ بيروت، الطبعة: الثانية، 1414هـ ـ 1993م

المشهدي الحائري، الشيخ أبو عبد الله محمد بن جعفر بن علي (متوفاى610هـ)، المزار، ص353 ، تحقيق: جواد القيومي الأصفهاني، ناشر: مؤسسة النشر الاسلامي، الطبعة : الأولى ، رمضان المبارك 1419هـ .

زيارت او (امام حسين سيدالشهداء سلام الله عليه) در آن روز (روز بازگشت اهل بيت عليهم السلام به کربلا) يعني اربعين مستحب است و از ابي محمد، حسن بن علي عسکري عليهماالسلام روايت است که فرمودند: علامت مؤمن پنج چيز است: پنجاه و يک رکعت نماز خواندن، زيارت اربعين، انگشتر به دست راست کردن، نهادن پيشاني بر خاک و بلند گفتن بسم الله الرحمن الرحيم.

و امام صادق سلام الله عليه نيز در روايتي ديگر فرمودند :

عن مفضّل بن عمر : كان الإمام جعفر بن محمّد الصادق عليه السلام جالساً ... فقام إليه أبو نصير وصفوان الجمّال، فقالا : جعلنا الله فداك، دلّنا على شيعتكم . فقال عليه السلام : «يعرف شيعتنا بخصال شتّى» . فقلت : جعلت فداك، بماذا يُعرفون ؟ قال : «بالسخاء ... وزيارة الأربعين...».

قمي، محمد بن حسن، (متوفاي قرن 7 هـ)، العقد النضيد والدر الفريد في فضائل أمير المؤمنين وأهل بيت النبي ( عليهم السلام)، ص46، التحقيق : علي أوسط الناطقي، دار النشر: دار الحديث، قم ، 1422 ق، 1380 هـ.

مفضل بن عمر مي گويد: امام صادق سلام الله عليه نشسته بودند ... ابونصير و صفوان جمال به نزد ايشان آمدند و عرضه داشتند: فدايت شويم، ما را به (نشانه) شيعيانتان راهنمائي بفرما. آن حضرت پاسخ دادند: شيعيان ما نشانه هاي مختلفي دارند. به حضرت عرضه کرد: فدايت شوم به چه نشانه اي شناخته اي مي شوند؟ (حضرت ضمن شمردن چند نشانه) فرمودند: به سخاوت ... و زيارت اربعين.

اهميت زيارت آن حضرت تا جائي است که حتي زيارت نامه مخصوصي براي آن از جانب معصومين سلام الله عليهم اجمعين وارد شده است. صفوان بن مهران از قول حضرت صادق سلام الله عليه چنين نقل مي کند:

عَنْ صَفْوَانَ بْنِ مِهْرَانَ قَالَ: قَالَ لِي مَوْلَايَ الصَّادِقُ سلام الله عليه فِي زِيَارَةِ الْأَرْبَعِينَ تَزُورُ عِنْدَ ارْتِفَاعِ النَّهَارِ وَتَقُولُ: السَّلَامُ عَلَى وَلِيِّ اللَّهِ وَحَبِيبِهِ السَّلَامُ عَلَى خَلِيلِ اللَّهِ وَنَجِيبِهِ. السَّلَامُ عَلَى صَفِيِّ اللَّهِ وَابْنِ صَفِيِّه‏... .

الطوسي، الشيخ ابوجعفر، محمد بن الحسن بن علي بن الحسن (متوفاى460هـ)، مصباح المتهجد، ص788 ، ناشر : مؤسسة فقه الشيعة - بيروت – لبنان، چاپ : الأولى، سال چاپ : 1411 - 1991 م.

مولايم امام صادق سلام الله عليه پيرامون زيارت اربعين چنين فرموند: هنگامي که وسط روز شد، بگو: سلام بر حبيب و ولي خدا، سلام بر دوست و برگزيده خدا، سلام بر منتخب خدا و فرزند منتخب.

طبق نقل سيد بن طاووس رضوان الله تعالي عليه متوفاي664 هـ ضمن اشاره به رسيدن اهل بيت عليهم السلام در اولين اربعين، تفصيل قضيه را چنين بيان مي کند:

فَوَصَلُوا إِلَى مَوْضِعِ الْمَصْرَعِ فَوَجَدُوا جَابِرَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ الْأَنْصَارِيَّ رَحِمَهُ اللَّهُ وَجَمَاعَةً مِنْ بَنِي هَاشِمٍ وَرِجَالًا مِنْ آلِ رَسُولِ اللَّهِ صلي الله عليه و آله قَدْ وَرَدُوا لِزِيَارَةِ قَبْرِ الْحُسَيْنِ عليه السلام فَوَافَوْا فِي وَقْتٍ وَاحِدٍ وَتَلَاقَوْا بِالْبُكَاءِ وَالْحُزْنِ وَاللَّطْمِ وَأَقَامُوا الْمَآتِمَ الْمُقْرِحَةَ لِلْأَكْبَادِ.

الحسيني، علي بن موسى بن جعفر بن محمد بن طاووس، (متوفاي: 664 ه‍)، مقتل الحسين عليه السلام المسمى باللهوف في قتلى الطفوف، ص114 ، دار النشر: أنوار الهدى - قم – ايران، الطبعة: الأولى، 1417هـ.

اهل بيت عليهم السلام چون به قتلگاه رسيدند، جابر بن عبد اللَّه انصارى‏ و جمعى از بنى هاشم و مردانى از آنها را يافتند كه براى زيارت قبر حسين عليه السّلام فرا رسيده بودند، همگان در يك زمان به عزادارى و نوحه سرايى پرداختند و سوگوارى جگرسوزى بر پا نمودند، و زنان آن آبادى نيز با ايشان به عزادارى پرداختند و چند روز در كربلا اقامت كردند.

أبو ريحان بيروني متوفاى440هـ نيز قضيه برگشت اهل بيت عليهم السلام از شام را چنين بيان مي کند:

وفي العشرين ردّ رأس الحسين عليه السلام إلى جثته حتّى دفن مع جثّته، وفيه زيارة الأربعين وهم حرمه، بعد انصرافهم من الشام.

ابوريحان بيروني، محمدبن احمد، (متوفاي: 440 هـ)، الاثار الباقيه عن القرون الخاليه، ص 422 ، التحقيق والتعليق: پرويز اذكائي، دار النشر: مركز نشر ميراث مكتوب – تهران، ۱۳۸۰ ش.

و در روز بيستم ماه صفر، سر نوراني امام حسين عليه السلام به بدن مبارک او برگشت داده شد تا اينکه با بدن او دفن شد و در آن روز، زيارت اربعين است در حالي اهل بيت او بعد از برگشت از شام به زيارت آن حضرت آمدند.

شيخ بهائي متوفاي1031هـ در مقام بيان بيستم ماه صفر و آمدن جابر و اهل بيت عليهم السلام به سرزمين کربلا چنين مي نويسد:

وفى هذا اليوم وهو يوم الأربعين من شهادته عليه السلام كان قدوم جابر بن عبد الله الأنصاري رضي الله عنه لزيارته عليه السلام واتفق في ذلك اليوم ورود حرمه عليه السلام من الشام إلى كربلاء قاصدين المدينة على ساكنها السلام والتحية.

الشيخ البهائي العاملي، (متوفاي: 1031 هـ)، توضيح المقاصد، ص7 ، دار النشر: مكتب آية الله العظمى المرعشي النجفي – قم، 1406 هـ..

و در اين روز يعني چهل روز بعد از شهادت امام حسين عليه السلام جابر بن عبدالله انصاري رضي الله عنه به زيارت آن حضرت آمد و اتفاقا در اين روز حرم امام حسين عليه السلام (منظور اهل بيت عليهم السلام) که از شام به کربلا آمدند در حالي که عازم مدينه بودند به زيارت آن حضرت آمدند.

مرحوم علامه مجلسي رضوان الله تعالي عليه قضيه زيارت قبر مطهر و منور آن حضرت را از قول عطيه عوفي چنين مي نويسد:

عَنْ عَطِيَّةَ الْعَوْفِيِّ قَالَ: خَرَجْتُ مَعَ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ الْأَنْصَارِيِّ زَائِرَيْنِ قَبْرَ الْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِب ٍعليهم السلام فَلَمَّا وَرَدْنَا كَرْبَلَاءَ دَنَا جَابِرٌ مِنْ شَاطِئِ الْفُرَاتِ فَاغْتَسَلَ ... .

المجلسي، محمد باقر (متوفاى1111هـ)، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج65، ص130 ، تحقيق: محمد الباقر البهبودي، ناشر: مؤسسة الوفاء - بيروت - لبنان، الطبعة: الثانية المصححة، 1403هـ - 1983م.

با جابر بن عبدالله انصاري به قصد زيارت قبر حسين بن علي بن ابي طالب عليهم السلام خارج شديم و هنگامي که وارد کربلا شديم، جابر به ساحل رود فرات نزديک و غسل کرد.

از طرف ديگر عده‌اي از مخالفان اهل بيت عليهم السلام از هراس تأثير گذاري اين گردهمايي عظيم بر جهانيان که طولاني‌ترين راهپيمايي گروهي و بزرگترين اجتماع ساليانه جهان به شمار مي‌رود، تلاش مي‌کنند با پررنگ‌کردن اين ديدگاه، حضور مردم در اين گردهمايي را کمرنگ کنند. در اين نوشته به نحو اختصار و به صورت گذرا و با استناد به منابع معتبر شيعي و اهل تسنن، امکان چنين سفري ثابت شده است.

تشريح سفر کربلا تا کربلا

مهمترين دليل مخالفان، دور بودن مسير کوفه تا شام و از شام تا کربلا است؛ اما تشريح دقيق اين سفر و مشخص شدن روزهاي اقامت در کوفه و شام، امکان و حتي قطعي بودن آن ثابت خواهد کرد.

عمر بن سعد، در عصر عاشورا سر مقدس سيد الشهداء سلام الله عليه را توسط خولي به کوفه فرستاد، او خود را شبانه به کوفه رساند؛ اما دروازه قصر را بسته ديد و مجبور شد، شب را در خانه خودش بماند و فردا، سر مقدس را نزد ابن زياد ببرد.

وبعث عمر برأس الحسين من يومه مع خولي بن يزيد الأصبحي من حمير، وحميد بن مسلم الأزدي إلى ابن زياد فأقبلا به ليلاً فوجدا باب القصر مغلقاً، فأتى خولي به منزله.

البلاذري، أحمد بن يحيي بن جابر (متوفاى279هـ)، أنساب الأشراف، ج1، ص424 ، طبق برنامه الجامع الكبير.

عمر بن سعد سر حسين عليه السلام را در روز عاشورا، همراه خولي بن يزيد اصبحي از قبيله‌ي حمير و حميد بن مسلم ازدي به نزد ابن زياد فرستاد. آنها شبانه به كوفه رسيد ديدند درب قصر بسته بود، خولي سر امام را به منزلش آورد.

و طبق تصريح شيخ مفيد، فرداي آن روز (سيزدهم) کاروان اسرا به کوفه رسيد:

وأقام بقية يومه واليوم الثاني إلى زوال الشمس، ثم نادى في الناس بالرحيل وتوجه إلى الكوفة ... ولما وصل رأس الحسين عليه السلام ووصل ابن سعد - لعنه الله - من غد يوم وصوله.

الشيخ المفيد، محمد بن محمد بن النعمان ابن المعلم أبي عبد الله العكبري البغدادي (متوفاى413 هـ)، الإرشاد في معرفة حجج الله علي العباد، ج2، ص114 ، تحقيق: مؤسسة آل البيت عليهم السلام لتحقيق التراث، ناشر: دار المفيد للطباعة والنشر والتوزيع - بيروت - لبنان، الطبعة: الثانية، 1414هـ - 1993 م.

عمر سعد عصر روز عاشورا و روز يازدهم را تا اول ظهر در كربلا بود آنگاه به ياران خود دستور داد تا آماده كوچ كردن به طرف كوفه شوند ... و چون سر مطهر امام حسين عليه السلام به كوفه رسيد و به دنبالش ابن سعد فرداى آن روز با دختران امام حسين عليه السلام و خاندان آن حضرت وارد شد.

پس از دو روز اقامت در کوفه (پانزدهم)، به دستور ابن زياد، اسراء به سوي شام فرستاده شدند. چنان چه سبط ابن جوزي مي نويسد:

ثم إن إبن زياد حط الرؤس في يوم الثاني وجهزها والسبايا الى الشام الى يزيد بن معاوية.

سبط بن الجوزي الحنفي، شمس الدين أبوالمظفر يوسف بن فرغلي بن عبد الله البغدادي (متوفاى654هـ)، تذكرة الخواص، ص260 ، ناشر: مؤسسة أهل البيت ـ بيروت، 1401هـ ـ 1981م.

به تحقيق ابن زياد سر ها را در روز دوم پايين آورده و آن ها را همراه با اسيران مجهز و به سمت شام نزد يزيد بن معاويه فرستاد.

با توجه به خطري که کاروان را تهديد مي‌کرد و هر لحظه ممکن بود عده‌اي براي نجات خاندان نبوت، به کاروان حمله کنند، قطعا اسرا را با مرکب‌هاي تندرو و با سرعت زياد حرکت داده‌اند. کاروان در روز اول صفر به شام رسيد:

وفى أوله ادخل رأس الحسين سلام الله عليه دمشق وهو عيد عند بنى أمية.

العاملي الكفعمي، الشيخ تقى الدين إبراهيم بن علي الحسن بن محمد بن صالح، جنة الأمان الواقية وجنة الايمان الباقية المشتهر بالمصباح، ص 510 ، دار النشر: مؤسسة الأعلمي للمطبوعات – بيروت، الطبعة الثالثة 1403 ه‍ - 1983 م.

در اول (ماه صفر) سر مبارک امام حسين عليه السلام وارد شام شد و آن روز عيد بني اميه بود.

پس از آن که کاروان وارد شام شد، مردم شام جشن گرفتند؛ اما اين شادي با سخنراني اعجاب ‌آور امام سجاد سلام الله عليه، تبديل به کابوسي عليه يزيد شد.

همچنين ذهبي از علماي اهل سنت تصريح مي کند که سر مبارک امام حسين سلام الله عليه سه روز در شام آويزان بود:

أنه رأى رأس الحسين مصلوباً بدمشق ثلاثة أيام.

الذهبي الشافعي، شمس الدين ابوعبد الله محمد بن أحمد بن عثمان (متوفاى748 هـ)، تاريخ الإسلام ووفيات المشاهير والأعلام، ج5، ص107 ، تحقيق: د. عمر عبد السلام تدمرى، ناشر: دار الكتاب العربي - لبنان/ بيروت، الطبعة: الأولى، 1407هـ - 1987م.

ديده شد که سر [امام] حسين [عليه السلام] سه روز در دمشق آويزان بود.

يزيد بن معاويه به منظور کاستن از گناه خود و مقصر جلوه دادن ابن زياد، به ظاهر اظهار پشيماني کرده و دستور داد که پس از سه روز عزاداري، کاروان را برگردانند چنان چه ذهبي مي نويسد:

فأقمن المأتم على الحسين ثلاثة أيام.

الذهبي الشافعي، شمس الدين ابوعبد الله محمد بن أحمد بن عثمان (متوفاى748 هـ)، سير أعلام النبلاء، ج3، ص304 ، تحقيق: شعيب الأرنؤوط، محمد نعيم العرقسوسي، ناشر: مؤسسة الرسالة - بيروت، الطبعة: التاسعة، 1413هـ.

زنان بر [امام] حسين [سلام الله عليه] سه روز اقامه عزا کردند.

و سر انجام در روز هشتم صفر، کاروان از شام خارج شد چنان چه مرحوم علامه مجلسي رضوان الله تعالي عليه مي نويسد:

فلما كان اليوم الثامن دعاهن يزيد، وأعرض عليهن المقام فأبين وأرادوا الرجوع إلى المدينة.

المجلسي، محمد باقر (متوفاى1111هـ)، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج45، ص197 ، تحقيق: محمد الباقر البهبودي، ناشر: مؤسسة الوفاء - بيروت - لبنان، الطبعة: الثانية المصححة، 1403هـ - 1983م.

وقتي روز هشتم فرا رسيد يزيد آنها را فرا خواند و از آنها خواست که در آنجا بمانند و اهل بيت عليهم السلام قبول نکردند، و خواستند که به مدينه بر گردند.

از هشتم صفر تا بيستم آن، سيزده روز فرصت بوده است که کاروانيان خود را به کربلا برسانند. با توجه به اين که مسير رفت 15روز طول کشيده و با در نظر گرفتن اين که کربلا مسير نزديک‌تري به شام دارد، به راحتي مي‌توان باور کرد که کاروان در روز بيستم صفر به کربلا رسيده باشند. با توجه به استحباب مؤکد زيارت اربعين، طبيعي است که کاروانيان براي رسيدن به اين فيض عظيم، با اشتياق و شتاب بيشتر خود را به کربلا رسانده باشند.

شيخ صدوق رضوان الله تعالي عليه در کتاب امالي خود مي‌نويسد که تا زماني که زن‌ها برنگشتند و سرها به بدن مقدس ملحق نشد، هر سنگي را برمي‌داشتند، خون تازه از زير آن جاري مي‌شد:

4- حَدَّثَنِي بِذَلِكَ مُحَمَّدُ بْنُ عَلِيٍّ مَاجِيلَوَيْهِ رَحِمَهُ اللَّهُ عَنْ عَمِّهِ مُحَمَّدِ بْنِ أَبِي الْقَاسِمِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ الْكُوفِيِّ عَنْ نَصْرِ بْنِ مُزَاحِمٍ عَنْ لُوطِ بْنِ يَحْيَى عَنِ الْحَارِثِ بْنِ كَعْبٍ عَنْ فَاطِمَةَ بِنْتِ عَلِيٍّ ص ثُمَّ إِنَّ يَزِيدَ لَعَنَهُ اللَّهُ أَمَرَ بِنِسَاءِ الْحُسَيْنِ ع فَحُبِسْنَ مَعَ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ ع فِي مَحْبِسٍ لَا يُكِنُّهُمْ مِنْ حَرٍّ وَ لَا قَرٍّ حَتَّى تَقَشَّرَتْ وُجُوهُهُمْ وَ لَمْ يُرْفَعْ بِبَيْتِ الْمَقْدِسِ حَجَرٌ عَنْ وَجْهِ الْأَرْضِ إِلَّا وُجِدَ تَحْتَهُ دَمٌ عَبِيطٌ وَ أَبْصَرَ النَّاسُ الشَّمْسَ عَلَى الْحِيطَانِ حَمْرَاءَ كَأَنَّهُ الْمَلَاحِفُ الْمُعَصْفَرَةُ إِلَى أَنْ خَرَجَ عَلِيُّ بْنُ الْحُسَيْنِ ع بِالنِّسْوَةِ وَ رَدَّ رَأْسَ الْحُسَيْنِ إِلَى كَرْبَلَاءَ.

الصدوق، ابوجعفر محمد بن علي بن الحسين (متوفاى381هـ)، الأمالي، ص 168 ، تحقيق و نشر: قسم الدراسات الاسلامية - مؤسسة البعثة - قم، الطبعة: الأولى، 1417هـ..

فاطمه دختر امام حسين عليه السلام گفت: سپس يزيد دستور داد تا زنان حسين عليه السلام را با امام بيمار در زندانى جا دادند كه از سرما و گرما جلوگيرى نداشت تا چهره‏هايشان پوست انداخت و در بيت المقدس سنگى برنداشتند جز آنكه خون تازه زيرش بود و مردم خورشيد را بر ديوارها سرخ ديدند مانند پتوهاى رنگين‏ تا على بن الحسين عليهماالسلام با زنان بيرون شد و سر حسين عليه السلام را به كربلا برگرداند.

از طرف ديگر روايات فراواني در منابع شيعه و سني وجود دارد که اين اتفاقات تا چهل روز ادامه داشته است چنان چه ابن قولويه قمي رحمة الله عليه مي نويسد:

وَ حَدَّثَنِي مُحَمَّدُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ‏ بْنِ جَعْفَرٍ الْحِمْيَرِيُّ عَنْ أَبِيهِ عَنْ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ سَالِمٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ حَمَّادٍ الْبَصْرِيِّ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ عَبْدِ الرَّحْمَنِ الْأَصَمِّ عَنْ أَبِي يَعْقُوبَ عَنْ أَبَانِ بْنِ عُثْمَانَ عَنْ زُرَارَةَ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع يَا زُرَارَةُ إِنَّ السَّمَاءَ بَكَتْ عَلَى الْحُسَيْنِ أَرْبَعِينَ صَبَاحاً بِالدَّمِ وَ إِنَّ الْأَرْضَ بَكَتْ أَرْبَعِينَ صَبَاحاً بِالسَّوَادِ وَ إِنَّ الشَّمْسَ بَكَتْ أَرْبَعِينَ صَبَاحاً بِالْكُسُوفِ وَ الْحُمْرَةِ وَ إِنَّ الْجِبَالَ تَقَطَّعَتْ وَ انْتَثَرَتْ وَ إِنَّ الْبِحَارَ تَفَجَّرَتْ وَ إِنَّ الْمَلَائِكَةَ بَكَتْ أَرْبَعِينَ صَبَاحاً عَلَى الْحُسَيْنِ ع‏.

القمي، أبي القاسم جعفر بن محمد بن قولويه (متوفاى367هـ)، كامل الزيارات، ص 81 ، تحقيق: الشيخ جواد القيومي، لجنة التحقيق، ناشر: مؤسسة نشر الفقاهة، الطبعة: الأولى1417هـ

امام صادق سلام الله عليه فرمودند: اى زراره آسمان تا چهل روز بر حسين بن على عليهما السّلام خون باريد و زمين تا چهل روز تار و تاريك بود و خورشيد تا چهل روز گرفته و نورش سرخ بود و كوهها تكه تكه شده و پراكنده گشتند و درياها روان گرديده و فرشتگان تا چهل روز بر آن حضرت گريستند.

با کنار هم گذاشتن اين دو دسته روايت به روشني ثابت مي‌شود که در روز چهلم شهادت و دقيقا روز بيستم صفر ، کاروان به کربلا رسيده و سر مقدس به بدن سيد الشهداء عليه السلام ملحق شده است.

سفرهاي مشابه با زمان‌هاي کمتر

در منابع تاريخي مستنداتي وجود دارد که در همان دوران، افرادي از کوفه تا شام و يا برعکس، با زمان‌هاي بسيار کمتري مسافرت کرده‌اند. به اختصار به چند مورد اشاره مي‌کنيم:

1. طبق نقل طبري، مالک اشتر) در قضيه خروج مردم کوفه بر سعيد بن العاص، خود را از حمص، از شهرهاي سوريه) به کوفه هفت روزه و ساير مردم ده روزه رسانده‌اند.

طبري در اين مورد چنين مي نويسد:

فسار الأشتر سبعا والقوم عشرا.

الطبري، أبو جعفر محمد بن جرير بن يزيد بن كثير بن غالب (متوفاى310)، تاريخ الطبري، ج2، ص642 ، ناشر: دار الكتب العلمية - بيروت.

مالک اشتر مسير را هفت روز طي کرد و مردم آن مسير را ده روزه طي کردند.

2. يعقوبي مي‌نويسد که خالد بن وليد به همراه لشکرش، هشت روزه مسير عراق تا روم را طي کرده است:

إن خالدا سار في البرية والمفازة ثمانية أيام.

اليعقوبي، أحمد بن أبي يعقوب بن جعفر بن وهب بن واضح (متوفاى292هـ)، تاريخ اليعقوبي، ج2، ص134 ، ناشر: دار صادر – بيروت.

خالد در بيابان و صحرا در طول هشت روز مسير را طي کرد.

3. به گفته طبري، سفر إبراهيم بن أحمد ماذرائي، از بغداد تا دمشق هفت روز طول کشيده است.

إن إبراهبم وافى بغداد من دمشق في سبعة أيام.

الطبري، أبو جعفر محمد بن جرير بن يزيد بن كثير بن غالب (متوفاى310)، تاريخ الطبري، ج5، ص612 ، ناشر: دار الكتب العلمية - بيروت.

ابراهيم از بغداد تا دمشق را در هشت رو گذراند.

4. ياقوت حموي مي‌نويسد که شخصي به نام حماد الراويه، سوار بر شتر، دوازده روزه خود را از کوفه به دروازه قصر هشام بن عبد الملک در دمشق رسانده است.

وسرت اثنتي عشرة ليلة حتى وافيت باب هشام.

الرومي الحموي، أبو عبد الله ياقوت بن عبد الله، معجم الأدباء أو إرشاد الأريب إلى معرفة الأديب، ج3، ص247 ، دار النشر : دار الكتب العلمية – بيروت، الطبعة : الأولى 1411 هـ - 1991م

در مدت دوازده شب سير کردم تا اينکه به درگاهِ قصرِ هشام رسيدم.

5. در رجال کشي نيز آمده است پيکي که حامل خبر مرگ معاويه بود، پس از يک هفته از شام به کوفه رسيده است:

أَخْبَرَنِي أَبُو خَالِدٍ التَّمَّارُ، قَالَ كُنْتُ مَعَ مِيثَمٍ التَّمَّارِ بِالْفُرَاتِ يَوْمَ الْجُمُعَةِ... قَالَ: ... مَاتَ مُعَاوِيَةُ السَّاعَةَ، قَالَ فَلَمَّا كَانَتِ الْجُمُعَةُ الْمُقْبِلَةُ قَدِمَ بُرَيْدٌ مِنَ الشَّامِ ... قَالَ:... تُوُفِّيَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ وَبَايَعَ النَّاسُ يَزِيدَ، قَالَ: قُلْتُ: أَيُّ يَوْمٍ تُوُفِّيَ قَالَ: يَوْمَ الْجُمُعَةِ.

الطوسي، الشيخ الطائفة أبى جعفر،‌ محمد بن الحسن بن علي بن الحسين (متوفاي 460هـ)، اختيار معرفة الرجال المعروف برجال الكشي، ص80 ، تصحيح وتعليق: المعلم الثالث ميرداماد الاستربادي، تحقيق: السيد مهدي الرجائي، ناشر: مؤسسة آل البيت عليهم السلام ، قم، تاريخ الطبع: 1404 هـ.

ابو خالد تمار مي گويد که در روز جمعه با ميثم تمار در [کنار] فرات بوديم ... گفت: ... الان معاويه از دنيا رفت ... گفت: جمعه گذشته بريد از شام آمد و گفت: اميرالمؤمنين (مراد معاويه است) از دنيا رفت و مردم با يزيد بيعت کردند. گفت: در چه روزي وفات کرد؟ گفت: روز جمعه.

6. از روايت کافي استفاده مي‌شود که خيران اسباطي از سامرا تا مدينة ده روزه خدمت امام هادي سلام الله عليه رسيده است:

عَنْ خَيْرَانَ الأَسْبَاطِيِّ قَالَ قَدِمْتُ عَلَى أَبِي الْحَسَنِ عليه السلام الْمَدِينَةَ فَقَالَ لِي: مَا خَبَرُ الْوَاثِقِ عِنْدَكَ؟ قُلْتُ: جُعِلْتُ فِدَاكَ خَلَّفْتُه فِي عَافِيَةٍ أَنَا مِنْ أَقْرَبِ النَّاسِ عَهْداً بِه عَهْدِي بِه مُنْذُ عَشَرَةِ أَيَّامٍ ... يَا خَيْرَانُ مَاتَ الْوَاثِقُ ... فَقُلْتُك مَتَى جُعِلْتُ فِدَاكَ؟ قَالَك بَعْدَ خُرُوجِكَ بِسِتَّةِ أَيَّامٍ.

الكليني الرازي، أبو جعفر محمد بن يعقوب بن إسحاق (متوفاى328 هـ)، الأصول من الكافي، ، ج1، ص498 ، ناشر: اسلاميه‏، تهران‏، الطبعة الثانية،1362 هـ.ش.

خيران اسباطى مي گويد: در مدينه خدمت حضرت ابو الحسن (امام دهم) عليه السلام رسيدم، به من فرمود: از واثق چه خبر دارى؟ عرض كردم: قربانت شوم، وقتى از او جدا شدم با عافيت بود، من از همه مردم ديدارم به او نزديكتر است، زيرا ده روز پيش او را ديده‏ام‏ ... سپس حضرت فرمودند: اي خيران! واثق از دنيا رفت ... عرض كردم: قربانت شوم، چه وقت؟ فرمود: شش روز پس از بيرون آمدن تو از سامراء.

با اين که فاصله سامرا تا مدينه، قطعا از فاصله کوفه تا شام بيشتر است.

نتيجه

با تشريح دقيق سفر کاروان اسيران و همچنين اثبات سفرهاي مشابه با زمان‌هاي کمتر، به راحتي مي‌توان باور کرد که خاندان رسالت در روز اربعين سال 61هـ به کربلا آمده و به فيض عظيم زيارت سيد الشهداء سلام الله عليه نائل شده باشند. البته اثبات وقوع اين سفر، نيازمند پژوهش بيشتر و مقاله جداگانه‌اي است که علاقه‌مندان مي‌توانند به کتاب وزين «تحقيق در باره اولين اربعين حضرت سيد الشهدا سلام الله عليه» نوشته علامه پژوهشگر، سيد محمد علي قاضي طباطبايي )که افزون بر هشتصد صفحه است) مراجعه فرمايند.

والسلام عليکم ورحمة الله

موفق باشيد



Share
1 | حق علی | | ٠٩:٣٩ - ٢٢ آبان ١٣٩٥ |
سلام علیکم
ایا بحرین در زمان پیامبر جزء ایران بود ؟ ایا در زمان پیامبر اسلام اورد؟ ایا این متن ابن حزم که می گوید مات الرسول صلی الله علیه و سلم پ الاسلام قد انتشر و ظهر فی جمیع جزیره العرب من منقطع.... منظور ش در زمان خود پیامبر است؟

پاسخ:
باسلام
دوست گرامی
پیامبر صلی الله علیه و آله در طی نامه ای به والی و مردم بحرین آنها را به دین اسلام دعوت کرد، که حاکم و بیشتر مردم به حضرت ایمان آوردند
أسلم منهم إلى دينهم الأول مع الغرور المنذر بن النعمان بن المنذر أقام الجارود فشهد شهادة الحق ودعا إلى الإسلام فقال يا أيها الناس إني أشهد أن لا إله إلا الله وأن محمدا عبده ورسوله وأنهى من لم يشهد وقد كان رسول الله بعث العلاء بن الحضرمي قبل فتح مكة إلى المنذر بن ساوى العبدي فأسلم فحسن إسلامه ثم هلك بعد وفاة رسول الله وقبل ردة أهل البحرين والعلاء أمير عنده لرسول الله على البحرين وفيها قدم وفد بني حنيفة حدثنا ابن حميد قال حدثنا سلمة عن ابن إسحاق قال قدم على رسول
تاريخ الطبري ج 2 ص 199
قالوا وبعث رسول الله صلى الله عليه وسلم منصرفه من الجعرانة العلاء بن الحضرمي إلى المنذر بن ساوي العبدي وهو بالبحرين يدعوه إلى الإسلام وكتب إليه كتابا فكتب إلى رسول الله صلى الله عليه وسلم بإسلامه وتصديقه وإني قد قرأت كتابك على أهل هجر فمنهم من أحب الإسلام وأعجبه ودخل فيه ومنهم من كرهه وبأرضي مجوس ويهود فأحدث إلي في ذلك أمرك فكتب إليه رسول الله صلى الله عليه وسلم إنك مهما تصلح فلن نعزلك عن عملك ومن
الطبقات الكبرى ج 1 ص 263
بنابراین بحرین که از آن ایران بود در زمان خود حضرت مسلمان شدند
اما در خصوص جمله ابن حزم درباره انشار اسلام، مراد وی انتشار در زمان خود پیامبر (ص) است و قرینه نیز این را ثابت می کندچون بعد از نقل این جمله گوید بعد این ابوبکر خلیفه شد
....ثم ولى أبو بكر سنتين وستة أشهر فغزى فارس والروم وفتح اليمامة وزادت قراءة الناس للقرآن وجمع الناس المصاحف كأبي عمر وعثمان وعلي وزيد وأبي زيد وابن مسعود وسائر الناس
الفصل في الملل ج 2 ص 66
موفق باشید
گروه پاسخ به شبهات
2 | محمد | | ١٤:١٥ - ٢٢ آبان ١٣٩٥ |
سلام
در اصول کافی راوی به نام ابراهیم بن عثمان وجود داره که ایت الله خوئی گفتند همان ابراهیم بن عمر الیمانی ولی در هیچ کدام از کتب رجالی این نام برای ابراهیم نیامده اگر تصحیف است کدام یک از علما رجالی مثل شهید ثانی ذکر کردند(لطفا از علما متقدم تر باشد)

پاسخ:
با سلام
دوست گرامی
ابراهیم بن عثمان که در رجال شیعه توثیق دارد، به این صورت نام او نقل شده است: ابراهیم بن عیسی، ابراهیم بن عثمان، إبراهيم بن زياد أبو أيوب‏
إبراهيم بن عيسى بن أبو أيوب الخراز
الخراز و قيل إبراهيم بن عثمان روى عن أبي عبد الله و أبي الحسن عليهما السلام ذكر ذلك أبو العباس في كتابه ثقة كبير المنزلة له كتاب نوادر كثير الرواة عنه. أخبرنا محمد بن علي عن أحمد بن محمد بن يحيى عن أبيه عن أحمد بن محمد بن عيسى عن الحسن بن محبوب عنه به.
رجال ‏النجاشي 20
إبراهيم بن زياد أبو أيوب
رجال ‏الطوسي 159
لذا در رجال حتی رجال آیت الله خویی این شخص نامش مشخص است و ابرهیم بن عمر نیز شخص دیگری است
موفق باشید
گروه پاسخ به شبهات
3 | ثبت شرکت | | ١٦:٣٢ - ٢٦ آبان ١٣٩٥ |
بسیار عالی
4 | حمید | | ١٩:٣٥ - ٢٨ آبان ١٣٩٥ |
با سلام
1.امام رضا (ع) فرمود: خداوند منت گذارد به پذيرش اين دين بر اولاد عجم اما از برخي از نزديكان پيامبر اين منت سلب شد. -سند : سفينته البحار، جلد دوم، چاپ قديم، ص 164-
*با توجه به حدیث آیا این حدیث معتبر است؟ و چرا خداوند بر ما منت گذاشته و بر عرب منتی نیست؟ آیا این نوعی نژاد پرستی نیست ؟
2.علت اصلی قیام امام حسین چیست ؟ آیا جمع بین دو نظریه ۱. نظریه شهادت طلبی؛ ۲. نظریه تشکیل حکومت صحیح است ؟ بنده اینطور استنباط میکنم. تشکر

پاسخ:
باسلام
دوست گرامی
هر چند روایت مذکور از نظر سند ضعیف است اما در خصوص محتوای روایت، علامه مجلسى گويد: اين روايت دلالت دارد كه عجم از لحاظ ايمان بر عرب شرافت دارد و من اخبار راجع باين موضوع را در كتاب كبير خود (بحار) نقل كرده ‏ام، سپس از تفسير على بن ابراهيم نقل ميكند كه او ضمن تفسير آيه شريفه‏ وَ لَوْ نَزَّلْناهُ عَلى‏ بَعْضِ الْأَعْجَمِينَ فَقَرَأَهُ عَلَيْهِمْ ما كانُوا بِهِ مُؤْمِنِينَ‏ روايتى از امام صادق عليه السلام نقل كند كه فرمود: اگر قرآن بر عجم نازل ميشد، عرب بآن ايمان نمى ‏آورد ولى بر عرب نازل شد و عجم بدان ايمان آورد ... و پيغمبر صلّى اللَّه عليه و آله فرمود:
اگر دين از دسترس بشر اوج گرفته و نزد ستاره ثريا باشد، مردانى از عجم بآن دست پيدا كنند.
و فيه دلالة على فضل العجم على العرب في الإيمان، كما يدل عليه أخبار كثيرة أوردتها في الكتاب الكبير.
روى علي بن إبراهيم في تفسيره عند قوله تعالى:" وَ لَوْ نَزَّلْناهُ عَلى‏ بَعْضِ الْأَعْجَمِينَ‏
فَقَرَأَهُ عَلَيْهِمْ ما كانُوا بِهِ مُؤْمِنِينَ‏ عن الصادق عليه السلام أنه قال: لو نزل القرآن على العجم ما آمنت به العرب و قد نزل على العرب فآمنت به العجم.
مرآة العقول في شرح أخبار آل الرسول ؛ ج‏4 ؛ ص237
مترجم کتاب اصول کافی نیز در خصوص این روایت گوید: ممكن است پذيرش اين روايات براى بعضى از افراد عرب گران و سنگين آيد و براى تضعيف يا توجيه آنها دست و پائى كنند، اما بنظر ما مطالعه سير اسلام در نژاد عرب و عجم در طول چهارده قرن تاريخ و مقايسه دانشمندان و فداكارانى كه از اين دو نژاد به حمايت اسلام برخاسته ‏اند و نيز ملاحظه شدت تعصب نژادى آنها و تواضع و تسليم و صفاى اينها، بزرگتر دليل بر صدق اين روايات و صدور آنها از منابع وحى ميباشد.
أصول الكافي، ترجمه مصطفوى ج‏2 ص217
در خصوص اهداف قیام امام حسین علیه السلام نیز باید بگوییم: محققین و علمای شیعه اهداف مختلفی را درباره علّت قیام امام حسین علیه السلام بیان کرده اند، که از بارزترین آن اهداف: شهادت و امر به معروف و نهی از منکر اصلاح طلبی امام حسین علیه السلام می‌باشد.تمام این اهداف را می‌توان در طول و در راستای هدف نهائی امام دانست یعنی هدف افشاگری چهره بنی امیه بود که دشمن درجه اول اسلام بود
موفق باشید
گروه پاسخ به شبهات
5 | حمید | | ٠٥:١٢ - ٠٤ آذر ١٣٩٥ |
با سلام
1.جایی نوشته بود حضرت علی 1400 را کشته اند. میخواستم بدانم مجموعا تعداد کشتگان توسط هریک از معصومان چطور بوده است؟
2.آیا همه کافر بوده اند؟
3.رقم های 10 هزار کشته و... بیانگر چیست؟ واقعیت تاریخی یا دشمنی خونی دشمنان اهل بیت تا به هر ترتیبی وجود مقدس حضرات را زیر سوال ببرند.

پاسخ:
باسلام
دوست گرامي
امروزه پخش چنين شايعاتي در سايتهاي مانند وهابيت براي خشن جلوه دادن مکتب تشيع، فراوان بوده و چيزي جديدي نيست
لذا در نقد این مطلب که درباره کشتن قوم ازد در جنگ نقل شده است، بايد بگوييم
اولا: اين قضيه در منابع اهل سنت به اين صورت نقل شده است
وقيل لأبي لَبيد الجهضمي من الأزد: أتحب عليا؟ قال: وكيف أحب رجلاً قتل من قومي في بعض يوم ألفين وخمسمائة، وقتل من الناس حتى لم يكن أحد يعزي أحداً، واشتغل أهل كل بيت بمن لهم؟
مروج الذهب ج 1ص 322
اين نقل در خصوص جنگ جمل مي باشد يعني اگر هم از طايفه ازد کسي کشته شده است اين در ميدان جنگي بوده است که خودشان شروع کرده بود نه امام علي عليه السلام
همچنانکه در نقل شده است
كَانَ قتلى الجمل حول الجمل عشرة آلاف، نصفهم من أَصْحَاب علي، ونصفهم من أَصْحَاب عَائِشَة، من الأزد ألفان، ومن سائر اليمن خمسمائة، ومن مضر الفان، وخمسمائة من قيس، وخمسمائة من تميم، والف من بنى ضبة، وخمسمائة من بكر بن وائل وقيل: قتل من أهل الْبَصْرَة فِي المعركة الأولى خمسة آلاف، وقتل من أهل الْبَصْرَة فِي المعركة الثانية خمسة آلاف، فذلك عشرة آلاف قتيل من أهل الْبَصْرَة، ومن أهل الْكُوفَة خمسة آلاف.
تاريخ الطبري، 4/ 539
در اين نقل طبري امده است ده هزار نفر که نصف از اصحاب حضرت علي عليه السلام و نصف از اصحاب عايشه و دوهزار از قبيله ازد و از يمن پانصد نفر ...
لذا بر فرض نيز اين کشتار اتفاق افتاده باشد در ميدان جنگ بوده نه در محل سکونت آنها و يا اينکه اسير بوده باشند!! و در اين جنگ طبق اين نقل از اصحاب حضرت علي عليه السلام نيز افراد زيادي کشته شده اند
پس کشته شدن در ميدان نبرد بوده و اما اينکه آنها اسير بودند و يا سر آنها از بدن جدا شد چيزي نقل نشده است
ثانيا: در مبالغه بودن و يا اختلاف در نقل اين تعداد کشتار همين بس که در روايات ديگر نقل شده است که شش هزار نفر از آنها را حضرت علي عليه السلام کشته است در حالي که در تاريخ طبري آمده بود که دو هزار نفر از آنها کشته شدند که اين نشان مي دهد در خصوص نقل اين تعداد يا تعمدي در کار بوده است و يا اينکه آمار دقيقي وجود ندارد
ثالثا: در خصوص جنگ جمل بايد به اين نکته توجه داشت که حضرت علي عليه السلام آغاز کننده جنگ نبوده بلکه حضرت در مقام دفاع از جامعه اسلامي و سركوب شورشيان جمل بود كه در آغاز آنها كودتا کرده و در بصره بيش از سيصد نفر از قبيله عبد القيس را كشتند و به بيت المال را دزديدند و جنايات فراواني به جا آوردند عثمان بن حنيف استاندار حضرت علي(ع) را دستگير کردند. او را مورد ضرب و هتک قرار دادند و موهاي سر و محاسنش را کندند.
فضربوه أربعين سوطا ونتفوا لحيته وحاجبيه وأشفار عينيه وحبسوه ثم أطلقوه وجعلوا علي بيت المال عبد الرحمن بن أبي بكر الصديق
الكامل في التاريخ ج 3 ص 108
امام علي عليه السلام ناچار شده که در اين خصوص اقدامي انجام بدهد لذا حضرت وقتي که مي خواستند با آنها وارد جنگ بشوند به اصحاب خود دستور داد که هيچ كس را با تير نزنيد و با نيزه زخمى نكنيد و با شمشير مضروب نسازيد و شروع كننده جنگ نباشيد و با آنان با لطيف ترين نحوه ممكن سخن بگوييد
16520 أخبرنا أبو الحسين بن بشران العدل ببغداد أنبأ أبو جعفر محمد بن عمرو الرزاز ثنا يحيى بن جعفر ثنا وهب بن جرير ثنا جويرية بن أسماء قال أراه عن يحيى بن سعيد قال حدثني عمي أو عم لي قال لما تواقفنا يوم الجمل وقد كان علي رضي الله عنه حين صفنا نادى في الناس لا يرمين رجل بسهم ولا يطعن برمح ولا يضرب بسيف ولا تبدءوا القوم بالقتال وكلموهم بألطف الكلام
سنن البيهقي الكبرى ج 8 ص 180
با اين بيان روش است که حضرت علي عليه السلام خودشان تاکيد مي کند شروع کننده جنگ نباشيد يعني اين نشان مي دهد که حضرت در مقام دفاع بودند
پس کشتاري نيز اگر رخ داده است تقصير خود اهل جمل بوده و اصحاب حضرت علي عليه السلام در مقام دفاع مي جنگيدند لذا در ميدان جنگ حلوا پخش نمي کنند
و اين بيان حضرت علي عليه السلام باز بيانگر اين نکته هست که حضرت حتي در ميدان جنگ نيز مراعات حال دشمن را مي کند و سعي در عدم کشتن آنها دارد
اما جريان کشتار حضرت علي عليه السلام بعد از پيامبر صلي الله عليه و آله نيز دروغي بيش نيست چون امام علي (ع) بعد از پيامبر (ص) در زمان خلفاي سه گانه در هيچ جنگ و درگيري حضور نداشت
موفق باشيد
گروه پاسخ به شبهات

6 | سیدمجید | | ٢١:٠٧ - ٠٥ آذر ١٣٩٥ |
سلام تو خدا و تورو امام حسین(ع) برام دعاکنید خدا حاجتمو بده و زندگیمو نجات بده .
7 | حمید | | ٠٧:٣٧ - ٠٦ آذر ١٣٩٥ |
با سلام تشکر
درباره کشتار یهودیان توسط پیامبر و حضرت علی علتهای مستدل آن چه میباشد؟ یهودیان در این واقعه مظلوم نمایی کرده اند ؟

پاسخ:
با سلام
دوست گرامی
در اصل قضيه بني قريظه اختلافي نيست اما در جزئيات آن و تعداد کشته ها و مسائل ديگر اختلاف وجود دارد . لذا قرآن اين جريان پيمان شکنان قريظه را ذکر و در خصوص آن مي فرمايد: وَ أَنْزَلَ الَّذِينَ ظاهَرُوهُمْ مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ مِنْ صَياصِيهِمْ وَ قَذَفَ فِي قُلُوبِهِمُ الرُّعْبَ فَرِيقاً تَقْتُلُونَ وَ تَأْسِرُونَ فَرِيقاً . َ وأَوْرَثَكُمْ أَرْضَهُمْ وَ دِيارَهُمْ وَ أَمْوالَهُمْ وَ أَرْضاً لَمْ تَطَؤُها وَ كانَ اللَّهُ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِيراً (احزاب26 /27) از اهل كتاب آن گروه را كه به ياريشان برخاسته بودند از قلعه‏ هايشان فرود آورد و در دلهايشان بيم افكند. گروهى را كشتيد و گروهى را به اسارت گرفتيد. و بني نضير را ديده بودندو بايد اين رفتار به شکل عبرت آموزي کيفر داده شود. و غنائم فراوانى از جمله زمينها و خانه و اموالشان به مسلمانان رسيد
از جمله تعبيرات كه در مورد كشته شدگان اين جنگ آمده است «فَرِيقاً تَقْتُلُونَ وَ تَأْسِرُونَ فَرِيقاً» ، يعنى فَرِيقاً، را مقدم بر «تَقْتُلُونَ» مى‏دارد، در حالى كه در مورد اسيران: فَرِيقاً، را از فعل آن يعنى: «تَأْسِرُونَ» مؤخر داشته است، بعضى از مفسران در تفسير آن گفته‏ اند، اين روش به خاطر آن است كه در مساله كشته شدگان، تكيه بيشتر روى اشخاص است، زيرا سران بزرگ آنها در اين گروه بودند، ولى در باره اسارت، افراد سرشناسى نبودند كه روى آنها تكيه كند،
نکته ديگر اينکه «فَرِيقاً تَقْتُلُونَ وَ تَأْسِرُونَ فَرِيقاً» ناظر به کشته و اسارت مردان است و نه کشته شدن همه مردان و اسارت زنان، زيرا براي اسارت زنان و کودکان واژه «سبي» و جمع: «سبايا» به کار مي رود و واژه «اسر» که در آيه فوق به کار رفته، و در آيات ديگري مانند: وَ إِنْ يَأْتُوكُمْ أُسارى‏ تُفادُوهُمْ وَ هُوَ مُحَرَّمٌ عَلَيْكُمْ إِخْراجُهُمْ (بقره/85) که در باره اين گروه است، نشان مي دهد که ناظر به مقاتلين و مردان بوده و با آن موضوع تناسب دارد و حاکي از اسارت گروهي از مردان جنگي است و نه زنان اين قبيله. و لذا در تاريخ هم آمده: «و سَبى من لم ينبت منهم مع النساء» واسير کردن کساني که هنوز بالغ نشده اند که اين البته با قرآن نمي سازد زيرا کسي که بالغ نيست، مکلف نيست تا مؤاخذه شود. سخن در باره کساني است که جنگجو بوده چه مرداني که پير بوده و يا نوجوان بوده و يا در معرض جنگ قرار نگرفته اند.
با اين وجود اشکال اساسي که گفته مي شود پيامبر (ص )افراد زيادي را در اين جنگ کشت، رد مي شود
قديمي ترين کتابي كه در دست ماست و بيشترين جزئيات حادثه بني قريظه را مخصوصا تعداد کشته ها را بيان کرده است، سيره ابن اسحاق است كه مورخان بعدي در بيان رويدادهاي متعدد برآن تكيه كرده و از آن اخذ كرده اند، اما ابن اسحاق در سال 151 ، يعني 145سال پس از واقعه بني قريظه از دنيا رفته است. مورخان پس از او گزارش او از واقعه را نقل كرده و به منابع مبهم او توجه نكرده اند. گزارش هاي مربوط به اين جريان بسيار متاخر از اصل واقعه و همچنين غير قابل اعتماد است و بررسي درباره آنها صورت نگرفته ،قرآن اشاره اي به كشتار جمعي نكرده است. خوب است قرآن را به عنوان تنها منبع معتبر و معاصر در برابر مصادر متأخر و مشكوك و راويان متروك قرار دهيم . چنان كه پيش تر گفته شد قرآن به گونه اي بسيار مختصر در آيه 26سوره احزاب به اين حادثه اشاره كرده ، فقط از كساني كه مستقيماً در نبرد شركت داشته اند سخن مي گويد . اگر كشته شدگان در اين حادثه 600 تا900 نفر بودند،رويدادي مهم تلقي و در قرآن به صورت روشن به آن اشاره مي شد كه از آن درس و عبرت گرفته شود.
دلايل ديگري در ردّ اين موضوع مي توان به شرح زير بيان کرد:
احتمال داده شده که اين داستان به شکل خشونت بار توسط خود يهوديان ساخته شده باشد و در جهت مظلوم نمايي بوده باشد، به عنوان نمونه راوي اين اخبار محمد بن کعب قرظي و عطية قرظي در سلسله سند اين روايت و شباهت هاي عناصر داستاني آن با چند حادثه مشابه در تاريخ قوم يهود که در آن چند صد يهودي به قتل رسيده اند، اين احتمال را بيشتر تقويت مي کند که اين روايت برساخته افرادي از اين قبيله بوده و تأثير اين نقل به دليل ايجاد مظلوميت براي آنان و نشان دادن چهره اي خشن و خون ريز از پيامبر اسلام باشد مخصوصا اينکه يهود در اين نوع کارها در گذشته و حال يد طولايي دارند
حكم اسلام در اين موارد آن است كه تنها مسئولان فتنه مجازات شوند، چنان كه تعداد و اسامي آنان در متن واقعه ذكر شده است . كشتن چنين رقم بالايي از افراد ،با عدل اسلامي و قرآن به خصوص آيه «لا تزر وازره وزر اخري» سازگار نيست . مخصوصا با رحمة للعالمين بوده پيامبر نمي سازد هر چند اين نوع کشتن که بخاطر پيمان شکني در دين يهود وجود دارد
لذا چنين مي شود نتيحه گرفت که کساني که در از سران فتنه بودند کشته شدند نه همه آنها البته ما در ابتداي مقدمه گفتيم که اين جريان با اين جزئيات بدون سند ذکر شده است
موفق باشيد
گروه پاسخ به شبهات
8 | حمید | | ٠٢:٠٢ - ١٧ آذر ١٣٩٥ |
سلام.
1.لطفا به نظر قبلی که فرستادم و متن آن 7 شبهه را خدمتتان ارسال کردم پاسخ دهید.
مورد 2 در سایت پست زدید : حضرت زهرا در مدتي كه مريض بودند ، به هيچ يك از آناني را كه او را اذيت كرده بودند ، اجازهء ملاقات نداد .
*پس جریان اینکه ابوبکر و عمر هر دو به خدمت حضرت زهرا میروند در اواخر عمر حضرت چیست؟ تا طلب بخشش کنند ولی حضرت زهرا آنها را نمیبخشد و ابوبکر گریه کنان خارج میشود و... . آیا این دو روایت که خودتان نشر دادید مرسل است؟ چون هر دو مخالف دیگر است

پاسخ:
با سلام
دوست گرامی
اگر امکان دارد سوال خود را به صورت مجزا دوباره بفرستید
موفق باشید
گروه پاسخ به شبهات
   
* نام:
* پست الکترونیکی:
* متن نظر :
  

آخرین مطالب
پربحث ترین ها
پربازدیدترین ها